Türkiye’de kadına yönelik toplumsal cinsiyet eşitsizliği en önemli sorunlardan biridir. Kadınların eğitim düzeyindeki artışa rağmen işgücüne katılım oranının artış göstermemesi kadının toplumda dezavantajlı konumda olduğunun göstergesidir. Ekonomik anlamda özgürleşemeyen kadınların da toplumda erkekler ile eşit olabilmesi için atılan önemli adımlardan biri de çalışmayan kadınların emekli olabilmesine ilişkin 06.01.2020 tarih 2/2492 esas no ile TBMM Komisyonu’na sevk edilen yasa teklifidir. Ev hanımlarına emeklilik yolu açıldı mı, çalışmayan kadınlar nasıl emekli olur soruları sizler için yanıtladık.
Ev hanımları evin en ağır işçisidir diyebiliriz. Şüphesiz ev hanımlarının evi, eşi ve çocukları için yaptığı işler en iyi fabrikanın yöneticisi kadar kıymetlidir. Onların da ev ekonomisine katkı sağlamak ve hayalleri için adım atabilecek parayı elde etmek en doğal haklarıdır.
Türkiye’de 2008 yılından sonra sigorta girişleri bulunan kadınlar 7.200 prim gününü doldurduğunda emekli olma hakkı kazanırken kanun dışında kalan, prim gününü tamamlayamamış kadınlar ve çalışmayan kadınlar emeklilik hakkına sahip olmamaktadır. Yeni düzenlemelerle birlikte gereği oluşturulan şartları yerine getiren kadınlar da emekli olabilecek. İşte, çalışmayan kadınların emeklilik için yapması gerekenler.
İsteğe Bağlı Sigortalılık
TBMM Komisyonu’na sevk edilen yasa teklifine göre çalışmadıkları için emekli olamayan kadınlar; sigortalı olarak herhangi bir yerde çalışmamak, malullük ve yaşlılık aylığı almamak, 18 yaşından büyük olmak ve herhangi bir gelire sahip olmamak koşuluyla isteğe bağlı sigortadan yararlanabilecek. Başvuru en yakın Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri veya Sosyal Güvenlik Merkezleri üzerinden gerçekleştirilecek. Sigortalı tarafından yüzde 20’si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi; yüzde 12’lik bölümü ise genel sağlık sigortası primi olmak üzere prime esas kazancın yüzde 32’si ödenecek.
İsteğe bağlı sigorta primi en düşük 818,56 TL, en yüksek 6139 TL’dir. İsteğe bağlı sigorta sahibinin vefat etmesi durumunda sigortalının eşi, çocuğu, anne babası gibi hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanır.
Yasa Tasarısının Kapsamı
Herhangi bir iş yerinde çalışmayan kadınlar 25 yıl evli kalmaları halinde emeklilik elde edebilecek. Ev kadınlarının emekliliği için geçerli olan yasa tasarısının kapsamı şöyle:
- 25 yıl ve üzerinde evlilik süresi olan ev kadınları hiç çalışmasa dahi emekli olabilecek.
- Kadınların bu haktan faydalanabilmesi için 1970 yılı ve öncesinde doğması, yani 50 yaşını doldurması istenir.
- Emeklilik için başvuruda bulunacak kişilerin SGK ile bağının olmaması gerekir.
- SGK bünyesinde dul ve yatim aylığı vb. herhangi bir maaş alınmaması gerekir.
Yasa teklifi 2020 yılında yasalaşırsa 1995 yılı ve öncesinden bu yana evli kalan aynı zamanda 1970 yılı ve öncesinde doğan ev hanımları borçlanarak hemen emekli olabilecektir. Kadınların hizmet olarak borçlanabilecekleri iki farklı yöntem söz konusu: en fazla 2.160 gün borçlanma, diğeri ise yurt dışında çalışılan ya da ikamet edilen süreler. Başvurusu onaylanan kadınlar, onay tarihinden itibaren sigortalı sayılacak ve primleri ödemesiyle emekli olma şansı yakalayabilecektir.
İlgili videolar
