Travmatik bir olayın ardından ortaya çıkan haftalarda, bireyde akut stres bozukluğu adı verilen bir anksiyete bozukluğu gelişebilir. Akut stres bozukluğu taşıyan bireyler, travma sonrası stres bozukluğuna benzer semptomlar sergilerler. Ancak semptomlar benzer olsa da, ikisi de farklı psikolojik rahatsızlıklardır. Akut stres bozukluğu ile travma sonrası stres bozukluğu arasındaki farkları şu şekilde özetleyebiliriz:
Akut stres bozukluğunun süresi 3 ile 30 gün arasında değişirken, travma sonrası stres bozukluğunun en az 30 gün sürmesi beklenir. Her iki durum da benzer semptomları paylaşsa da, akut stres bozukluğu teşhisi kişinin yaşadığı semptomların sayısına dayanır. Travma sonrası stres bozukluğu ise bireyin çeşitli semptom türlerinden her birinden minimum sayıda semptom taşımasını gerektirir.
Akut Stres Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Her bireyde, akut stres bozukluğunun belirtileri ve sıklığı kişisel farklılıklar gösterir. Akut stres bozukluğunu tanımlamak amacıyla kullanılan yardımcı belirtiler aşağıda detaylı bir şekilde sıralanmıştır:
- Çaresizlik
- En ufak sese irkilmek
- Geçmeyen baş dönmeleri
- Hızlı kalp atışı
- Karamsarlık
- Kişinin yaşadığı travmatik anı rüyalar halinde yaşaması
- Olumsuz ruh hali
- Her ana deprem olacakmış hissine kapılma,
- Travmatik olayla ilgili konuşmaktan kaçınma,
- Uykusuzluk
- Ara sıra gerçeklikten kopuş
Akut Stres Bozukluğu Nedenleri Nelerdir?
Travmatik olaylardan sonra ortaya çıkabilen akut stres bozukluğu vakaları, bireylerin yaşadığı travmatik deneyimlere bağlı olarak gelişebilir. Bu zorlayıcı olaylardan sonra profesyonel destek almak, belirtilerin azaltılmasında etkili bir destek olabilir. Akut stres bozukluğunun nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Aile içi istismar
- Cinsel saldırı yaşama
- Deprem, sel, heyelan vb. gibi doğal afetler
- Motorlu taşıtlarla yapılan kazalar
- Ölüm
- Ölüm korkusu yaşama
- Ölümcül bir hastalığa yakalanma
Akut Stres Bozukluğu Tedavisi
Travmatik bir olayın ardından kişi, yaşadığı stresin etkisi altında yukarıda belirttiğimiz belirtilerden dokuz veya daha fazla semptomu bir ay içinde geliştirirse, bu durum akut stres bozukluğuna işaret edebilir. Bu dönemde, farkındalık temelli tekniklerin uygulanması, kaygı ve stresle baş etmeye yardımcı olabilir.
Aynı zamanda, bir terapistle işbirliği içinde, bireyin özel ihtiyaçlarına odaklanan bir terapi planı oluşturulabilir. Akut stres bozukluğu durumunda uygulanan terapinin amacı, semptomları azaltmak ve bireyin baş etme mekanizmalarını güçlendirmek, böylece travma sonrası stres bozukluğu riskini en aza indirmektir.
Akut stres bozukluğu tedavisi, belirtilerin Travma sonrası stres bozukluğuna dönüşmesini önlemek ve iyileşmeyi sağlamak amacıyla çeşitli yaklaşımları içerir. En etkili tedavi olarak kabul edilen travma odaklı bilişsel davranışçı terapi, duygu, düşünce ve davranışlara odaklanarak farkındalık egzersizleri, rol yapma aktiviteleri, korkulan durumlarla yüzleşme süreci ve rahatlama egzersizlerini içerir.
Akut stres bozukluğu için kullanılan bir diğer tedavi yöntemi ise reçeteli ilaç kullanımıdır. Bu yöntem, travma sonrası stres bozukluğu riskini azaltma ve semptomların daha uzun süre devam etme riskini azaltma amacıyla tercih edilebilir.
Akut Stres Bozukluğu İle İlgili Videolar
