Dek yağışı, son dönemlerde İstanbul’da görülmesiyle ve Meteoroloji tarafından yapılan uyarılarla birlikte merak konusu oldu. Bu yazımızda hava durumu bültenlerinde karşılaştığımız DEK yağışı kavramına açıklık getiriyoruz. İşte, DEK nedir, nasıl oluşur sorularının yanıtları.
DEK yağışı nedir?
DEK, deniz etkisi kar veya deniz efekti kar kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. Türkçede deniz etkisi kar veya deniz efekti kar olarak karşılık bulan Sea Effect Snow isimli doğa olayını ifade etmektedir. Yerel ve lokal olarak meydana gelen bu yağış türü İstanbul gibi coğrafyalarda ciddi kar yağışına neden olabilmektedir.
DEK yağışı nasıl oluşur?
Dek yağışı soğuk hava kütlesi ve üzerinde ilerleyebileceği su kütlesi oluşmadan meydana gelemez. Soğuk hava kütlesi, su üzerinde ilerlediğinde su kütlesinin daha sıcak olması nedeniyle buharlaşmaya meydana gelir. Sıcak havanın hacminden dolayı yükselip soğuması sıkışıp ağırlaşmasına neden olur. Bu durumda hava kütlesi yükünü taşıyamayıp yağış olarak aşağı doğru bırakır.
Dek yağışı gerçekleşmesi için bu döngünün yanı sıra rüzgârın esme kuvveti, esme açısı ve kat ettiği mesafe de önem taşır. 850 hpa 1500 metre seviyesindeki sıcaklığın deniz, göl suyu sıcaklığı arasında 13 derecelik fark olması dek yaratan bir durumdur. Bu aşamada kesintiye uğrayan yağış ve gök gürültülü kar yağışı oluşur.
Dek yağışı için rüzgârın en az 9 ila40 knot (16 km -74 km) şiddetinde esmesi gereklidir. Rüzgârın saatte 16 kilometrenin altında hızla esmesi durumunda yeterli buharlaşma sağlanamaz. Dolayısıyla etkisiz DEK bantları karaların daha kıyı kesimlerine ulaşamadan etkisini kaybeder.
Deniz üzerinde oluşan buharlaşma atmosferde 700 hpa 3000 metre seviyesine ulaşabilir. Bu durumda da nem yüksek oranda doyma ve yoğunlaşma yaşar. Yani bulutların ulaşabileceği tepe sınır noktası yükseldiğinde yoğunlaşır. Böylece kuvvetli yağış meydana gelir. 1500 metrenin altında gerçekleşen tepe sınır noktası yağışın şiddetinin azalmasını sağlar.
Bu yağış türü, soğuk hava kütlesinin deniz veya göl gibi bölgelerin üzerinden geçerken oluşur. Isı ve nem kazanmasından kaynaklanan kararsızlıkla oluşan yağış türü de diyebiliriz. Dek yağışları en basit ifadeyle nemin yağışa dönüşmüş hali şeklinde ifade edebiliriz.
Dek Yağışı ile ilgili videolar
