Dünyada Sadece 43 Kişide Bulunan “Altın Kan” Nedir? Kan grupları, tıbbın temel taşlarından biri. Herkes A, B, AB ve 0 sistemiyle Rh faktörünü bilir. Ama ya daha nadir olanlar? İşte bizim bildiğimizin dışında kan grubuna sahip olan insanlar da var. Bunlara da “altın kan” deniyor. Bu terim, Rh-null kan grubunu tanımlıyor.
Altın kan, sıradan bir kan değil. Kırmızı kan hücrelerinde Rh antijenlerinin hiçbiri bulunmaz. Bu da, kanı benzersiz kılar. Tıpta “Rh-null” olarak bilinir. Adını, Rh sistemindeki 61 antijenin yokluğundan alır. Nadirliğiyle dikkat çeken bir kan grubu. O kadar nadir ki dünyada 6 milyon kişiden sadece 1 kişide görülüyor. Bu sayı yapılan çalışmlaar sonrasında hesaplanan oran. Ancak şu an dünyada saptanmış yaklaşık 43 kişide var. Bu da onu altın kadar değerli yaptığı için “altın kan” adını almasın sağlıyor.
Altın Kan Grubu Nasıl Oluşuyor?
Kan grupları genetik mirasla belirlenir. Kan grupları bizim bildiğimiz kadarıyla A, B, AB ya da 0 olarak kodlanır. Rh faktörü ise pozitif ya da negatif olarak ayrılır. Rh-null ise bambaşka bir grup. Bu kişilerde, Rh proteinleri tamamen eksiktir. Sebebi ise genetik mutasyonlar. Özellikle RHD ve RHCE genlerindeki değişiklikler bu durumda büyük rol oynar.
Bu mutasyon, iki şekilde oluyor. Bazı kişilerde doğuştan. Bazı kişilerde de aileden miras. Uzmanlar tarafından yapılan araştırmalar, bu genetik varyasyonun evrimsel bir kalıntı olabileceğini gösteriyor. Ama kesin neden hala bulunamadı. Bilim insanları, Afrika kökenli popülasyonlarda daha sık rastlandığını belirtiyor. Şöyle düşünün; kanınız, başka hiçbir Rh tipine uymuyor.
Rh-null Kanın Özellikleri Nelerdir?
Altın kanın en çarpıcı yanı, antijen eksikliği. Normal Rh-pozitif kanlarda 61 antijen bulunur. Rh-null’da sıfır. Bu, immün reaksiyon riskini azaltır. Yani, nadir kan arayan hastalar için ideal donör. Aklınıza altın kanın görünümü farklı mı tarzında soru gelebilir. Cevabı hayır, renk aynı, akışkanlık aynı. Ama taşıyıcılar, hafif anemiye yatkın olabilir. Rh antijenleri eksikliği, kırmızı hücrelerin yapısını etkiler. Sonuç olarak hücreler daha kırılgan hale gelir. Yorgunluk ya da solukluk gibi belirtiler görülebilir.
İlginizi çekebilir: Kan Gruplarının Karakteristik Özellikleri Nelerdir?
Bir de şöyle bir durum var. Kan grubunuzu öğrenmek isterseniz ve sizde altın kan taşıyorsanız, bunu normal kan testinde anlamanız mümkün değil. Özel laboratuvarlar gerekir. Rh-null şüphesi varsa, antijen taraması yapılır. Pozitif çıkmazsa, doğrulama için genetik analiz devreye girer. Bu süreç, aylar sürebilir.
Altın Kan Neden Bu Kadar Nadir?
Dünyada 8 milyar insan var. Rh-null yani altın kan ise sadece. 6 milyonda 1 kişide var. Peki neden bu kadar az? Cevabı genetik faktörler. Coğrafi dağılım da ilginç. Çoğu vaka, Avrupa ve Japonya’da görülüyor. Afrika’da nadir mutasyonlar var ama belgelenmemiş henüz. Kolombiya’da bir ailede birden fazla üye taşıyor. Bu aileler, uluslararası kayıtlara dahil edildi. İstatistikler her yıl değişiyor. 2024 yılında sadece ve sadece altın kan taşıyan 43 vardı. 2025 yılında yeni vakalar eklendi.
Altın Kan Taşıyıcılarının Sağlık Sorunları
Altın kan yani Rh-null taşıyıcısı olmak, sessiz bir yük. En büyük risk, kan transfüzyonu. Standart kanlar vücut tarafından reddedilir. Bu kişiler, sadece Rh-null kan alabilir. Stoklar sınırlı olunca, acil durumlar tehlike yaratır.
Gebelikte ekstra dikkat şart. Anne Rh-null ise, Rhogam enjeksiyonu yetersiz kalır. Bebek Rh-pozitifse, hemolitik hastalık riski artar. Doktorlar, bu aileleri yakından izler ve genetik danışmanlık önerilir.
Bu kişilerde anemi de yaygın. Kırmızı hücreler kısa ömürlü. Demir takviyesi ya da folik asit yardımcı olur. Ama kök hücre nakli gibi ileri tedaviler gündeme gelebilir. Araştırmalar, sentetik antijenler üzerinde çalışıyor. Gelecekte, bu sorunlar azalabilir. Psikolojik tarafı da var. Nadir olmak, yalnızlık hissi verir.
Kaynak: 1
