Azot (Nitrojen) Nedir? Özellikleri ve Kullanım Alanları Neler?
Nitrojen Nedir? Azot Kullanım Alanları ve özellikleri
Azot ya da Nitrojen nedir? Azot ya da nitrojen kokusuz, renksiz, tatsız ve atıl bir gazdır. Yunanca ”Nitron” yani soda kelimesinden dilimize geçen bir terimdir. Sıklıkla Tıp, Kimya ve Sanayi alanlarında kullanımı yaygındır. Atmosferimizde en fazla bulunan elementlerin başında Nitrojen (Azot) gelmektedir. Hatta galaksimizde bulunan ilk 5 elementten bir tanesidir.
Atmosferimizde %76-78 oranında nitrojen bulunduğu ve diğer % 22-24 lük seviyenin oksijenle karışık şekilde bulunduğu bilimsel veriler tarafından ispatlanmıştır. Oksijen, karbondioksit ve diğer çeşitli elementler kadar önemli olduğu bilinmektedir. Havanın ayrıştırılması ve sıvılaştırılmasıyla elde edilen bir gaz çeşididir.
Azot (Nitrojen) Özellikleri
Büyük çoğunluğu kimya bölümüyle alakalı olan bu element ”N” sembolüyle gösterimi olan bir ametaldir. Kimyasal özelliklerini tanımlayacak olursak Atom numarası gösterimi 7, ağırlık yönünden gösterimi 14,007‘dir. Net erime noktası -210 ve kaynama noktası -196 derecedir.
Bütün canlı dokularında Azot bulunmaktadır. Canlı türlerin protein, vitamin ve nükleik asitlerinin belirli bir yüzdesinde (genellikle %15-20) azot bulunmaktadır.
Yine önemli bir şekilde protein yapısının gelişmesi ve oluşması için azot olmazsa olmaz elementtir. Çünkü protein yapısı olmayan bir canlı düşünülemez. İnsanların ve Memeli canlılarında dışkılarında yada idrarlarında (üre şeklinde) azot bulunmaktadır.
Azot (Nitrojen) kullanım alanları
Yaygın kullanım alanlarının başında gübre, naylon, boya ve patlayıcı yapımı gelmektedir. Bu ürünlerin yapımı için ilk olarak nitrojenin hidrojen ile etkileşimi gerekmektedir. Reaktif atmosfer için nitrojen gazı gerekmektedir. Bu yolla yiyecekler korunur muhafaza edilir ve elektronik sektöründe diyot üretimi sağlanır. Nitrojen demir ve çelik fabrikalarının vazgeçilmezidir. Ürünlerin tavlanmasında büyük miktarda nitrojen kullanılır.
Bu şekilde çelik ürünlerin işlenmesi daha kolay hale getirilmektedir. Tıbbi olarak sıvı şekliyle soğutucu, tıbbi üreme geliştirme ve araştırma prosedürlerinin önemli bileşenleri olan yumurta, sperm ve diğer hücrelerin depolanması, solunum maskeleri ve anestezi kullanımı konusunda da kullanıldığı bilinmektedir. Gıda sektöründe yiyeceklerin daha hızlı dondurulması, nem, renk, tat ve doku özelliklerinin korunmasında yardımcı olmaktadır.
Canlı organizmalarda ”Nitrojen döngüsü” yoluyla çevrilir. Çeşitli bitkiler tarafından nitrat olarak kullanılır ve DNA, RNA ve diğer tüm asitlerin üretimi için kullanılan bazları oluşturmaktadır. Havacılık ve otomotiv sanayinde genellikle gaz olarak kullanımı mevcuttur. Lastik şişirme ve uçakların hidrolik sistemlerinin çalışması için kullanılabilir.