Soya Sosu Nedir? Faydaları ve Zararları Nelerdir?
Soya sosu uzak doğu sofralarının vazgeçilmezi olarak biliniyor. Kökeni Asya mutfağına dayanan bu besin ögesi, uzun yıllardır Türk ve dünya mutfaklarında da kullanılıyor. Bilhassa tavuklu yemeklerde tercih edilen sos, son zamanlarda kırmızı etlere, salatalara ve makarnalara da bir hayli renk katıyor.
Çok hafif acımsı olsa da, daha ziyade aroması tuzludur. Lezzeti ise çoğu kişinin damak tadına uygun olup, aynı zamanda insan sağlığına da pek çok faydası vardır. Et yemeklerinin marine edilmesinde kullanılmasının yanı sıra, harici olarak da tercih edilebilmektedir. Örneğin; müthiş bir barbekü sosu olarak işinize yarayabilir.
İşte biz de bu yazımızda sizlere, gerek televizyondaki yemek programlarında karşılaştığımız, gerekse de kendi sunumlarımızda sıklıkla yer alan, bu popüler sos hakkında detaylı bilgiler veriyor olacağız. Faydalarından, yan etkilerinden ve daha pek çok şeyden bahsedeceğiz. Öyleyse yazımızı okumaya devam edebilir, ilgili videolara ise son bölümde ulaşabilirsiniz.
Soya Sosu Nasıl Elde Edilir?
Her ne kadar üretim ve elde ediliş biçimi yöresel farklılıklara göre değişkenlik gösteriyor olsa da, öncelikle belirtmeliyiz ki; bu sosun ana maddesi soya fasulyesidir.
- Soya fasulyesi uzun bir müddet ıslatılır, ardından yüksek ısıda kavrularak tamamen yumuşaması sağlanır.
- Artık fasulye, lapa halini almıştır. Bunun üzerine önceden kavrulmuş olan buğday ilave edilir.
- Elde edilen karışım mayalanmış vaziyette bir süre beklemeye alındıktan sonra, içerisine tuz ve su konur. Böylece sofraları şenlendirmek içi hazır hale getirilmiş olur.
Son dönemde sıkça sorulan bir soru vardır ki; o da, sosun alkol içerip içermediği yönündedir. Tariften de anlaşılacağı üzere soya sosunun içinde alkol bulunmamaktadır.
Soya Sosu Yerine Ne Kullanılabilir?
Kişisel tercihlerinize, zevklerinize, kullanım alanlarınıza ve damak tadınıza göre bu sorunun cevabı değişebilir.
Fakat genel olarak soya sosunun yerine alternatif tat üretmek istediğinizde, balzamik sirke ile pul biber karışımından yararlanmanız mümkündür. Tatları birbirine oldukça yakındır diyebiliriz.
Öte yandan yine sirke gibi, ekşi ya da hafif acımtırak bir madde ile pekmezi bütünleştirerek, soya benzeri bir sos elde edebilirsiniz.
Soya Sosunun Faydaları Nelerdir?
- Yağ içermediğinden güvenle kullanılabilir. Örnek verecek olursak 1 yemek kaşığı soya sosu yaklaşık 10 kalori civarındadır.
- Antioksidan özelliğe sahiptir. Bu da vücutta biriken toksinlerin atılmasına ve iç organların temizlenerek yenilenmesine yardımcı olmakta, ödem ve şişkinliği azaltmaktadır.
- Adeta bir magnezyum deposudur. Magnezyum eksikliğine karşı mükemmel bir tercihtir. Strese, kramplara ve kronik yorgunluğa karşı savaş açarak, kendinizi çok daha zinde hissetmenizi sağlar.,
- Cilt sağlığı için gerçek bir dosttur. Sivilce, akne, yağlanma, siyah nokta, ciltte kuruluk gibi problemlere karşı arındırıcı ve parlaklık verici bir etkisi vardır.
- B6 vitamini bakımından oldukça zengindir. Bu da bağışıklık sisteminin güçlenmesi ve mikrobik hastalıklarla rahatça savaşabilmesi anlamını taşır. Mevsimsel hastalıklara karşı da koruma kalkanı oluşturur.
- Demir ve fosfor içermesi sebebiyle hem diş ve diş eti hastalıklarında etkilidir, hem de kemik yapısını güçlendirmektedir.
- Göz tembelliği, göz yorgunluğu ve buna bağlı olarak bulanık görme gibi sorunlarda rahatlıkla tercih edilebilecek bir besin ögesidir.
- Sindirim problemlerine olumlu yönde etki ederek, hem midenin asidik dengesini hem de bağırsak florasını korur.
Soya Sosunun Yan Etkileri ve Zararları
Elbette her faydalı besinin aşırı veya yanlış kullanımı sonucu bir takım zararları da bulunabilmektedir. Bunlardan bazıları şöyle sıralanabilir;
- Soya sosunun tuzlu bir aromaya sahip olduğundan söz etmiştik. Bu, onun yoğun bir şekilde sodyum içermesinden kaynaklanmaktadır. Yani kalp ve damar hastaları ile tansiyon yüksekliği olanların soya sosundan uzak durmaları tavsiye edilmektedir.
- Alerjen bir gıdadır. Dolayısıyla, kullanılmadan önce bu konuda dikkatli olunmalı ve içeriğindeki bileşenler bakımından incelenerek, olası alerjik reaksiyonların önüne geçilmelidir.
- Soya sosu gluten içeren bir gıdadır. O halde, glutensiz beslenmeye özen gösteren kişilerin, klasik sosları değil, glutensiz soya soslarını tercih etmesi gerekmektedir.
- Gebelik ve emzirme dönemindeki kadınların, içeriğindeki maddeler nedeniyle soya sosunu tüketmeleri kesinlikle önerilmemektedir.
- Kullanılmadan önce bir sağlık personeline danışılması ve her üründe olduğu gibi soslarda da aşırıya kaçılmaması önem taşımaktadır.
Buzdolabında saklanarak muhafaza edilebilen ve çoğunlukla güvenle kullanılabilen bu sosu, marketlerde kolaylıkla bulabilirsiniz.