Kar Tanesi Nasıl Oluşur?
Doğa olayları içinde genelde karşılaşılan bir tür olan “kar yağışı” oldukça dikkat çekicidir. Kış aylarında çokça gözlemlenebilen ve karşılaşılan kar yağışlarının ne durumda gerçekleştiği, nasıl ortaya çıktığı hep merak konusu olmuştur.
Kış ayları süresince güneş ışınları yaz aylarındaki gibi yeryüzüne güçlü bir şekilde inemezler. Bulutların bulunduğu yükseltilerde de hava sıcaklığı oldukça düşüktür. Bu süre içinde yerden gökyüzüne doğru yükselen su buharı gökyüzündeki sıcaklığın düşük olduğu tabaka ile karşılaşır. İşte bu zamanda, süblime adındaki durum yaşanır ve ardından su buharı sıvılaşamadan katılaşır ve kristalleşir. Kristal hal alarak buz şekline dönüşen su buharı tanecikleri, 0,1 milimetrelik çapa sahip olurlar. Söz konusu kristallerin birbirlerine yapışık halde olması da kar tanelerini meydana getirir.
Kar yağışı kristalleşen su buharının yeryüzüne inmesi ile meydana gelirken, eğer yeryüzü ve bulutlar arasındaki hava sıcak ise kar tanelerinin yağmura dönüşmesi de olasıdır. Çünkü fazlasıyla ısınan hava bu tanecikleri sıvıya döndürecektir. Ancak bu yapıda sıcaklık çok yüksek değilse söz konusu taneler mutlaka kar yağışına dönüşecektir. Kimi zamanlar sulu kar (sulu sepken) olarak nitelendirilen yağışların da olduğu görülebilmektedir. Bu tip yağışların gerçek nedeni ise yeryüzü ile bulutlar arasındaki değişkenlik gösterebilen havalardır. Havanın sıcaklığına göre yeryüzüne düşen tanelerin aldıkları şekil değişebilir.
Kar Tanelerinin Yapısı
Kar taneleri oldukça hafiftirler. Bir kar tanesi ortalama 3 kilometrelik mesafeyi yaklaşık olarak 2 saatte tamamlayabilir. Yani ortalama bir kar tanesinin hızı, saatte 1,5 km olarak belirlenebilir.
Genel ve yanlış bir kanı olarak kar yağdığında havanın ısındığı düşünülür. Ancak durum tam anlamıyla bu şekilde değildir. Durumun asıl nedeni hava ısındığı için kar yağıyor olmasıdır. Çünkü aşırı soğuyan hava içinde su bulunması ihtimali oldukça düşüktür. Ayrıca bu tür havalarda gökyüzü seviyesine çıkamayan suyun kırağı veya dona dönüşümü gözlemlenebilir. Böyle bir hava şekli olduğunda kar yağışı meydana gelmez. İnsanlar yumuşak havaların kar nedeniyle oluştuğunu düşünürler.
Kar tanelerinin oluşması doğal mucizeler olarak nitelendirilebilir. Günümüzde suni kar üretimi yapılsa da bu süreç hiç de kolay değildir. Oluşan kar tanelerinin ortasında çekirdek şeklindeki toz parçacıklarının yer alması, bu parçacıkların oluşamaması durumunda ise saf suyun kristalleşme noksanlığı yaşadığı (-40 derecede bile) durumlarda bile bu mucizevi doğa olayını kanıtlar niteliktedir.
İlk Suni Kar Üretimi
Ameri’kanın Berkeley, California Üniversitesi’nde 1975 yılında ilk suni kar üretimi gerçekleştirilebildi. Prof. Steve Lindow’un “snomax” adındaki bir protein toz parçacıklarının yerine kullanıldı ve bunun sonucunda suni kar üretilmiş oldu. Üretilen bu kar 1994 yılındaki Norveç Kış Olimpiyatları’nda yoğun olarak kullanıldı.
Kar Kristallerinin Yapısı
Altıgen şeklindeki kristaller, her bir kolundan 3 ve 12’li çeşitli kollara ayrılır. Bu dizilişin nedeni olarak oksijen atomlarının dizilişi olarak gösterilmektedir, fakat bu önerme henüz kanıtlanabilmiş değildir.
