DepremYaşam

Obruk Nedir, Nasıl Oluşur? Türkiye’deki Obruklar Listesi!

instagram takipçi hilesi

Obruk, yeraltında kireçtaşı gibi çözünür kayaçların oluşturduğu ve bu boşlukların çatılarının çöktüğü karstik bir yeryüzü şeklidir. Yeraltı suyu karbonik asit oluşturmak için karbondioksit ile birleşir. Zamanla, bu karbonik asit, kireçtaşı yoğun toprağı çözerek, zamanla üzerlerindeki toprağı çökerten yer altı boşluklarının oluşmasına yol açar. Bu tür çökmelerin oluşturduğu derin çukurlara obruk denir.

Obruk Nedir, Nasıl Oluşur? Türkiye’deki Obruklar Listesi!

Obruk Nasıl Oluşur

Çözünür kayaların bulunduğu alanlarda, yeryüzü çeşitli boyut ve şekillerde birçok çöküntü ile doludur. Çoğu obruk iki şekilde oluşur. Önce dipteki çözünür kaya, topraktan sızan su ile çözülür ve kayadaki doğal boşluk genişletilerek üstteki toprakla dolar. Yeraltı suyu kayayı eritmeye devam ettikçe, toprak kaybolur ve geriye düşük eğimli, sığ çöküntüler kalır.

Komşu obrukların birleşmesi sonucunda, daha büyük ve düzensiz çöküntüler ağı olan çözünme vadileri oluşur. Bu vadiler, kapalı ve daha geniş bir yapıya sahiptir. Ayrıca, obruklar, mağara tavanlarının çökmesi sonucu oluşan dik kenarlı krater şeklinde de olabilirler. Özellikle yoğun nüfuslu bölgelerde, bu tarz oluşumlar ciddi bir tehlike arz ederler.

Obrukların oluşması için karstik alanların varlığına ek olarak, belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu şartlar arasında, yeraltı su seviyeleri farklı iki havza bulunması, bu havzaları daha yüksek bir eşik ayırmalı ve havzaların yeraltı suları bu eşiğin altından akmalıdır. Obruk platosunda tüm bu şartlar bir araya gelmektedir.

obruk nedir 4

Obruk platosu, Konya ovası ile Tuz Gölü havzası arasında eşiğe sahip bir bölgedir. Konya yeraltı suyu platosunun altından Tuz gölü havzasına doğru yeraltı akışı gösterir ve bu akışın oluşturduğu erime, güncel obrukların başlıca sebeplerindendir. Ayrıca, yerel fay hatları da obruk oluşumuna katkı sağlar. Tuz Gölü’nün güneybatısında bulunan fay hattı, Dikmen-Kolca obruklarının oluşumundaki temel nedenidir.

Obrukların oluşmasının bir başka sebebi de depremlerdir. Hareket eden yeryüzü alttaki gevşek yapının çökmesine ve obrukların oluşmasına sebep olabilir. Bu yüzden de pek çok kişinin merak ettiği soru olan depremler obruk oluşturur mu?” sorusuna evet demek yanlış olmaz. Türkiye’de obruk oluşumunun yaygın olduğu yerler genel olarak bilinmektedir. Bu yerler yerleşim yerleri inşa edilmez.

obruk nedir 3

Türkiye’deki Obruklar Listesi

Türkiye’de de pek çok obruk bulunmaktadır. Bu obruklar şunlardır;

OBRUK ADI TABAN YÜKSELTİSİ (M) DERİNLİĞİ (M)
Kuru Obruğu 992 48
Meyil Obruğu (göl düzeyi) 979 104
Ak Obruğu 1079 75
Karain Obruğu (su düzeyi) 979 95
Hamam Obruğu 1029 46
Kızıl Obruğu 984 91
Celal Obruğu 1020 20
Kurk Obruğu 1020 20
Yeni Opan Obruğu 1038 32
Yarım Obruğu 1013 47
Derin Obruğu 980 90
Fincan Obruğu 1020 55
Potur Obruğu 988 82
Cennet Obruğu 135
Cehennem Obruğu 110
Kangallı Obruğu 998 62
Zincancı Obruğu 998 57
Çıralı Obruğu (göl düzeyi) 980 125
Yunus Obruğu 1008 32
Kayalı Obruğu 1030 25
Çifteler Obruğu I 998 75
Çifteler Obruğu II 1003 70
Cehennem Deresi Obruğu 1055 25
Dikmen Obruğu 990 95
Kızören Obruğu (göl düzeyi) 979 171
Karkın Obruğu 1024 56
Güvercinli Obruğu (göl düzeyi) 987.40 72
Berket İni Obruğu (su düzeyi) 1055 15

Obruk İle İlgili Videolar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu