Meslek Hastalığı Nedir?
Meslek hastalığı, sigortalının yaptığı işin veya işin veya çalışma koşullarının niteliği nedeniyle düzenli olarak uğradığı geçici veya kalıcı hastalık, bedensel veya zihinsel engelliliği ifade eder.
Meslek hastalıkları 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 14. maddesine göre “Meslek hastalıkları, sigortalının işinin niteliği gereği sürekli olarak uğradığı geçici veya kalıcı hastalıkları, bedensel veya zihinsel engelleri ifade eder. Bu tanıma göre bir hastalığın meslek hastalığı sayılabilmesi için işin özelliğinden dolayı ortaya çıkması gerekir.
Yani hastalık ile yapılan iş arasında nedensellik ilişkisinin bulunup bulunmadığı, hastalığın meslek hastalığı sayılmasının temel kriterlerinden biridir.
Meslek Hastalığı Neden Olur?
Meslek hastalıklarına neden olan birçok faktör bulunmaktadır. Meslek hastalıklarının başlıca nedenleri şunlardır:
- Fiziksel faktörler: Gürültü, titreşim, sıcaklık, nem, aydınlatma gibi uygun olmayan çalışma ortamı koşulları, zamanla çalışanlarda çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
- Biyolojik faktörler: Meslek hastalıklarına çoğunlukla çalışma ortamında virüs, bakteri, mantar, parazit gibi biyolojik etkenlere maruz kalma neden olur. Özellikle sağlık çalışanları biyolojik faktörlerden dolayı meslek hastalıklarına yakalanma riski daha yüksektir. Hepatit B, HIV, kızamıkçık gibi hastalıklar sağlık çalışanları arasında daha sık görülüyor.
- Kimyasal Faktörler: Kimyasallar işyerinde en sık maruz kalınan tehlikelerden biridir. Çözücüler, gazlar, asitler, pestisitler ve ağır metaller oldukça tehlikelerdir.
- Toz: Pamuk tozu, demir tozu, kömür tozu, şeker kamışı tozu gibi kimyasal tozlar gibi biyolojik tozlar meslek hastalıklarına neden olan faktörlerin başında gelmektedir.
Meslek Hastalığı Grupları Nelerdir?
Meslek hastalıkları vücutta meydana geldikleri bölgeye göre farklı kategorilere ayrılmaktadır. Türkiye’de meslek hastalıkları gruplandırılırken hastalığa neden olan faktörler ve hastalıktan etkilenen organlar dikkate alınarak sınıflandırma yapılır. Bu sınıflandırmaya göre meslek hastalıkları 5 kategoriye ayrılmaktadır. Meslek hastalıklarının ana kategorileri şu şekildedir:
Kimyasal Kaynaklı Meslek Hastalıkları (A Grubu)
Kimyasalların kullanıldığı iş yerlerinde, kimyasallardan kaynaklanan meslek hastalıklarında önemli rol oynar. Kimyasal ürünlerin neden olduğu hastalıklara baktığımızda silikoz, asbest, bronşit gibi akciğer hastalıkları, cilt hastalıkları ve kurşun zehirlenmesinden kaynaklanan nörolojik hastalıkların ilk sıralarda yer aldığını görüyoruz.
Cilt Hastalıkları (B Grubu)
İnsanların iş yerinde maruz kaldıkları faktörlere bağlı olarak ortaya çıkan cilt hastalıkları genel olarak mesleki dermatozlar olarak kabul edilmektedir. Meslek hastalıkları içerisinde deri hastalıkları önemli bir yer tutmaktadır. Deri hastalıkları meslek hastalıklarının yaklaşık %30-40’ını oluşturmaktadır. Bunlar; ısı, soğuk, nem ve radyasyon gibi fiziksel faktörleri içerir.
Solunum Sistem Hastalıkları (C Grubu)
Solunum sistemi hastalıkları da meslek hastalıkları içerisinde oldukça büyük bir yer ediniyor. Tozun yoğun olduğu iş yerlerinde solunum sistemi kaynaklı hastalıkların daha fazla görüldüğü barizdir. Özellikle pamuk tozu iş yerlerinde çok bulunur ve fazlasıyla zararlıdır.
Bulaşıcı Hastalıklar (D Grubu)
Çalışanların işyerinde parazit, virüs, bakteri ve mantar gibi mikroorganizmalara maruz kalması sonucu ortaya çıkan bulaşıcı hastalıklar D Sınıfı meslek hastalığı olarak kabul edilir.
Fiziki Etkenlere Bağlı Görülen Hastalıklar (E Grubu)
Çalışma ortamının nem, sıcaklık, basınç, ışık vb. fiziksel özellikleri insan sağlığını etkileyebilir. Dolaşım sistemini etkileyen iş yerleri de fiziki etkenlere bağlı olarak görülen hastalıklara sebep olur.
