Mavi dil hastalığı, başta koyun ile kuzu ve bazen de sığır, keçi, bufalo, geyik, lamalar ve antilop olmak üzere evcil ve yabani geviş getirenleri etkileyen bulaşıcı olmayan, böcek kaynaklı, viral bir hastalıktır. İnsanlar etkilenmez, hayvansal ürünler veya et de etkilenmez.
Bu hastalık için kuluçka süresi 5-20 gündür. Mavi dil virüsü ile enfekte olmuş birçok hayvan hastalık belirtisi göstermez. Ancak diğerleri için mavi dil enfeksiyonu ilk olarak birkaç gün sürebilen yüksek ateşin başlamasıyla kendini gösterir. Virüs esas olarak küçük kan damarlarını etkileyerek dudak, ağız, burun astarları ve göz kapaklarında kanama, hiperemi ve ödeme neden olur.
Dudakların ve dilin şişmesi ile birlikte konak kan damarlarının viral yıkımı, dil dokusuna ulaşan oksijen miktarını azaltır. Azaltılmış oksijen iletimi, siyanoza ya da dilin mavi görünümüne neden olur. Hastalık, bazı durumlarda, çoğunlukla şiddetli akciğer ödemi veya bakteriyel komplikasyonların bir sonucu olarak ölüme neden olabilir. Kuzularda veya buzağılarda düşük ya da şekil bozukluklarına neden olabilir.
Mavi Dil Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
- Aniden gelen 40-42 derece ateş
- Ateşten sonra görülen dudak emmeler
- Dil ve dudaklarda ödem
- Dilde mavileşme
- İlk olarak sulu, daha sonra da irinli burun akıntısı
- Ağızda ve burunda ülser
- Solunum sıkıntısı
- Yem yemede sıkıntı
Mavi Dil Hastalığı Nasıl Bulaşır ve Yayılır?
Günümüzde, enfeksiyonlar dünya çapında oldukça yaygındır. Yalnızca Culicoides vektörlerini desteklemek için gerekli olan iklim ve çevresel koşullarla sınırlıdır. Mavi dilin insidansı ve coğrafi dağılımı mevsimsel koşullara, böcek vektörlerinin varlığına ve duyarlı hayvan türlerinin mevcudiyetine bağlıdır.
Taşıyıcı böcekler, ılık, nemli koşulları tercih ederler ve en fazla sayıda ve yağmurdan sonra en aktif olanlardır. Tatarcık mevsimi normalde Mart-Eylül arasıdır. Ancak hava durumu hastalığın nasıl yayılabileceğini de etkiler. Ne yazık ki, virüsün kan hücrelerine yüksek afinitesi, nötralize edici antikor varlığında bile yıl boyunca uzun süreli viremiye katkıda bulunur. Uzatılmış viremi ve bazı vektörlerin konak tercihi, kış dönemin nispeten kısa olduğu yerlerde yıl boyunca bulaşma için bir mekanizma sağlar.
Mavi dil virüsü enfeksiyonunun koyun üretimi üzerinde çok büyük etkisi vardır. Kayıplar, esas olarak ölüm oranlarından, zayıf yün büyümesi de dahil olmak üzere uzun süreli nekahet döneminde azalan üretimden ve geçici kısırlık dahil olmak üzere düşük üreme performansından kaynaklanır.
Kısaca tekrarlamak gerekirse, mavi dil hastalığı taşıyıcı böcekler tarafından yayılmaktadır. İnsanlara herhangi bir zararı yoktur.
Mavi Dil Hastalığı Nasıl Kontrol Altına Alınır?
Çok sayıda potansiyel konakçı ve virüs serotipi nedeniyle mavi dilin kontrolü çok zordur. Bununla birlikte, bir salgını kontrol altına almak, yayılmayı önlemek için karantina ve hareket kontrollerinin bir kombinasyonunu kullanarak, virüs ve vektör dağılımının kapsamını belirlemek için izleme ve sürveyans yapmak gerekir.
İnsektisitler kullanılarak vektörlerin kontrol edilmesi tavsiye edilir. Vektörlerden korunma Culicoides sayısını azaltabilir. Bununla birlikte, bu önlemlerin tek başına bir mavi dil salgınını etkili bir şekilde durdurması olası değildir ve kapsamlı ve güçlü bir aşılama programı ile birlikte kullanılacak hafifletme önlemleri olarak kabul edilmelidir.
Mavi Dil Hastalığının Tedavisi
Mavi dil hastalığının belirli bir tedavisi olmadığı için dinlenme ve yumuşak gıdalar ile besleme önerilmektedir.
Mavi Dil Hastalığı İle İlgili Videolar
