Karnist bireyler belki de bu iki kavram arasında hiçbir fark göremeyecek. Hatta belki bazı vejetaryen bireyler dahi veganlığın ne olduğunu bilmiyor. Çünkü veganlık, vejetaryenliğe göre çok daha başka bir noktada duruyor ve tamamen hayvansal ürünlerin tamamının kullanımını reddetmek anlamına geliyor. Vejetaryen bireyler ise et ürünleri dışındaki hayvansal ürünleri günlük yaşamlarında gönül rahatlığıyla, tamam bu biraz acımasız oldu, gönül rahatlığıyla olmasa da tüketiyorlar. Böyle kısaca kavramların üzerinden geçtiğinizde tek fark veganların biraz uç noktada durduğunu düşünebilirsiniz. Bakalım bu iki kavram arasında ne gibi farklar var ve veganlar mı uç noktada yoksa biraz bizim toplum bu durumu abartıyor mu?
1. Veganlar süt ürünlerini kullanmazlar.
Evet, veganlar süt ve sütten elde edilen yoğurt, tereyağı gibi ürünleri kullanmazlar. Reklamlarda gördüğünüz çimlerin üzerinde zıplayan inekler ne yazık ki gerçek değil. Masalarınıza gelen sütler, maalesef endüstrileşmiş bir sektörün ürünü ve inekler çeşitli işkencelere maruz bırakılarak üretiliyor. Ayrıca ineklerin sütleri insanların onlardan alması için değil kendi yavruları için üretilmiştir.
2. Veganlar yumurta yemezler.
“Yumurta yerken tavuğu öldürmüyoruz ki…” dediğinizi duyar gibiyim. Ancak yanılıyorsunuz. Hemen açıklayayım. Günümüzde yumurta sektörü ve tavuk sektörü 2 farklı alan olarak önümüze geliyor. Yumurta sektöründe erkek civcivler ölüme terk edilirken tavuk sektöründe erkek civcivler daha ağır oldukları için dişi civcivler ölüme terk ediliyor. Ve yumurta elde etmek için tavukların ne şartlarda tutuldukları ve nasıl makineymişçesine kullanıldığına dair birçok video izleyebilirsiniz internette. Gerçekten yüreğiniz dayanıyorsa izleyin tabii.
3. Veganlar bal yemezler.
Evet, bal da yemiyor veganlar. Neden? Çünkü arılar balı insanlar için değil soğuk hava koşullarında hayatlarını devam ettirmek için üretiyorlar. Bal, onların yaşamlarını sürdürmeleri için gerekli tek besin. İnsanlar ise bal olmadan da yaşayabilir.
4. Veganlar, hayvanların eğlence aracı olarak kullanıldığı sirk gibi yerlere gitmezler.
Hayvanların köle gibi kullanıldığı ve çeşitli işkence yöntemleriyle eğitildiği sirk ve yunus, balina parkları gibi eğlence merkezlerine gitmeyi reddederler. Çünkü hayvanlar, başka bir canlının eğlencesi için çeşitli işkence ve kötü muameleye maruz kalıyorlar.
5. Veganlar, zevk için hayvanların spor aracı olarak kullanıldığı sporları yapmazlar.
Avcılık geldi değil mi aklınıza. Merak etmeyin onu vejetaryenler de yapmıyor. Yani zevk için gidip yemedikleri hayvanları öldürmüyorlar. Fakat veganlar, boğa güreşi, at yarışı gibi hayvanların kullanıldığı sporlara da dahil olmaz ve gösterilerine gitmezler.
6. Veganlar, sadece etin tadını beğenmediği için değil politik bir noktadan hayvan köleliğini reddettikleri için hiçbir hayvansal ürün kullanmazlar.
Bazı vejetaryen bireyler, et ürünlerinin tadını beğenmedikleri, alerji oldukları vs gibi nedenlerle vejetaryen beslenmeyi tercih ederken – tabii bu önerge her vejetaryen birey için geçerli değil- veganlar hayvan haklarının bilinçliliği ile bu beslenme tarzını tercih ederler.
7. Veganlar, hayvansal ürünlerin kullanıldığı tekstil ürünlerini kullanmazlar.
Veganlar kürk, angora, ipek, deri, tüy ve yün gibi hayvansal ürünlerin kullanıldığı tekstil ürünlerini de kullanmazlar. Çünkü bu tekstil ürünleri elde edilirken hayvanların nelere maruz kaldığını görmeyi kimse istemez. Sadece bir kürkün nasıl hayvanın üzerinden çıkarılıp kullandığı ile ilgili video izlemeniz bu maddeyi anlamanız için yeterli olacaktır.
8. Veganlar, hayvanları satın almaz ve satmazlar.
Evet, hayvanları satmaz ve satın almaz, sahiplenir, sahiplendirirler. “Sahip” kelimesi burada çok yakışık almadı işin doğrusu. Onlara yeni dostlar bulur ya da onların yeni dostu olurlar demek daha yerinde olacaktır. Onların para karşılığında bir mal ya da köle gibi alınıp satılmasına aracı olmazlar.
9. Veganlar, hayvanların üzerinde test edilen hiçbir ürünü kullanmazlar.
Kozmetik, tıbbi ilaç, güzellik ürünleri gibi daha önceden hayvanların üzerinde test edilmiş hiçbir ürün vegan değildir. Çünkü hayvanları, kafeslere tıkıp deneyden deneye, üzerlerinde nasıl bir etki bırakacaklarını bilmeden acımasızca denek olarak kullanarak ürün elde eden firmaların ürünlerini kullanmazlar.
10. Veganlar, sigara ve alkol tüketirken de bu ürünlerin vegan olduğundan emin olurlar.
Son olarak da evet bu madde biraz saçma gelebilir ama sigara ve alkollerin de vegan olmayan seçenekleri mevcut. Örneğin şarap üretilirken bazı şarap küplerini dış etkilerden korumak amacıyla yumurta akıyla sarıldığını duymamış olabilirsiniz. Bunlar çok detay bilgiler ancak söylemekte fayda var.
Bir vegan ürünü kullanmadan önce içindekiler kısmını okuduktan sonra yeterli gelmiyorsa, bir kozmetik firmasının deney hayvanları üzerinde ürün testi yapıp yapmadığını öğrenmek, bir şarabın vegan olup olmadığının cevabını almak için ilgili firmalara mail yoluyla ürünlerinin vegan olup olmadığını direkt olarak sorabilirsiniz. Çoğu firma size yanıt verecektir. Bunu toplu şekilde mail trafiğine dönüştürürseniz cevabı almanız hızlanacaktır.
Ve son olarak veganlık zor değildir. Ben peynirsiz yapamam demeyin. Yediğiniz her şeyin vegan alternatifi olduğunu ve sağlıklı bir yaşama vegan beslenme aracılığıyla kavuşabileceğinizi unutmayın.
