Debriyaj Ne İşe Yarar? Nasıl Çalışır?
Debriyaj pedalına bastığınızda arabanın içinde neler oluyor ya da neden debriyaj pedalına basmamız gerekiyor. Bu yazı sizin manuel araba da vites değiştirmeden bir kez daha düşünmenize neden olacak. Yazının tamamını okuduğunuzda Debriyaj Ne İşe Yarar? Nasıl Çalışır? hakkında bir çok bilgiye sahip olacaksınız.
Debriyaj Nedir?
Debriyajı anlamak için önce debriyajın çok önemli rol oynadığı yokuş yukarı kalkış yapan aracı el alalım. İçten yanmalı otomobilin motorları çok sınırlı bir tork bandına sahiptir ve bu nedenle tekerleklerin hızını verimli bir şekilde değiştirmek için içten yanmalı otomobillerin bir şanzıman sistemine ihtiyacı vardır.
Bu şanzımanın kullanılması emniyetli olmasını sağlar. Motor optimum devir/dk aralığında ve değiştirerek çalışır. Vites sürüş koşullarına uygun olarak bunları yapan bir manuel şanzıman arabasındaki tarih tekerleğinin hızını kontrol etmeye yardımcı olur.
Manuel bir şanzımanla düzgün bir vites değişimine sahip olmak kolay değildir. Ancak şanzımanın motor gücünün kesilmesi gerekir. Fakat vites değişiminde motoru kapatmak pratik değildir.
Bu amaçla debriyaj kullanılmaktadır. Motoru kapatmadan şanzımanın güç hızını kesmek için kullanılan bir mekanizmadır.
Debriyaj Nasıl Çalışır?
Debriyajın her iki kısmı da yüksek sürtünmeli malzeme ile kaplanmış basitleştirilmiş bir diskten oluşur. Diske baskı uygulanırsa diskteki sürtünme kuvvetiyle çark da dönecektir. Şanzımanın giriş mili diske bağlıdır. Böylece diske yardımcı bir kuvvet uygulandığında motor gücü şanzıman sistemine aktarılır.
Bu dış kuvvet bir baskı plakalı yağ sistemiyle sağlanmaktadır. Bu sistemin kapağı sıkıca volana takılıdır. Böylece baskı plakası sürtünmeli diske bastıracak ve motor gücü şanzıman sistemine iletilecektir. Ancak normal sürüşte bu durumda böyle olacaktır.
Güç Ayrılması Debriyajda Nasıl Yapılır?
Ayırmak için basınç plakası düzenek içinde özel bir yay bulunur. Bu yay bir diyafram yay olarak bilinir. Diyafram yayını anlamak için diyafram yay hareketinin bu çember etrafında sabitlendiğini varsayalım. Yay’ın orta kısmına basılırsa dış bölümün ters tarafında hareket etmesi gerektiği için diyafram yayı baskı plakası ile kapak arasına oturur.
Debriyaj pedalına bastığınız da bu mekanizma olur. Bir hidrolik sistem debriyaj hareketini diyafram yayı merkezine aktarır. Diyafram yayına basıldığında güç akışı kesilir. Bu sırada vites değişimi gerçekleştirebilirsiniz. Vites değişiminden sonra debriyaj pedalı bırakılır ve güç akışı tekrar devam eder. Gerçek kavrama da debriyajın görevi böyledir.
Debriyaj diskinde birkaç bobin yayı görebilirsiniz. Yaylar motoru güç çıkışındaki dalga ve titreşimi azaltmak için kullanır.
Motor gücü ilk önce diske ulaşır sonra yaylara ve en son da çıkış hubuna aktarılır. Bu yayların motorun güç akışındaki dalgalanmaların çoğunu azaltacağı ve araca aktarılan hareketin çok daha rahat olacağı anlamına gelir.
Böylece araçların debriyaj mekanizması nasıl çalışır? debriyaj ne işe yarar öğrenmiş olduk.