Swap Nedir? Türkçe karşılığı takas anlamına gelen Swap, ilgili taraflar arasında bir finansal işlemin diğeriyle takas edilmesi işlemidir. Bu değişim, sözleşmede belirtildiği gibi önceden belirlenmiş bir zamanda gerçekleşir.
Swaplar borsa odaklı değildir ve tezgahta alınıp satılır. Genellikle işlemler bankalar aracılığıyla yapılır. Swaplar, faiz oranı riskini ve kur riskini içeren çeşitli risklerden korunmak için kullanılabilir. Döviz swapları ve faiz oranı swapları, piyasada işlem gören en yaygın iki swap türüdür.
Swap Türleri Nelerdir?
Modern finans piyasaları, farklı amaçlara uygun bu tür türevlerin geniş bir seçimini kullanır. En popüler türler şunları içerir:
1- Faiz Oranı Swapı
Taraflar, önceden belirlenmiş bir temsili anapara tutarına dayalı olarak gelecekteki bir faiz ödemesi akışını bir başkasıyla değiştirmeyi kabul eder. Genel olarak, faiz oranı swapları, sabit bir faiz oranının değişken bir faiz oranıyla değiştirilmesini içerir.
2- Döviz Swapı
Taraflar, farklı para birimleri cinsinden anapara tutarını ve faiz ödemelerini değiştirirler. Bu sözleşme swapları genellikle başka bir yatırım pozisyonunu döviz kuru dalgalanmalarına karşı korumak için kullanılır.
3- Emtia Swapı
Bu türevler, bir emtianın önceden kararlaştırılmış bir fiyatı ile belirlenen sabit nakit akışları için bir emtianın spot fiyatına dayanan değişken nakit akışlarını takas etmek için tasarlanmıştır. İsmine rağmen, emtia takasları gerçek metanın değişimini içermez.
4- Kredi Temerrüt Swapı
Kredi temerrüt swapı, bir borçlanma aracının temerrüdüne karşı sigorta sağlar. Bir takasın alıcısı, prim ödemelerini satıcıya aktarır. Varlığın temerrüde düşmesi durumunda, satıcı alıcıya temerrüde düşen varlığın nominal değerini geri ödeyecek, varlık ise alıcıdan satıcıya aktarılacaktır. Kredi temerrüt swapları, 2008 Küresel Mali Krizi üzerindeki etkileri sebebi ile kötü bir üne sahiptir.
Swap Uygulamaları Nelerdir?
Swaplar günümüzde finans sektörünün en önemli parçalarından bir tanesidir. Swaplar aşağıdaki şekillerde uygulanabilmektedir.
1- Riskten Korunma
Swapların temel işlevlerinden biri risklerden korunmaktır. Örneğin, faiz oranı swapları, faiz oranı dalgalanmalarına karşı koruma sağlayabilir ve döviz kuru dalgalanmalarına karşı koruma sağlamak için para birimi takasları kullanılır.
2- Yeni Pazarlara Erişim Sağlama
Şirketler, takasları daha önce mevcut olmayan pazarlara erişmek için bir araç olarak kullanabilir. Örneğin, bir ABD şirketi, daha cazip Türk Lirası – Dolar döviz kuruna erişmek için bir Türk şirketiyle bir para birimi takasına girmeyi seçebilir. Çünkü Amerikan merkezli firma yurt içinde daha düşük bir kurdan borç alabilir.
Swap ile ilgili videolar
