Şizotipal kişilik bozukluğu olan kişiler genellikle tuhaf veya eksantrik olarak tanımlanır ve genellikle varsa yakın ilişkilere sahiptir. Genellikle ilişkilerin nasıl oluştuğunu veya davranışlarının başkaları üzerindeki etkisini anlamıyorlar. Ayrıca, başkalarının motivasyonlarını ve davranışlarını yanlış yorumlayabilir ve başkalarına ciddi bir güvensizlik geliştirebilirler.
Şizotipal bozukluk olan kişi kendine özgü inançlara sahip olma eğiliminde olduğundan ve sosyal ipuçlarına uygun şekilde cevap vermekte zorlandığından, bu sorunlar ciddi endişe ve sosyal durumlardan kaçınma eğilimine yol açabilir. Şizotipal kişilik bozukluğu tipik olarak erken yetişkinlik döneminde teşhis edilir.
Şizotipal Kişilik Bozukluğu Belirtiler
Şizotipal kişilik bozukluğu tipik olarak bu belirti ve semptomların beşini veya daha fazlasını içerir:
- Yalnız olmak ve yakın aile dışında yakın arkadaşlara sahip olmamak
- Düz duygular, sınırlı veya uygunsuz duygusal tepkiler
- Kalıcı ve aşırı sosyal kaygı
- Olayların yanlış yorumlanması
- Tuhaf, eksantrik veya sıradışı düşünme, inançlar veya tavırlar
- Şüpheli veya paranoyak düşünceler ve başkalarının sadakatiyle ilgili sürekli şüpheler duyma
- Zihinsel telepati veya batıl inançlar gibi özel güçlere inanç
- Eksik bir kişinin varlığını hissetmek veya yanılsamalar yaşamak gibi olağandışı algılar
- Belirsiz veya sıradışı konuşma şekilleri veya konuşmalar sırasında garip konuşma tarzı
Soliter aktivitelere olan ilginin artması veya sosyal kaygının yüksek olması gibi şizotipal kişilik bozukluğunun belirtileri ve semptomları gençlerde görülebilir.
Nedenleri
Kişilik, bir bireyi benzersiz kılan duygu, düşünce ve davranışların birleşmiş bir yansıma şeklidir. Dış dünya ile ilgili görüşleriniz, anlayışlarınız ve ilişkilerinizin aksine kendinizi nasıl gördüğünüzde önemli bir faktördür. Bir insanın kişiliği, çocukluk zamanında kalıtsal eğilimler ve çevresel etmenlerin etkileşimi yoluyla belirlenir.
Normal gelişimde, çocuklar zamanla başkalarıyla uygun şekilde etkileşime girmeyi, sosyal ipuçlarını yorumlamayı ve sosyal durumlara uygun ve esnek bir şekilde yanıt vermeyi öğrenirler. Şizotipal kişilik bozukluğu olan bir kişi için tam olarak neyin yanlış gittiği kesin olarak bilinmemekle birlikte, beynin, genetiğin, çevresel etkilerin ve öğrenilen davranışların işlevlerini değiştirmesi muhtemeldir.
Risk faktörleri
Şizofreni veya başka bir psikotik bozukluğu olan bir akrabanız varsa, şizotipal kişilik bozukluğu riskiniz daha yüksek olabilir.
Komplikasyonlar
Şizotipal bozukluğu olan kişilerde aşağıdaki rahatsızlıklara yakalanma ihtimali yüksektir;
- Depresyon
- Kaygı
- Diğer kişilik bozuklukları
- Şizofreni
- Geçici psikotik ataklar
- Alkol veya uyuşturucu ile ilgili sorunlar
- İntihar girişimi
- İş, okul, ilişki ve sosyal problemler
Ne Zaman Doktora Görünmelisiniz?
Şizotipal bozukluk olan kişilerin, sadece arkadaşlarının veya aile üyelerinin ivediliğinde yardım isteme olasılığı yüksektir. Veya şizotipal kişilik bozukluğu olan kişiler depresyon gibi başka bir problem için yardım isteyebilir. Bir arkadaşınızın veya aile üyenizin bir bozukluğu olabileceğinden şüpheleniyorsanız, bir uzman psikoloğa görünmesini ve tedavi olmasını önerebilirsiniz.
Şizotipal Kişilik Bozukluğu ile ilgili videolar
