Dünyamız sürekli hareket halinde. Yer kabuğu, bazen öyle güçlü sarsılır ki, bu olaylar mega deprem olarak adlandırılır. Peki, mega deprem tam olarak nedir ve neden olur?
Mega Deprem Nedir?
Mega deprem, bilimsel olarak 8.0 ve üzeri büyüklükte olan depremlere verilen isimdir. Richter ölçeğine göre ölçülen bu depremler, inanılmaz bir enerji açığa çıkarır. Öyle ki, bir mega deprem saniyeler içinde şehirleri yerle bir edebilir, tsunami dalgaları yaratabilir ve yüzlerce kilometre öteden bile hissedilebilir. 2004’te Endonezya’da yaşanan 9.1 büyüklüğündeki deprem, mega deprem tanımına tam anlamıyla uyuyor.
Mega depremler oldukça nadirdir ama etkileri korkunçtur. Yer kabuğunun derinliklerinde biriken muazzam enerjinin aniden serbest kalmasıyla oluşurlar. Bu yüzden, bilim insanları bu depremleri anlamak ve tahmin etmek için durmaksızın çalışır.
Mega Deprem Neden Olur?
Mega depremlerin temel nedeni, tektonik plakaların hareketidir. Dünyanın yüzeyi, devasa yapboz parçaları gibi plaklardan oluşur. Bu plaklar sürekli birbirine sürtünür, itişir ya da çekilir. Ancak, bu hareket her zaman pürüzsüz değildir. Plakalar birbirine takıldığında, enerji birikir. Yıllar, hatta yüzyıllar boyunca bu enerji artar. Sonunda, dayanma sınırı aşılır ve biriken enerji patlarcasına boşalır. İşte bu, mega depremi tetikler.
İlginizi çekebilir: Olası Bir Depreme Hazır Mısınız?
Özellikle “dalgıç zonlar” denen bölgeler, mega depremlerin sık görüldüğü yerlerdir. Burada, bir plaka diğerinin altına kayar. Bu sürtünme ve baskı, büyük kırılmalara yol açar. Japonya ya da Şili gibi ülkeler, bu zonlarda yer aldığı için mega depremlere daha yatkındır. Mesela, 2011’de Japonya’da yaşanan 9.0 büyüklüğündeki deprem, bu tür bir dalgıç zonun sonucuydu.
Doğal faktörlerin yanı sıra, insan faaliyetleri de tartışma konusu. Bazı uzmanlar, büyük baraj projeleri ya da yer altı madenciliğinin depremleri tetikleyebileceğini söylüyor. Ancak, mega depremlerin asıl kaynağı, neredeyse her zaman tektonik hareketlerdir.
Japonya’dan Mega Deprem Uyarısı
Japonya hükümeti tarafından yeni bir modelleme yayınlandı. Bu deprem modellemesine göre Japonya’nın güney kıyıları büyük bir deprem tehlikesi altında. Japonya’nın Shizuoka ve Miyazaki bölgelerini etkileyen 9 büyüklüğünde bir deprem olabileceği ve bu depreme bağlı olarak 30 metrelik tsunami ile karşı karşıya kalabilecekleri öngörülmüş.
Diğer öngörülere göre bu depremde 300 Bin kişi hayatını kaybedebilir. Tahmini yıkılacak yapı sayısı ise 2.3 Milyon adet. Ocak ayında yayınlanan bir başka rapora göre bu büyük depremin önümüzdeki 30 yılda gerçekleşme olasılığı %80.
Kaynak: 1
