Sosyal statü, kişinin toplumdaki konumuna bağlı onur veya prestij derecesi olarak anlaşılabilir. Sosyal statü, bireylerin toplum ya da içindeki bazı sosyal gruplar tarafından önemli olarak kabul edilen bir takım idealler veya ilkelere göre yaşama yeteneği ile ilişkilidir.
Dünyada herkese eşit statü atfeden birkaç toplum olmasına rağmen, çoğu toplum, bazı insanların daha güçlü, daha baskın konumlarda ve diğer insanların daha zayıf, daha düşük konumlarda olduğu bir tür sosyal hiyerarşiye sahiptir.
Çoğu zaman bu eşitsizlik, çeşitli yapısal bileşenler ve kurumlar aracılığıyla sosyal sistemin içine yerleştirilmiştir. Sosyal ve ekonomik roller, belirli bir toplumun veya kültürün değerli gördüğü şeylere göre ayırt edilir ve farklı statülere sahiptir. Bazı durumlarda, kaynaklardaki ve otoritedeki eşitsizlik o kadar büyük olabilir ki, etki altına alınanlar çok az öz-farkındalıkla buna ayak uydurabilir.
Ancak direnişin ortaya çıktığı yerde, sosyal çatışma ortaya çıkar. Hakimiyet çatışmaları, sosyal, ekonomik yada siyasi hiyerarşinin en üstünde ve en altında kimin olduğu konusundaki çatışmalardır. Bir kişinin sahip olduğu bir özellik nedeniyle yüksek bir statüye sahip olması, bu farklılık temelinde bireyin daha fazla güç ve ayrıcalık kazanması anlamına gelir.
Bir kişinin sosyal statüsünü belirlemede çeşitli özellikler rol oynayabilir. Bunlar, bir bireyin ırkını, etnik kökenini, cinsiyetini, yaşını, ten rengini, ekonomik sınıfını, dini mezhebini ve bölgesel gruplaşmayı içermektedir. Gün içinde statü kelimesini çoğu kez kullanırız fakat çoğumuz bu kelimenin gerçek anlamını bilmez. TDK’ya göre statünün tanımı şu şekildedir;
- Pozisyon, kadro bakımından bağlı olduğu durum.
- Bir kişinin, bir kurum ya da bir Toplum içindeki durumu.
- Tüzük
- Heykel
Statü Kaça Ayrılır?
İnsanlar sosyal varlıklardır ve toplum içinde yaşarlar. Bir kişinin birçok farklı statüsü vardır. Statü kavramını anlamak için öncelikle sosyal yapı hakkında biraz bilgi vermek gerekir. Her toplumun bir hiyerarşisi vardır.
Bazen bu hiyerarşi çok katı ve serttir. Hindistan’ın “kast sistemi” buna iyi bir örnektir. Kast sistemindeki sınıflar arasında çok az geçirgenlik vardır. Bir insan kendi kastının bir üyesi olarak doğar ve sonra aynı şekilde ölür.
Ancak günümüz modern toplumunda toplumsal hiyerarşi, farklı etkenler nedeniyle yukarı doğru kaymaların mümkün olduğu daha geçirgen bir yapıdadır. Bu toplumsal hiyerarşinin sonuçlarından biri olarak “sosyal statü” kavramı ortaya çıkmıştır. Tabii ki, sosyal statüdeki bu farklılıklar, iktidar konumlarına yol açan sınıf farklılıklarına yol açar.
Statü kelimesi psikolojide ve sosyolojide ayrı bir terim olarak ortaya çıkmaktadır. Statünün özellikle de sosyal statünün insanlar üzerinden çok fazla etkisi bulunmaktadır. Statünün türleri şunlardır;
- Edinilmiş Statü
- Kazanılmış Statü
- Sosyal Prestij
- Anahtar Statü
Sosyal Statü Nasıl Kazanılır?
Bazı insanlar şanslı doğar ve ailesi sayesinde statüsü yüksek şekilde doğar. Çok büyük bir kısım ise bir şeyleri kendisinin başarması gerekir. Peki sosyal statü nasıl kazanılır hiç düşündünüz mü? Gelin sayal statünün nasıl kazanıldığına bakalım.
- Empatik olun: Empati kurun. Karşı tarafı anlamanın en iyi yolu budur.
- Kendinizi doğrulayın: Her zaman başkasından onay beklemeyin. Bir iş yaptığınızda kendiniz onaylayın ve yolunuza devam edin.
- Oyun kuran kişi olun: Burada oyun derken bunun içine her şey girebilir. Örneğin bir parti mi yapıyorsunuz. Organizasyonu siz ayarlayın. Halısaha yapacaksınız. Adamları siz bulun. Takımları ayarlayın.
- Bir yaşam vizyonu yaratın: Günlük işinizden ve rutininizden farklı şeyler yapın. Bunun en bilineni spor yapmaktır.
- Kendinizi iyi tanıtın: Kendinizi iyi tanımanız önemlidir. Eksiklerinizi bilmek sizi her zaman öne çıkarır. Sosyal statünüzü arttırmak için kendinizi tanıtma şekliniz önemlidir.
- Daima öğrenin: Öğrenmenin ucu sonsuza kadar açıktır. Ben artık her şeyi biliyorum, hazırım derseniz yanılırsınız.
- Mizah anlayışınıza sahip olun: Özellikle kadınlar kendilerini güldüren erkeklere karşı ilgi duyar diye bir rivayet var. Bu bizce doğru. Kim sıkıcı biri ile birlikte olmak ister ki?
- İyi hikayeler anlatın: Başınıza gelen bir olayı iyi bir şekilde anlatın ve karşı tarafta bir merak uyandırın.
- Daima değer katın: Unutmayın, insan ilişkileri banka hesabı gibidir. Sürekli aynı şekilde durursa bir süre sonra azalır. Sürekli olarak doldurmanız gerekir. Bunu yapmak birine bir iltifat etmek kadar bile basit olabilir.
Sosyal Statü İle İlgili Videolar
