Ölüm Korkusu Nedir? Nasıl Başa Çıkılır?
Ölüm korkusu yani tıbbi adıyla tanatofobi, kişinin ölüm ile ilgili aşırı derecede korku ve kaygı duyması, buna ilişkin zihninde olumsuz senaryolar kurmasıyla karakterize olan psikolojik bir problemdir. Elbette ölüm, hepimiz için, her şeyden öte bilinmezlikler içeren ve ürkütücü bir olgudur. Zaman zaman herkes ölmekten korkabilir ve bu minimal düzeyde olduğunda normal kabul edilir.
Hatta belli sınırlar dahilinde ölmekten korkmak, hayatta kalabilmek adına kişilere savunma mekanizması sağlayacağı için faydalı bir stres çeşididir. Ancak bunun bir fobiye dönüşmesi yaşam standartlarını düşürerek bazı psikolojik sorunları da beraberinde getirir. Bu durumdan hem kişinin kendisi hem de çevresinde bulunan kimseler olumsuz etkilenmektedir.
Peki bu korkuyu tetikleyen faktörler, belirtiler ve başa çıkma yöntemleri nelerdir? İşte biz de bu yazımızda sizlere tüm bu soruların cevaplarına yönelik bir takım bilgiler aktarıyor olacağız. Konuya ilişkin videolara ise yazımızın son bölümünde ulaşabilirsiniz.
Ölüm Korkusu Nedir, Nedenleri Nelerdir?
Korkularımız pek çok farklı alanda olabilir ve bir çok farklı nedenden köken alabilir. Aslında diğer tüm psikolojik ve fizyolojik hastalıklarda olduğu gibi burada da nedene yönelik tedavi uygulamaları yapılması, çok daha hızlı bir şekilde yanıt alınabileceği anlamını taşır. Öyleyse ölmekten neden korkarız, zihnimizin bu konu ile bu denli meşgul olmasının sebepleri nelerdir, bir bakalım..
- Bedeninin ona tam olarak ait olmadığını düşünmek, çünkü tümüyle yok olacağı duygusunun ağır basması
- Ölümden sonraki hayat ile ilgili kötü senaryolar! Bu durumda kişi, ölümden sonraki hayatta ağır cezalar alacağını, sıkıntı ve eziyet çekeceğini düşünür. Bu da korku seviyesini yükseltir.
- Bilinmeyen bir şey olması..! Aslında insan psikolojisi, kendisine yabancı olan (tanıdık gelmeyen, deneyimlemediği) tüm duygulara karşı defans geliştirmeye meyillidir. Örneğin; sevgi görmemiş biri, çok sevildiğinde karşısındaki insanı yalıtacak ve kendi kabuğuna çekilmeyi tercih edecektir. Ölüm de bu bilinmezliklerin en başında geldiği için kişide pek çok soru işareti ve kaygı uyandırabilir.
- Yakınlarını kaybetme korkusu ölüm korkusuna yol açabilir. Yakınlarının vefatından sonra ne yapacağını ve nasıl bir acı yaşayacağını düşünmek, kişide stres seviyesini tırmandırır. Ayrıca yine buna paralel olarak; kendi ölümünden sonra geride kalanların ona ihtiyaç duyacağını ve büyük acılar çekeceklerini düşünerek de korku derecesi yükselir.
- Yalnız yaşayan kişilerde ölüm korkusu daha fazladır. Bunun nedeni ise başına bir şey geldiğinde yakınlarına ulaşmanın zorluğu ve evde tek başınayken öldüğünde insanların bundan nasıl haberi olacağı ile ilgili endişelere bağlıdır.
- Ölüm korkusu özellikle sevilen bir kişinin vefat haberinden, bir hastalık teşhisinden ya da herhangi bir doğal afet ve felaket gibi olayların ardından bariz bir şekilde artış gösterir. Bunun belli bir süre için olması doğaldır. Ancak süre uzadıkça kişinin yaşamla bağlantısı zayıflar ve yaşama sevinci sönmeye yüz tutar.
- Ve en bilinen nedeni ise yaşlılıktır. Kişiler yaşlandıkça kendilerini ölüme daha yakın hissederler. Her geçen gün bu korku daha da belirgin bir hal alarak; anksiyete, panik atak, depresyon gibi hastalıklar ve davranış bozuklukları ile kendini gösterir.
Ölüm korkusunun Belirtileri Nelerdir?
Ölümden korkmak belli sınırlar dahilinde normal kabul edilse de, bir takım belirtiler baş gösterdiğinde mutlaka bir uzmandan yardım alınması gerekir. Öyleyse bu belirtilere bir bakalım;
- Ölüm korkusunun kişinin zihninde sürekli olarak yer kaplaması, gün içinde sıklıkla ölümle ilgili senaryolar kurmak
- Ölümü düşündüğünde nefes alamıyor gibi hissetmek, hayatın anlamsızlaşması, sorumlulukları yerine getirememek ve ardından gelen panik atak semptomları
- Her yapılan şeyde ölümü düşünerek hareket etmek ve daima hazırlık içerisinde olmak
- Alakasız bir zamanda miras paylaştırma, vasiyet hazırlama, helallik isteme gibi davranışlarda bulunmak
- Son günleri olduğu düşüncesiyle her şeyi bir anda yapmaya çalışmak şeklinde sıralanabilir.
Ölüm Korkusu Nasıl Yenilir?
- Öncelikle ölümün hayatın bir gerçeği olduğuna ve düşünmekle çözümlenecek bir şey olmadığına odaklanılmalıdır.
- Ölüm korkusu geldiğinde duygu ve düşünceler hemen yazıya dökülmeli ve bu şekilde dışa aktarım ile rahatlanmalıdır.
- Hastalık ve ölüm ile ilgili yayınlardan ve aynı korkuyu yaşayan kişilerden belli bir süre uzak kalınmalıdır.
- Mutlaka meşguliyet arttırılmalı, sosyalleşilmeli ve dikkatin başka yönlere doğru dağılması sağlanmalıdır. (hobi, iş, seyahat, kurs gibi)
- Tüm bunlara rağmen korku seviyesinde azalma gözlenmiyorsa, mutlak bir psikologdan yardım alınmalı ve bilişsel davranışçı terapi görülmelidir.