Sjögren sendromu, ağız ve göz kuruluğuna yol açan bir otoimmün hastalıktır. Bu hastalığın erken teşhisi ve tedavisi, belirtileri hafifletir ve hastanın yaşam kalitesini artırır. Bağışıklık sistemi, beyaz kan hücrelerinin (lenfositler) yardımıyla vücudu hastalıklara, patojenlere, tümör hücrelerine ve vücuda giren her türlü yabancı maddeye karşı korur.
Bu güçlü ve karmaşık savunma sistemi, vücudun sağlığını sürdürmesi için kritik öneme sahiptir. Ancak bazen bağışıklık sistemi, çeşitli nedenlerden dolayı vücudun kendi dokularını yabancı madde olarak algılayabilir. Bu durumda, bağışıklık sistemi, vücudun farklı bölgelerinde bulunan hücrelere saldırır. Sonuç olarak, sağlıklı dokularda tahribat meydana gelir.
Vücudun kendi dokularına saldırması sonucu ortaya çıkan otoimmün hastalıklar, Sjögren sendromu da görüldüğü gibi özellikle tükürük ve gözyaşı bezlerini etkiler. Ayrıca eklemler, tiroit bezi, böbrekler, karaciğer, akciğerler ve sinirler gibi vücudun diğer bölgelerine de zarar verebilir. İlk kez 1933 yılında İsveçli göz doktoru Henrik Sjögren tarafından tanımlanan bu hastalığın iki tipi vardır: Primer Sjögren sendromu ve sekonder Sjögren sendromu.
Primer Sjögren sendromunda, başka bir otoimmün hastalık ile karşılaşma olasılığı neredeyse yoktur. Sekonder Sjögren sendromunda ise hastanın başka bir otoimmün hastalığı olur. Sjögren sendromu her yaş grubunda ortaya çıkabilir. Ancak, kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Özellikle menopoz sonrası ve 40 yaş üstü kadınlarda bu hastalığın görülme olasılığı dahada yüksektir. Ülkemizde, 3-4 milyon kişinin Sjögren sendromu ile yaşadığı düşünülüyor.
Sjögren Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Sjögren sendromu belirtileri genel olarak şunlardır;
- Ağız kuruluğu
- Göz kuruluğu
- Vajinal kuruluk
- Cilt kuruluğu
- Yutkunmada güçlük
- Böbrek ve akciğer iltihabı
- Yorgunluk
- Deride kızarıklık, döküntü
- Kas güçsüzlüğü
- Kabızlık
- Eklem ağrısı
- Diş ve dişeti hastalıkları
- Gözlerde yanma ve batma hissi
- Tükrük bezlerinde şişme
- Dirençli kuru öksürük
Sjögren Sendromu Nedenleri Nelerdir?
Sjögren sendromunun tam olarak neden ortaya çıktığı tespit edilemedi. Uzmanlar tarafından yapılan bilimsel araştırmalarda, bazı hasarlı genlerin bu hastalığa yol açabileceği görldü. Kusurlu genler, bağışıklık sisteminin temelini oluşturan lenfositlerin çalışma düzenini bozabilir. Bu durum, vücudun kendini yabancı madde olarak algılamasına ve kendine karşı savunmaya geçmesine neden olur.
Hastalığın kadınlarda erkeklere göre daha sık görülmesi, östrojen hormonuyla ilişkili olabilir. Bu durum, kusurlu genlerin yanı sıra östrojen hormonunun da hastalığa katkıda bulunabileceğini düşündürür. Ayrıca, Sjögren sendromu romatoid artrit, lupus, fibromiyalji ve kronik yorgunluk sendromu gibi diğer otoimmün hastalıklarla birlikte de görülebilir.
Sjögren Sendromu Tedavisi
Sjögren sendromunun nedeni kesin olarak bilinmediği için tedavide zorluklar yaşanabiliyor. Ancak, günümüzde semptomları hafifleten ve yaşam kalitesini artıran birçok tedavi seçeneği mevcut. Tedavi, hastalığın etkilediği bölgeye göre değişir. Bazı hastalar, bol su içerek ve nemlendirici kullanarak semptomları hafifletebilirken, bazılarına ilaç tedavisi gerekebilir.
Özellikle ağız ve göz kuruluğu belirtileri yaygın olan Sjögren sendromunda, tükürük ve gözyaşı salgısını artıran ilaçlar kullanılabilir. Şiddetli semptomları olan hastalarda, bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar gerekebilir. Ayrıca, Sjögren sendromu otoimmün bir hastalık olduğu için lenf bezi kanseri riski artar. Bu nedenle, Sjögren sendromu olan hastaların düzenli olarak kanser taramaları yaptırmaları önerilir.
Sjögren Sendromu İle İlgili Videolar
