Dogma Akımı tarihi yaklaşık 15 yıl öncesine dayanan, Danimarkalı yönetmen Lars Von Trier‘in ortaya çıkardığı bir akımdır. Sinemada var olmuş mevcut kuralları yıkarak yerine yeni kurallar getiren, ortaya çıktığı andan itibaren büyük yankı uyandırmıştır.
Dogma Akımı Nedir?
Dogma akımı Dogme 95 Collective ya da the Dogme Brethren olarak da bilinen avangart film yapım akımıdır. Bu akımın en büyük hedefi karakterlerden ve ortamdan gerçeği açıkça çıkarmaktır. Dogma akımında en büyük kural gerçek mekan kullanımıdır. Birçok kuralı olan bu akımın tam olarak ne olduğunu anlayabilmek için ilk olarak öncüsü Lars Von Trier’i anlamak gerekmektedir.
Lars Von Trier’in Sinema Yolculuğu
Lars Von Trier sinema hayatına çok küçük yaşta kısa filmler çekerek başlamıştır. Danimarkalı senarist ve yönetmenin ilk uzun metraj filmi 1984 yapımı Suç Unsuru (Element of Crime) isimli filmdir. Farklılığı en çok seven yönetmenlerden biri olan Von Trier’in en önemli filmleri arasında Dogville, Melancholia, Breaking the Waves bulunur. Filmlerinde gerçeklik unsuruna en çok dikkat eden yönetmenlerden birisidir. Bu durum zaten Dogma Akımı’nın öncüsü olmasını sağlamıştır.
2013 yılında yaptığı Nymphomaniac isimli filmiyle daha vizyona bile girmeden dünya çapında sinema sektöründe büyük bir tartışma yaratmıştır. Övgüyle karşılandığı kadar olumsuz olarak eleştirilen bir film olan Nymphomaniac uzun bir süre gündemi meşgul etmiştir. Sinemada ortağı sayılabilecek yönetmen olan Thomas Vinterberg’le beraber Dogma manifestosunu kaleme alarak bir akımın öncülüğünü yapmaya başlamıştır.
Dogma Akımının Çıkışı
Sinemanın endüstrileşmesine en çok tepki gösterenlerden biri olan Lars Von Trier, Hollywood’a karşı bir tepki olarak Dogma Akımını yaratmıştır. Amaç, büyük prodüksiyonların, büyük setlerin karşısında durmaktır. Minimal, ekonomik ve metin odaklı filmleri destekleyen bu akımda ortaya çıkan birçok kural sinema sektörünün kurallarını yıkıp geçmektedir.
Dogma Akımının Kuralları
1- Akımın en büyük ve önemli katı kurallarından ilki film mekanları olarak kesinlikle gerçek mekan kullanılmalıdır. Küçük veya orta ölçekli bile olsa asla set kurulamaz. İzleyici tamamıyla gerçek bir mekanı izlemelidir. Hikaye gereği sahneler özel bir donanım gerektiriyorsa bile o donanıma sahip gerçek bir mekan bulmak zorundadırlar.
2- Dogma Akımının belki de en marjinal kurallarından biri olan jenerik kuralı bulunmaktadır. Yönetmenin ismi jenerikte yer almamalıdır. Bu kuralın amacı izleyiciye doğrudan filmi sunmaktır.
3- Filmlerde müzik kullanılmamaktadır. Gerçek mekanlarda ortaya çıkan doğal sesler filmin yapısında yer alan tek ses olmalıdır.
4- Filmler renkli olmalıdır. Özel olarak bir ışık yapılamaz. Filtre kullanımı kesinlikle yasaktır.
5- Aktüel kamera kullanımı en önemli kurallardan biridir. Aktüel kamera kullanımı, elde taşınıp ve yönetilen çekim tekniğine verilen isimdir.
6- Tür filmleri bu akımda kabul edilmemektedir. Filmler gereksiz gelişigüzel aksiyon içeremez.
7- Filmlerin formatı 35 mm olmalıdır.
Günümüzde de Dogma akımının birçok hayranı bulunmaktadır. Tartışmaya çok müsait bir akım olsa da, sanat için ortaya çıkarılan bu kuralların büyük bir kitlesi oluşmuştur.
Dogma Akımının İlk Filmi Festen Hakkında
