Oruç Tutmak Sinir Sistemini Nasıl Etkiler? Bu Duruma Karşı Ne Yapılmalı?
On bir ayın sultanı olarak pek çok eve derin bir maneviyat getiren ramazan ayında; oruç tutmak kimileri için kolay ve rahat olsa da, çoğu kişiye göre bir takım zorlukları beraberinde getirir. Bunlardan en önemlisi de oruçluyken öfke patlamaları yaşamak veya duygusal anlamda tahammülsüz hissetmek şeklinde açıklanabilir. Bu yazımızda bu durumun nedenlerini ve neler yapılması gerektiğini sizler için ele alıyor olacağız.
Elbette ”oruç tut, sıhhat bul” sözünü hepimiz biliriz. Bu sözden de anlaşılacağı gibi oruç tutmanın hem ruhen hem de bedenen pek çok faydası mevcuttur. Nefsi terbiye etmek, vücuttan zararlı maddeleri atmak, empati gücünü geliştirmek, yardımlaşmayı ve dayanışmayı arttırmak, kalabalık sofraların manevi hazzını yaşamak ve ruhsal anlamda arınmak için oruç tutmak eşsiz bir fırsattır.
Sahur ve iftar zamanlarında yeterli sıvı, karbonhidrat ve protein dengesi sağlandığı takdirde aynı zamanda oruç bedenen de önemli bir şifa kaynağıdır.
Oruç Tutmak Neden Sinirlilik Yapar ?
Oruç tutulan saatlerde vücudun glikoz ihtiyacı karşılıksız kalmaktadır. Beyinde karşılanamayan bu ihtiyaç, stres hormonlarının ortaya çıkmasına zemin hazırlamaktadır. Açığa çıkan stres hormonları nedeniyle; terleme ve çarpıntı gibi fiziki semptomların yanı sıra çabuk öfkelenmek ya da aşırı sinirlilik hali gibi psikolojik etkiler yaşanabilmektedir.
Bir diğer etken ise; özellikle gün içinde sıklıkla kahve tüketen ve güne kahve ile başlayan kişilerde görülen, kafein yoksunluğudur. Buna bağlı olarak meydana gelen ruhsal gerginlik veya konsantrasyon güçlüğü de yine sosyal hayatı olumsuz yönde etkilemektedir. Gerek insani ilişkilerin yönetiminde aksaklıklar, gerekse işteki verimliliğin azalması şeklinde karşımıza çıkmaktadır.
Yine tıpkı kahve gibi susuzluk, uyku dengesinin bozulması ve sindirim sisteminin yeni beslenme düzenine adapte olamaması gibi sorunlar da ruh halinde dalgalanmalara sebebiyet vermektedir.
Ancak oruç tutmak yalnızca bedeni belirli bir süre aç bırakmak değil, nefsin ve ruhun da dinginleşmesi sağlamak anlamına gelir. Bu bakış açısından hareketle, ruhsal dünyanızda bazı düzenlemeler yaparak sakinliğinizi koruyabilirsiniz.
Oruç Tutarken Sakin Kalmak ve Verimliliği Arttırmak için Neler Yapılabilir ?
Orucun ve ramazan ayının getirmiş olduğu manevi hazza ve sükunete erişebilmenin ilk adımı, açlığa bağlı olarak gelişen stresin seviyesini azaltmaktan geçiyor. Peki bunu nasıl başarabiliriz ?
- Öncelikle her şeyin zihinde olup bittiğini ve zihnin kumandasının kişinin kendi elinde olduğunu kabul ederek, ”oruca yüklenen anlam” üzerine düşünülmeli. Böylece manevi doyum ön plana çıkarılmalıdır.
- Ramazan ayı boyunca işlerinizi ve planlarınızı esnek saatlere yayarak kendinizi sıkışmışlık hissinden kurtarmalısınız.
- İftar ve sahur vakitleri arasında bolca sıvı tüketerek vücudunuzun dengesini sağlamalı ve stres hormonlarını devre dışı bırakmalısınız. Ayrıca sahurda papatya, rezene veya melisa gibi hem sakinleştirici hem de hazmı kolaylaştırıcı özelliği olan bitki çaylarını tercih edebilirsiniz. Böylece oruç tutmak daha kolay hale gelebilir.
- Sahur nedeniyle bölünen ve düzensizleşen uyku vaktiniz için ise; uykuya dalış saatinizi öne çekmeniz önerilmektedir.
- İftardan en az 2 saat sonra küçük egzersizler veya açık havada yapacağınız yürüyüş, yoga ve pilates gibi etkinlikler sayesinde zindelik kazanabilir, ruh halinizin iyiliğine katkıda bulunabilirsiniz.
Oruç Tutarken Aktif Olmanın Faydaları Nelerdir ?
Oruç tutarken sürekli dinlenir halde olmak veya günlük hayatın akışını yavaşlatmak, pek çok kişi tarafından tercih ediliyor olsa bile, esasında doğru bir yaklaşım değildir. Elbette kan şekerindeki dengesizlikler ve uzun süre açlığa bağlı oluşan halsizlik nedeniyle belirli aralıklarla dinlenmek iyi gelebilir. Ancak çoğu zaman vücudu aktif tutmak yarar sağlayacaktır. Bunlardan bazıları şöyle açıklanabilir.
- Psikolojik olarak bir işle meşgul olurken zamanın çok daha hızlı geçtiğini düşünürüz. Durağan olduğumuzda ise bunun aksine iftar vaktine ulaşmak için adeta dakikaları sayarız. Bu durum ise gerginliğimizi arttırır.
- Bir diğer etkiyi ise ”işleyen demir ışıldar” sözüyle açıklamak mümkün olmaktadır. Aktif olduğumuzda kendimizi çok daha dinç ve sıhhatli hissederiz ve bu da yine motivasyon sürecimize olumlu yönde etki eder.