Zeki Müren Kimdir?

Yiğit Öğrük27 Aralık 2023

zeki 1

Tam adı: Zeki Müren
Doğum tarihi: 06 Aralık 1931
Doğum yeri: Bursa / Türkiye
Burcu: Yay
Ailesi: Kaya Müren (Babası)
Mesleği: Ses Sanatçısı, Besteci, Sinema Oyuncusu
Aktif Yılları: 1951’den bu yana

Hakkında

Zeki Müren Kimdir? Klasik Türk Müziği ses sanatçısı, besteci ve söz yazarı. Türk Sanat Müziği’nin en unutulmaz sanatçılarından biri olan Zeki Müren, kendine has tarzı, içli sesi ve o dönem içindeki farklı duruşuyla, Türkiye’deki kalıplaşmış birçok düşünceyi yıkmıştır. Gerek şarkılarını söylerken gerekse günlük yaşantısındaki kibar ve naif duruşu ile ülkenin “paşa”sı olmuş; benzersiz sesi, müzik yaşamındaki başarılı duruşu ve sahnedeki üstün performansı ile “san’at güneşi” ünvanı halk tarafından kendisine layık görülmüştür.

6 Aralık 1931 tarihinde Bursa’nın Tophane ilçesinde dünyaya geldi. İlk ve orta öğrenimini doğduğu şehirde tamamladı. Babası Kaya Müren İnşaat mühendisi olmasına rağmen küçük yaşta oğlunun müziğe olan yeteneğini ve hevesinin farkına vardı. Müren, Tamburi İzzet Gerçeker’in öğretmenliğinde ve öncülüğünde solfej ve sanat müziğinin usül derslerini alarak kendisinde olan yeteneği bu bilgiler ışığında geliştirdi.

1946 yılı içinde ilk bestelerini yapmaya başladı. Eğitimine de İstanbul’da devam etme kararı aldı bunun nedeni ise önemli musiki üstadları ve hocalarına daha yakın olabilmekti. Bu isteği geri çevirmeyen babası, Müren’i İstanbul Boğaziçi Lisesi’ne kayıt ettirerek yatılı olarak okumasına fırsat verdi.

Lise yıllarında dönemin ünlü müzik adamlarından Agapos Efendi ile udi Kirkor Efendi’den musiki desleri almaya başladı. Sonraki dönemlerinde ise Şerif İçli ve Refik Ersan ile Klasik Türk müziği makamları, fasıl musikisi ve usül-kuramlar üzerine dersler aldı; Şüktü Tunar ile birlikte beste çalışmalarında bulundu. 1949 yılında ilk şarkısı olan “Zehretme bana hayatı cananım” ı akrostiş olarak besteledi. Bu beste İstanbul Radyosu’nda Suzan Güven tarafından anons edildi.

1950 yılına gelindiğinde şimdiki adı ile Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nin Yüksek Süsleme Bölümü’nde eğitim öğretim hayatına yeni bir başlangıç yaptı. Aynı yıl içinde gerçekleştirilen bir sınavda 186 katılımcının içinden birinci olarak İstanbul Radyosu sanatçıları arasına seçildi. Zeki Müren’in hayatının dönüm noktası denilebilecek zaman 1951’in 1 Ocak günü idi. İstanbul Radyosu’nun ses sanatçılarından Perihan Altındağ Sözer’in ani bir şekilde rahatsızlanmasıyla onun yerine konsere çağrılmıştı. Konserde 45 dakika boyunca mükemmel bir performans sergileyen Zeki Müren’in müzik kariyeri söz konusu konserden sonra şekil almaya başladı.

Zeki Müren, “Manolyam” adındaki kürdilihicazkar makamındaki şarkısıyla o dönem ilk kez verilecek olan “Altın Plak Ödülü”nün ilk sahibi olma başarısını göstermiştir. Dönemin ünlü gazinoları Müren’i kadrolarına katmak için müthiş çaba içerisindeydiler. Çalıştığı mekanlar cumhurbaşkanları, başbakanlar ve milletvekilleri ağırlamıştır. Tasarımları kendisine ait olan gösterişli ve parlak kostümleri halkın beğenisini kazanmıştı. Bir gazinoda çalışırken sahne tarihinin en yüksek ölçekli ayakkabıyla sahneye çıkmıştı (20 cm).

1980 yılında Kuşadası’nda ve 1983 yılında Paris’te kalp krizi geçirdi. Bu korkutucu krizlerin ardından Bodrum’daki evinde istirahat etmeye karar verdi. Uzun bir aradan sonra 1984 yılında Bodrum’da verdiği ve gelirinin antik tiyatronun restorasyonunda kullanılacağı konseri son konseri oldu.

Aldığı ağır ilaçlar kilo almasına neden oldu ve yıpranmış görüntüsü ile değil en güzel kostümleri giydiği günlerdeki gibi hatırlanmak istediğinden evine kapanmış ve insanlardan uzaklaşmıştır. Eylül 1966 yılında bir ödül töreninin TV çekimleri için geldiği İzmir Stüdyosunda Muazzez Ersoy ve Ajda Pekkan’ın bulunduğu program sırasında üçüncü kez kalp krizi geçirerek hayata gözlerini yummuştur.

45 yıllık sanat hayatında birçok şarkı ve bestenin altına imzasına atmış ve Türk Sanat Musikisinin San’at Güneşi olmuştur. Bodrum’da bulunan evi müzeye dönüştürülmüş ve mirasının çok büyük bir bölümü Mehmetçik Vakfı’na bağışlanmıştır.