Zombi şirket, faaliyetlerine devam edebilmek için kurtarma paketleri veya borç ödemeleri için yardım almak zorunda olan ama ana paralarını geri ödeyemeyen şirketlerdir. Zombi şirketler, borçlarının faizlerini ödeyebilmek için nakit yaratmalarına rağmen, sabit maliyetleri karşıladıktan sonra kendilerine kalan kaynaklarla sadece kredilerinin faizini ödeyebilen şirketlerdir.
Zombi şirketler terimi, 2008 yılında ABD Sorunlu Varlık Yardımı Programı’nın (TARP) kurtarma paketi alan şirketler için kullanılmaya başlamıştır. Örneğin, büyük borçlar alan bir şirket, faiz oranları yükseldiğinde, borç geri ödemelerini karşılayamayacak hale gelebilir. Bankaların ya da hükümetlerin desteği olmadığında iflas ederler.
Zombi Şirket Olmanın Nedenleri Nelerdir?
Zombi şirket olmanın en temel nedeni alınan borçlardır. Borçlanma yüksek seviyelere ulaştığında, şirketler zor durumda kalabilir. Faiz oranlarındaki artışa karşı savunmasız kalan şirketler, yabancı para birimi cinsinden borç alırlarsa devalüasyon riskiyle karşı karşıya kalırlar. Son dönemde Türkiye’deki ekonomik durum, bu konuda tipik bir örnektir.
Ayrıca talep düşüşü de şirketlerin geride kalmasına neden olabilir. Şirketler teknolojik gelişmeleri ya da tüketici tercihlerindeki değişiklikleri takip etmezlerse, ellerinde kalan stok ve boşa harcanan sermaye yatırımlarıyla baş başa kalabilirler. Bu kesinlikle istenmeyen bir durumdur.
Yüksek miktarlarda özellikle de döviz cinsinden borçları olan şirketlerin karşılaşabileceği önemli bir diğer sorun da deflasyondur. Deflasyon sürecinde, borç geri ödemelerinin gerçek değeri artacağı için şirketler zor durumda kalabilirler. Fiyatları düşürmek durumunda kalan şirketler aynı zamanda borçlarının değerinin artmasıyla mücadele etmek zorunda kalırlar. Bu da borç geri ödemelerini zor hale getirir.
Dünyanın En Fazla Zombi Şirket Oranına Sahip Ülkeleri
Bruno Albuquerque ve Roshan Iyer’in 16 Haziran tarihinde IMF’nin resmi sitesinde paylaşılan “Yürüyen Ölülerin Yükselişi: Dünyadaki Zombi Firmalar” adlı makalesinde, zombi şirketlerin mali sıkıntılar içinde olan ve kar etme ihtimalleri düşük olan şirketler olarak tanımlanıyor. Yayımlanan makalede, 2000 yılından bu yana dünya genelinde halka açık olmayan zombi şirketler hakkında yeni bir veri seti hesaplandığı ve Türkiye’nin en yüksek zombi şirket oranına sahip olduğu ortaya çıkmaktadır.
Pandemi döneminde mali yapıları büyük ölçüde bozulan ve varlıklarını sürdürmek için kredi alan şirketlerin sayısı büyük oranda arttı. Bu durum da kağıt üzerinde hayatta kalmaya devam eden zombi şirketlerin payı da son yıllarda artış gösterdi.
Makalede, borsaya kote ya da halka açık olmayan zombi firmalar ele alınırken halka açık olmayan şirketler arasında Türkiye’nin en yüksek oranda zombi şirkete sahip olduğu tespit edildi. Endonezya, Romanya ve Rusya ise Türkiye’nin ardından en fazla zombi şirkete sahip ülkeler arasında yer alıyor.
Bu özel şirketler için yayınlanan bir liste. Bir de halka açık olan şirketler için yayınlanan ayrı bir liste var. O listede de 21. sırada yer alıyoruz.
Zombi Şirket İle İlgili Videolar
