Peyami Safa Kimdir?
Tam adı: Peyami Safa
Doğum tarihi: 2 Nisan 1899
Doğum yeri: Fatih, İstanbul
Ölüm tarihi: 15 Haziran 1961
Burcu: Koç
Eşi: Nebahat Erinç
Çocuk (ları): –
Mesleği: Yazar ve Gazeteci
Aktif Yılları: 1910-1961
Hakkında
Peyami Safa kimdir? Server Bedii adlı mahlas ile de tanınan Peyami Safa, Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Matmazel Noraliya’nın Koltuğu ve Yalnızız gibi psikolojik türdeki romanları ile Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatının önemli isimleri arasındadır. Servet-i Fünun şairlerinden İsmail Safa’nın oğludur. II. Abdülhamid tarafından Sivas’a sürgün gönderildikten kısa bir süre sonra vefat eden babasının ardından Peyami Safa, ailesinin yaşadığı yoksulluk ve 9 yaşında yakalandığı kemik veremi nedeniyle okuduğu Vefa Lisesi’ni yarıda bırakmak zorunda kaldı.
Henüz 13 yaşındayken hayata atılmak zorunda kalan Peyami Safa, memur olarak Posta Telgraf Nezaretinde çalışmaya başladı. 1914-1918 yılları arasında öğretmenlik yaptı. 1918’de ağabeyi İlhami Safa ile Yirminci Asır adlı akşam gazetesinde Asrın Hikayeleri adlı hikayeleri ile gazeteciliğe atıldı.
Yaşadığı yoksulluk nedeniyle edebi nitelikli eserler yerine, para kaygısı ile yazdığı sıradan eserlerini Server Bedii adlı mahlas ile kaleme aldı. Bu mahlas ile özgürce yazdığı Cingöz Recai adlı dizi romanı, umulmadık bir biçimde halk tarafından büyük ilgi gördü.
43 yıl hiç durmadan yazan Peyami Safa pozitivist, materyalist, mistik, muhafazakar, antikomünist, ve korporatist tutumlar sergileyerek, yazarlık yaptığı dönem boyunca çeşitli değişimler yaşadı. Cesur kişiliği ile Nazım Hikmet gibi dönemin önemli yazarları ile kalem kavgalarına girdi. Yaşadığı değişimle romanlarını vakit geçirme aracı olmaktan çıkartıp, düşünmenin ve kendini anlamanın bir aracı haline getirdi.
Genç yaşta başladığı yazın hayatını ölümüne kadar sürdürdü. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ortaöğretim öğrencilerine tavsiye edilen 100 temel eser listesinde, Fatih Harbiye ve Dokuzuncu Hariciye Koğuşu adlı eserleri yer aldı. Oğlu Merve’yi askerlik hizmeti yaptığı sırada kaybeden Peyami Safa, derinden sarsıldı. Bu olaydan birkaç ay sonra beyin kanaması sonucu hayatını kaybetti.
Biraz gül, yahu! Değmez vallahi bu dünya.
Yalnızız, Peyami Safa
Peyami Safa’nın Eserleri
ROMAN:
- Gençliğimiz (1922)
- Şimşek (1923)
- Sözde Kızlar (1923)
- Mahşer (1924)
- Bir Akşamdı (1924)
- Süngülerin Gölgesinde (1924)
- Bir Genç Kız Kalbinin Cürmü (1925)
- Canan (1925)
- Dokuzuncu Hariciye Koğuşu (1930)
- Fatih-Harbiye (1931)
- Atilla (1931)
- Bir Tereddüdün Romanı (1933)
- Matmazel Noralya’nın Koltuğu (1949)
- Yalnızız (1951)
- Biz İnsanlar (1959)
ÖYKÜ:
- Hikayeler (Halil Açıkgöz derledi, 1980)
OYUN:
- Gün Doğuyor (1932)
İNCELEME-DENEME:
- Türk İnkılâbına Bakışlar (1938)
- Büyük Avrupa Anketi (1938)
- Felsefî Buhran (1939)
- Millet ve İnsan (1943)
- Mahutlar (1959)
- Mistisizm (1961)
- Nasyonalizm (1961)
- Sosyalizm (1961)
- Doğu-Batı Sentezi (1963)
- Sanat- Edebiyat-Tenkid (1970)
- Osmanlıca-Türkçe- Uydurmaca (1970)
- Sosyalizm-Marksizim- Komünizm (1971)
- Din-İnkılâp-İrtica (1971)
- Kadın-Aşk-Aile (1973)
- Yazarlar-Sanatçılar- Meşhurlar (1976)
- Eğitim-Gençlik-Üniversite (1976)
- 20. Asır- Avrupa ve Biz (1976)
DERS KİTAPLARI:
- Cumhuriyet Mekteplerine Millet Alfabesi (1929)
- Cumhuriyet Mekteplerine Alfabe (1929)
- Cumhuriyet Mekteplerine Kıraat (Dört cilt, 1929)
- Yeni Talebe Mektupları (1930)
- Büyük Mektup Numuneleri (1932)
- Türk Grameri (1941)
- Dil Bilgisi (1942)
- Fransız Grameri (1942)
- Türkçe İzahlı Fransız Grameri (1948)