Doğu ve Batı’da çok eskiden beri bilinen, yapılan resim tarzıdır. Çok küçük ve ince olarak işlenmiş resim sanatlarına Minyatür Sanatı denir. Orta Çağda kurşun oksit adı verilen çekici bir boya rengiyle kitaplarda baş harfleri boyadıkları kırmızı bir renkle yapılmaya başlanmıştır. Eskiden adı Minimum olarak bilinen bu sanat zamanla değişerek minyatür adını almıştır. Parşömen, fildişi ve kağıt üzerine boya ile süsleme şeklinde yapılan küçük boyutlu resimlerdir.
Minyatür Sanatı Tarihi
Eski bir resim tarzı olan Minyatür Sanatı, yapılış biçimi olarak birçok farklılıklara sahiptir. Dünya üzerinde en eski minyatürler Mısır’da bulunmuştur. MÖ 2. yüzyılda papirüsler üzerine yapılan en eski minyatürler, günümüzde hala bulunmaktadır. Minyatür resimler aynı zamanda “nakş” olarakta adlandırılmaktadır. Bu sanatı yapanlara da nakkaş adı verilmektedir.
Minyatür sanatı Geleneksel Türk Sanatlarından biri sayılır. 8. ve 9. yüzyılda yapılan, Uygurlardan bugüne kadar gelebilen bir sanattır.
Osmanlı’da minyatür sanatı çok önemli bir yere sahiptir. Bu sanatın Osmanlılara gelişi 15. yüzyıl ortalarına yakın olmuştur. O dönemde Osmanlı Devleti bu sanatla etkileşim yaşadığı İlhanlılar, Timurlular ve Memlûkler devletlerinin vasıtasıyla tanışmıştır. Minyatür sanatı etkileşimde olduğu kültürlerden izler barındıran bir sanattır. Bu durum Osmanlı’da farklılık göstermiş ve kendine özgü bir şekil almaya başlamıştır. Fatih Sultan Mehmed döneminde padişah olarak kendisininde ilgili olduğu bu sanatın gelişimine ekstra önem verilmiştir. Edirne’de ve İstanbul’da Nakkaşhane yaptırmıştır. Osmanlı’nın II. Beyazıt, I. Selim ve I. Süleyman dönemlerinde de minyatür sanatının gelişimi ve dönüşümü devam etmiştir. I. Selim zamanında İran’dan sanatkar göçü yaşanmış, imparatorluğun her bir yanından sanatkarlar İstanbul’a getirilmiştir.
Osmanlı’da bu sanatın doruk noktasına ulaştığını dönem I. Süleyman, II. Selim ve III. Murad dönemleri olmuştur.
Minyatür zamanla dönüşümler geçirmiştir. Sadece küçük resimler çizme sanatı olarak kalmamıştır. Ahşap oymalar, ince nakışlar olarak yapılmaya başlanmıştır.
Günümüzde Minyatür Sanatı
Günümüzde bu sanat yerini daha çağdaş resimlere bırakmıştır. Hala geleneksel sanat olarak ülkemizde varlığını sürdüren sanat dünya üzerinde de çok fazla yapılan ve araştırılmaya devam eden bir sanattır. Minyatür, resmin en güzel ve emek verilerek anlatılmış olan biçimidir.
Minyatür Nasıl Yapılır?
Sanatı icra eden Nakkaş ismini alan sanatkarlar, pamuktan yapılmış kağıtları mermerin üzerinde sürterek parlatıp ardından yapacağı şekilleri kağıt üzerinde belirterek taslağı çıkarılır. Taslak bitince çini mürekkebiyle son biçimi verilir. En son kalın bir fırçayla uygun renklerle boyanır. Çini mürekkebiyle kenar çizgileri bir kez daha çizilerek bitirilir.
