Aort Yırtılması Nedir? Nedenleri Nelerdir?
Aort yırtılması, ölümcül sonuçlar doğurabilecek bir durumdur. Tıpta “Aort Diseksiyonu” olarak da adlandırılır. Aort, kalbin sol alt odasından çıkan ve vücudunuz boyunca oksijen açısından zengin, kan akışı sağlayan büyük bir arterdir. Bu kan damarı, üç katmandan oluşur. Bazı durumlarda, iç tabakada bir yırtık gelişir. Bu meydana geldiğinde, aort orta tabakadan kendi kendine kanar. Bu yırtığı uzatır ve aort diseksiyonu olarak bilinen aort tabakalarının ayrılmasına yol açar.
Aort Yırtılması Belirtileri Nelerdir?
Diseksiyon ilk gerçekleştiğinde ve aort tabakaları parçalandığında, genellikle göğsünüzde ve sırtınızda şiddetli, keskin, yırtılma ağrısı hissedersiniz. Diğer belirtiler arasında şunlarda olabilir;
- Nefes darlığı
- Bayılma ya da baş dönmesi
- Hızlı ya da zayıf nabız
- İnme belirtileri
Aort yırtılması yaşamı tehdit eder. Hastaların yaklaşık yüzde 40’ı tam yırtılmadan ve aorttan kanamadan hemen ölmektedir. Ölüm riski, hasta tedavi edilene kadar saatte yüzde bir ila üç kadar yüksek olabilir. Aort diseksiyonu, şiddetli göğüs ağrısı, inme belirtileri varsa, derhal bir doktora başvurun.
Aort Yırtılmasının Nedenleri Nelerdir?
Aort yırtılması için risk faktörleri şunları içerir:
- Yüksek tansiyon
- Anevrizmanın varlığı
- Ateroskleroz
- Bisüspit aort kapağı gibi bazı genetik durumlar
- Ailelerde görülen bağ dokusu hastalıkları
- Araba kazasından sonra veya yüksek düşüşten kaynaklanan travmatik yaralanma
- Ailede aort diseksiyonu öyküsü
Nasıl Tedavi Edilir?
Aort diseksiyonu tedavisi gözyaşı yerinin konumuna bağlıdır.
- A Tipi Aort Yırtığı: Bu tip gözyaşı kalbe daha yakındır ve hayatı tehdit edebilir. Genellikle yırtığın başladığı aortun ilk segmentini onarmak ya da değiştirmek için acil cerrahi müdahele gerekir. Bu acil ameliyatta ölme riski, hastanın hastaneye geliş sırasındaki durumuna bağlı olarak yaklaşık yüzde 10 ila 20’dir.
- B Tipi Aort Yırtığı: Bu tip yırtık aortun aşağısında, kalpten daha uzakta bulunur. Başlangıçta cerrahi gerekli olmayabilir. Ancak kan basıncı kontrolü için yoğun tıbbi tedavi çok önemlidir. Bu hastalar ilk olarak intravenöz kan basıncı ilaçları ve yakın, dikkatli izleme kullanılarak yönetilir. Daha sonra cerrahi müdahale ihtiyacı, yırtığın şiddetine bağlı olarak aylar ila yıllar arasında ertelenebilir. İstisna, aşağı akış yırtığının böbrekler, bağırsaklar, bacaklar ve hatta omurilik de dahil olmak üzere hayati organlara kan akışını kestiği hastalarda ortaya çıkar. Kalbe yakın yırtıklar gibi bu hastaların da hayatlarını kurtarmak için acil müdahale gerekir.