Çalışan Annenin Hakları oldukça fazladır. Türk kadınlarının işgücüne katılım oranı %31,6 ve istihdam oranı %26,7’dir. Ülkemizde yaklaşık 32 milyon çalışma çağındaki kadının 8,5 milyonu işçi, memur veya iş adamı olarak iş hayatında yer almaktadır. Çalışan annenin de belirli hakları bulunmaktadır.
Çalışan Annenin Hakları Nelerdir?
Engelli Çocuk Annelerine Erken Emeklilik
Başkalarının bakımına muhtaç, ağır engelli çocuğu olan annelerin erken emeklilik hakkı vardır. Anne, engelli çocuğa bakarken sigortalı olarak çalışmaya devam ederse veya kendi ödediği sigorta primlerini öderse, prim süresi kullandığı gün sayısının dörtte biri olarak hesaplanır. Bu süre de emeklilik yaş sınırından düşülür. İşçi, memur, iş adamı statüsündeki kadınlar ve isteğe bağlı sigorta primi ödeyen kadınlar bu haktan yararlanabilirler.
Doğum Borçlanması
İşçi, memur ve iş adamı statüsündeki kadınlar, doğum yaptıktan sonra boş zamanlarında 2 yıla kadar borç para alabilirler. Borçlanma hakkı 3 çocuğa kadar kullanılabilir. Üç yaşında bir anne, altı yıla kadar boşta kalma süresi ödünç alabilir. Analık borcundan yararlanabilmek için doğumdan önce işçi, memur veya iş adamı olarak sigortalı olmak gerekir. Ancak, stajyer sigortasına kaydolduğu tarih ile genel sigortalı işe başladığı tarih arasında doğum yapan işçi, memur veya iş adamları da bunlara karşı borçlanabilir.
Borçlanma Hakkı
Çocuk ilköğretime başlamadan önce, bu süre içinde yarı zamanlı çalışanlar ve memurlar için fiili hizmet yılı ve sigorta primi ödeme gün sayısı yarıya indirilecektir. Beş yıl yarı zamanlı çalışanlar 2,5 yıl çalışmış sayılır. Ancak, istekli işçiler ve memurlar, devamsızlık günlerinin primlerini karşılamak için borç para alabilirler.
Yarım Zamanlı Çalışma Hakkı
2016 yılında çıkarılan kanuna göre işçi ve memurlar, doğumdan sonraki 2 ila 6 ay arasında yarı zamanlı çalışmaya hak kazandıktan sonra çocukları ilköğretime başlayana kadar yarı zamanlı çalışma hakkına sahiptir. Bu hakkın kullanılabilmesi için işçiler ve memurlar için ayrı düzenlemeler yapılması gerekmektedir.
İşçi yönetmeliği yayımlandı ve işçiler bu haklarını kullanmaya başladı. Ancak aradan beş yıl geçmesine rağmen Devlet Memurları Yönetmeliği henüz yayımlanmadığı için memur anneleri haklarını kullanmaya başlayamamaktadır.
Bu şekilde, her iki eşin de kısmi süreli çalışma hakkından yararlanabilmesi için çalışması gerekir. İşveren, işçinin yarı zamanlı çalışma şartını bir ay içinde yerine getirmek zorundadır. Şartları yerine getirdiğini bir ay içinde yazılı olarak bildirmezse işçi, başvuruda belirtilen tarihten itibaren kısmi süreli çalışmaya başlayabilir. Bir işveren işçiyi işten çıkarırsa, ihbar ve kıdem tazminatı ödemek zorundadır.
Süt İzni
4/a statüsündeki çalışan anneler, 1 yaşından küçük çocuklarını emzirmek için günde 1,5 saat emzirme izni kullanır. Memur anneler ise ilk altı ay günde 3 saat, ikinci altı ay günde 1,5 saat doğum izni kullanabilirler.
Memurlara 24 Ay, İşçilere 6 Ay
Doğum izni memurları talep üzerine 24 aya kadar ücretsiz izin veya 16 haftalık analık izninden sonra 6 aya kadar yarı zamanlı çalışabilirler.
Kadın işçiler ise 16 haftalık analık izninin bitiminden itibaren en fazla altı ay ücretsiz izinle sınırlandırılıyor.
Doğum İzni Masraflarının Bildirilmesi
4/a (SSK) ve 4/b (BAĞ-KUR) statüsündeki çalışan anneler, 16 haftalık doğum izni süresince sosyal güvenlik kurumundan maluliyet yardımı almaktadır. Ödenek tutarı, kullanım başlangıcının bildirilmesinden önceki son 12 ayda ödenen primlerin 2/3’ü kadardır.
Çalışan Annenin Hakları İle İlgili Videolar
