Siroz, hepatit ve kronik alkolizm gibi birçok karaciğer hastalığı ve durumunun neden olduğu karaciğer skarlaşmasının geç bir aşamasıdır. Karaciğeriniz her hastalığa, aşırı alkol tüketimine veya başka bir nedene bağlı olarak kendini tamir etmeye çalışarak yaralanır ve sonrasında skar dokusu oluşur. Siroz ilerledikçe, gittikçe daha fazla skar dokusu oluşur. Bu da karaciğerin çalışmasını zorlaştırır. İlerlemiş siroz hayatı tehdit eder.
Siroz Belirtileri Nelerdir?
Siroz sıklıkla karaciğer hasarı ileri olana kadar belirti veya semptomları yoktur. Sirozun genel belirtileri şunlardır;
- Yorgunluk
- Kolayca kanama veya morarma
- İştah kaybı
- Mide bulantısı
- Bacaklarınızda, ayaklarda veya ayak bileklerinde şişlik (ödem)
- Kilo kaybı
- Kaşıntı
- Deri ve gözlerdeki sarı renk değişimi (sarılık)
- Karnınızda sıvı birikimi (assit)
- Cildinizdeki örümcek benzeri kan damarları
- Avuç içinde kızarıklık
- Menopoz ile ilgili olmayan kadınlar için, yok veya dönem kaybı
- Erkekler için, cinsel dürtü kaybı, meme büyütme (jinekomasti) veya testis atrofisi
- Karışıklık, uyku hali ve bulanık konuşma (hepatik ensefalopati)
Siroz Nedenleri Nelerdir?
Birçok hastalık karaciğere zarar verebilir ve siroza neden olabilir. Sirozun nedenleri genel olarak şunlardır;
- Kronik hepatit (hepatit B, C ve D)
- Karaciğerde biriken yağ
- Vücutta demir birikmesi (hemokromatoz)
- Kistik fibroz
- Karaciğerde biriken bakır (Wilson hastalığı)
- Zayıf şekilli safra kanalları (biliyer atrezi)
- Alfa-1 antitripsin eksikliği
- Kalıtsal şeker metabolizması bozuklukları
- Genetik sindirim bozukluğu (Alagille sendromu)
- Safra kanallarının tahrip edilmesi
- Safra kanallarının sertleşmesi ve skarlaşması
- Frengi veya bruselloz gibi enfeksiyonlar
- Metotreksat veya izoniazid dahil ilaçlar
Siroz Risk Faktörleri Nelerdir?
- Çok fazla alkol içmek: Aşırı alkol tüketimi, siroz için risk faktörüdür.
- Aşırı kilolu olmak: Obez olmak, alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı ve alkolsüz steatohepatit gibi siroza yol açabilecek durumlar riskinizi artırır.
- Viral hepatiti olan: Kronik hepatiti olan herkes siroz geliştirmez. Ancak dünyanın önde gelen karaciğer hastalığı nedenlerinden biridir.
Sirozu Nasıl Önlenir?
Karaciğerinize daha iyi bakmak için bu adımları uygulayarak siroz riskinizi azaltın;
- Alkol içmeyin: Sirozunuz veya karaciğer hastalığınız varsa alkolden uzak durmalısınız.
- Sağlıklı bir diyet yapın: Meyve ve sebzelerle dolu bitki bazlı bir diyet seçin. Kepekli tahıllar ve yağsız protein kaynaklarını seçin. Yediğiniz yağlı ve kızarmış yiyecekleri azaltın.
- Sağlıklı kilonuzu koruyun: Aşırı miktarda vücut yağı karaciğerinize zarar verebilir. Aşırı kilolu veya aşırı kiloluysanız doktorunuzla kilo verme planı hakkında konuşun.
- Hepatit riskinizi azaltın: İğneleri paylaşmak ve korunmasız seks yapmak, hepatit B ve C riskinizi artırabilir. Doktorunuza hepatit aşısı olup olmadığınızı sorun.
Karaciğer sirozu riskiniz konusunda endişeleriniz varsa, riskinizi azaltmanın en iyi yolu bir doktora danışmaktır.
Siroz Tedavisi
Siroz, hastalığın ilerleme seviyesine bağlı olarak A, B ve C olmak üzere üç farklı aşamaya ayrılır. A ve B seviyelerinde, karaciğerdeki hasar daha az olduğundan düzenli hekim kontrolü ve tedavi ile hastalığın ilerlemesi en aza indirilebilir. Böylece uzun yıllar boyunca kaliteli bir yaşam sürmek mümkün olabilir. Uzman hekimler tarafından uygulanan tedavilerin temel amacı, karaciğerdeki sertleşmiş skar dokusunun ilerlemesini durdurmak ve hastalığın neden olduğu komplikasyonları önlemektir.
Siroz hastalarında, karaciğere yük oluşturabilecek herhangi bir besinden, gereksiz ilaç kullanımından ve alkol tüketiminden kaçınmak en önemli tedavi prensibini oluşturur. Bazı durumlarda ilaç tedavisi işe yarayabilir. Ancak ileri düzeyde karaciğer harabiyeti olan siroz hastalarında hekimin tavsiyesi ile karaciğer nakli olunması gerekebilir. Siz de siroz hastalığına sahipseniz, düzenli olarak kontrollerinizi yaptırarak ve hekiminizin önerdiği tedavi prensiplerini uygulayarak hastalığın ilerlemesini önleyebilirsiniz. Bu sayede doğru orantılı olarak yaşam kalitenizi de artacaktır.
Siroz İle İlgili Videolar
