Asgari Ücret Nedir? Nasıl Belirlenir?
Asgari ücret, hemen herkesin sık sık duyduğu bir kavramdır. İş hayatında olan olmayan birçok kişiyi ilgilendiren bu ücretlendirme aslında nedir? Neye göre belirlenir? Tüm bunlara cevap niteliğinde bir yazı hazırladık sizler için.
Asgari Ücret Nedir?
Asgari ücretlendirme, devletlerin bir bireyin en temel ihtiyaçlarından ve haklarından olan barınma, beslenme, ısınma, giyim, ulaşım gibi ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için yeterli olacak şekilde düzenlenmesi gereken, bir çalışana verilecek en düşük ücret anlamına gelmektedir.
Devletin, belirli temsilcilerinin katılmasıyla her yıl güncellenmekte olan asgari ücret miktarı ülke çapında hangi iş alanında, sektörde veya hangi yasalara tabi olursa olsun, bir işçiye / çalışana verilebilecek en düşük miktardaki maaşı temsil etmektedir. Bir işçiye ve çalışana devlet tarafından belirlenmiş olan asgari miktarda ücretin altında bir ücret ödenemez.
Asgari Ücretin Miktarı Nasıl Belirlenir?
Asgari ücret miktarına yönelik temel esaslar 25540 Sayılı Resmi Gazete’de 01.08.2004 tarihinde yayınlanmış olan Asgari Ücret Yönetmeliği’nde tanımlanmaktadır. Bu yönetmelikte;
- Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
- Ücretin Belirlenmesine İlişkin İlke ve Esaslar
- Komisyonun Kuruluşu, Görev, Yetki ve Sorumluluğu
- Ücretin Yürürlüğü, İşçi ve İşveren Temsilcilerinde Aranan Nitelikler, İşverenin Sorumluluğu
başlıklarıyla birlikte asgari ücrete dair tüm detaylardan bahsedilmektedir. Bu yönetmeliğe buradan ulaşabilirsiniz.
Asgari ücretlendirme, belirtilen yönetmelikte anlatıldığı üzere sadece 4857 sayılı İş Kanunu’na dahil olan iş kollarını veya çalışanları değil, her türden işçinin çalıştığı, tüm iş kollarını kapsamaktadır.
Asgari ücretlendirme günlük bazda belirlenmektedir. Belirlenen bu günlük tutar üzerinden parça başına, saat başına, aylık, haftalık veya işin hacmine göre yapılan ücret ödemeleri düzenlenmektedir.
Asgari ücretin miktarı, ‘Asgari Ücret Komisyonu’ tarafından belirlenmektedir. Bu komisyon her yıl yaptıkları toplantı ile belli kriterler ve kararlar çerçevesinde bir sonraki yılın asgari ücretini belirlemektedir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın belirleyeceği Asgari Ücret Komisyonu’nda yer alan üyelerden birinin başkanlığında;
- Çalışma Genel Müdürü ya da yardımcısı,
- İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü
- Devlet İstatistik Enstitüsü Dairesi Başkanı veya yardımcısı
- Hazine Müsteşarlığı temsilcisi,
- Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı dairesinin başkanı ya da yetkilendireceği bir görevli,
- İçinde en çok işçiyi bulundurmakta olan en üst işçi kuruluşundan çeşitli iş kolları için seçeceği 5 temsilci,
- İçinde en çok işveren bulunduran kuruluşun çeşitli iş kolları için seçeceği beş temsilci ile toplantı gerçekleştirir.
Ne Zaman ve Nasıl Uygulanır?
Asgari ücretin miktarının en fazla 2 senede bir güncellenmesi mecburidir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Asgari Ücret Komisyonu tarafından belirlenen yeni ücretlendirme Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmektedir. Yayınlandığı aydan sonraki aydan itibaren tüm iş kolları ve işçiler için geçerli olmaya başlar.