Çocuklarda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Nedir?
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), dünyada pek çok insanı etkileyen tedavi edilebilir bir durumdur. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu belirtileri genellikle yedi yaşına kadar görülür ve erkeklerde yetişkinlikte kızlardan üç kat daha sık görülür. Belirtiler erkeklerde ve kadınlarda aynı olarak görülmektedir.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu‘nun ana belirtileri şunlardır:
- Dikkatsizlik
- Dikkatin dağılması
- Dürtüsellik
- Hiperaktivite
Bazen, çocuklar ilgilendikleri alanlarda “aşırı odaklanmış” gibi görünürler. Sonuç olarak, itaatkâr ya da meydan okuyan yapıda görünmezler. Ancak aileleri istediklerinde kendilerine verilen işleri ya da kişisel bakım rutinlerini yapmazlar.
Bu rahatsızlığın dikkatsizlik ve hiperaktivite gibi iki ana belirti sınıfı vardır.
Dikkatsiz olan çocuğun aşağıdaki belirtileri şunlar olabilir;
- Detaylara dikkat etmemek
- Bir işte ya da oyun sırasında dikkat etmekte sorun yaşamak
- Konuşulduğunda bile dinlemiyor gibi gözükmek
- Talimatları takip etmekte zorlanmak
- Genellikle görevleri ya da etkinlikleri yapmakta zorlanmak
- Okul ya da ev ödevi gibi sürekli zihinsel çaba gerektiren görevleri yapamamak
- Kitap, kalem, oyuncak ya da herhangi bir eşyayı sık sık kaybeder
- Çevresel aktivite ya da gürültü ile kolayca dikkat dağılması
- Unutkanlık
Hiperaktif ve dürtüsel davranışı olan çocuk şu belirtilere sahip olabilir;
- Çok hareket etme
- Sınıfta ya da oturması gereken diğer durumlarda durmama
- Koşma
- Sürekli olarak huzursuz hissetme
- Sessizce oynamakta zorlanma
- Çok fazla konuşma.
- Sırasını beklerken sorun yaşama
- Genellikle başkalarının konuşmalarına müdahale etme
DEHB’nin Nedenleri ve Risk Faktörleri Nelerdir?
Yapılan araştırmalar, bu durmun nörolojik ve biyolojik faktörlerden kaynaklandığını göstermiştir. Ancak kesin nedenler içi daha fazla kanıta ihtiyaç vardır.
Risk faktörleri şunlardır;
- Kalıtsal: Ailesinden birine veya her ikisine DEHB tanısı konulduysa, çocuklarının da belirtileri gösterme olasılığı daha yüksektir.
- Biyolojik: Çalışmalar DEHB’nin bazı nörotransmitterlerin, özellikle dopamin ile çalışma şeklindeki kimyasal bir dengesizlik veya problemden geldiğini göstermektedir.
- Çevre: Ortamdaki toksinlere maruz kalma çocuklarda DEHB ile bağlantılıdır.
- Prenatal (hamilelik sırasında) maruz kalma: Hamilelik sırasında sigara, uyuşturucu ve alkol kullanımı çocuklarda DEHB ile ilişkilidir.
Nasıl Tedavi Edilir?
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun tedavisi hastadan hastaya değişkenlik göstermektedir. Hastalığının şiddetine göre ilaçla ya da davranış terapileri ile tedavi edilebilmektedir. Böyle bir rahatsızlığınız var ise en yakın zamanda bir psikoloğa gözükmeniz gerekmektedir. Tedaviyi ertelemek hastalığın daha da ilerlemesine sebep olabilir.