Bor Karbür Nedir? Ne İşe Yarar?
Bor karbür, bor ve karbon elementlerinden meydana gelen bir bileşimdir. Kimyasal formülü, sert sonuçlarından biri olan ve tüm dünyada yaygın olarak kullanılan B4C’dir. Bor karbür yüksek sıcaklıklara dayanıklıdır ve çok serttir. Bu nedenle savunma sanayi, bilişim, havacılık sanayi, metal işleme alanları gibi çeşitli uygulamalarda kullanılmaktadır.
Örneğin, zırh plakaları, uç aletler, delgeçler, elektrik kontakları, radyasyon kalkanı ve ısı yalıtımı olarak yaygın şekilde kullanılır. Bor karbür, özellikle yüksek sıcaklık ve yüksek basıncın gerekli olduğu ortamlarda mükemmel performans sergiler. Kimyasal inertliği nedeniyle çeşitli kimyasal ortamlarda da kullanılabilir. Türkiye’nin ilk bor karbür üretim tesisi Balıkesir‘in Bandırma ilçesinde açıldı.
İlginizi çekebilir: Bor Nedir? 8 Kullanım Alanı Nelerdir?
Bor Karbür Ne İşe Yarar?
Bor karbür, yüksek sıcaklıklara dayanabilen çok sert bir malzemedir. Bu nedenle birçok endüstride çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır. Bor karbür, savunma sanayi, bilişim, havacılık sanayi ve metal işleme ve diğer alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır.
Örneğin, zırh plakaları, uç aletler, delgeçler, elektrik kontakları, radyasyon kalkanı ve ısı yalıtımı olarak kullanılabilir. Bor karbür, zırh delici mermileri süslemek için de kullanılır. Havacılık ve uzayda, füzeler, uçaklar ve roketler için saldırı bileşenleri yapmak için bu madde kullanılır. Bor karbür, atmosferik ısıtma olmadan aşırı yüksek sıcaklıkların işlenmesini gerektiren uygulamalarda da kullanılır.
Bor karbür metal işlemede, kesici takım parçalarında kullanılır. Bu aletler sert metalleri kesmek için kullanılır ve bor karbürün yüksek sıcaklık dayanımı ve sertliği aletlerin dayanıklılığını arttırır. Bu nedenle bor karbür endüstrinin birçok alanında kullanılmakta ve dayanıklılık, test edilebilirlik, yüksek sıcaklık dayanımı gibi özelliklerinden dolayı pek çok uygulama için ideal bir malzemedir.
Bor Karbür Nasıl Üretilir?
Bor karbür üretimi, borik asit ve karbonun birleştirilmesiyle yapılır. Bu madde birkaç farklı yöntem kullanılarak da yapılabilir. En yaygın işlerden biri, borik asit ve karbonun bir elektrik ark ocağında yakılmasıyla üretilmesidir. Elektrik, malzemenin gelişmiş bileşenlerini kirleten iki elektrot arasında oluşan bir ark plazması tarafından üretilir.
Diğer bir yöntem ise borik asidi kömür koku ya da petrokok gibi bir karbon kaynağı ile birlikte yüksek sıcaklık ve basınç altında doğrudan reaktörün çıkışına vermektir. Bu yöntem daha az yaygın bir yöntemdir ve genellikle “sıcak pres” olarak adlandırılır. Bor karbür üretimi, bor ve karbonat ham maddelerinin kuru bir karışımının ısıtılmasıyla da gerçekleştirilebilir.
Bu yöntem, daha düşük bir olay nedeniyle daha düşük bir enerji yoğunluğuna sahiptir, ancak daha uzun bir oluşum süresine sahiptir. Bu yöntemlerden biri de bor karbür tahrikler için farklı nitelikte olan hammadde ve ekipman maliyetidir. İşlem bittikten sonra bu madde farklı şekillere getirilerek çeşitli sektörlere kullanılması için gönderilir. Çevrenizde gördüğünüz pek çok sert malzeme aslında bor karbür kullanılarak yapılmıştır.