Manisa Sultaniye Üzümü, dünyaca tanınan en önemli üzüm çeşitlerinden bir tanesidir. “Çekirdeksiz sultaniye üzümü” olarak da bilinir. Sultaniye isminin bir anlamı vardır. Bildiğiniz gibi Manisa, tarihte önemli padişahların ve şehzadelerin görev yaptığı bir bölge. Şehzadeler Şehri olarak da biliniyor.
Manisa’da yer alan bağlarda üretilen Çekirdeksiz Üzüm isminin kökeni ise, Osmanlı Devletinde Padişahlık yapmış Fatih Sultan Mehmet ve Kanuni Sultan Süleyman gibi önemli devlet adamlarının da içerisinde yer aldığı Şehzadelerin yetiştiği Manisa’da, “Sultanların Üzümü – Sultanlara Layık” olarak Sultani adını almış olmasıdır.
Antik çağlarda dahi Manisa’da üzüm üretimi ve yetiştiriciliği yapıldığı bilinmektedir. Bunun kanıtları da vardır. O dönemden kalma eserlerin üzerinde üzüm ve asma resimleri bulunmaktadır. Bu eserleri Manisa Müzesi’nde görebilirsiniz.
Osmanlı İmparatorluğu döneminde de Manisa’da üzüm hasadı organize edilen eğlenceler ile kutlanırdı. Günümüzde bu eğlenceler artık yapılmıyor. Fakat eski dönemde yapıldığına dair kaynaklar vardır.
Cumhuriyet döneminde de bu kutlamalar devam etmiştir. Çiftçileri bağcılığa teşvik etmek amacı ile Üzüm Bayramı organizasyonu ilk olarak 22 Ağustos 1937 günü yapılmıştı. Aşağıdaki resimde yer alan haberde de görüldüğü gibi 1937 senesinde eğlencelerin yapıldığı görülmektedir.
1984 senesinde itibaren kuru ve yaş üzüm ile ilgili konferanslar, konserler ve yarışmalar 8 Eylül Manisa’nın Kurtuluş etkinlikleri ile birleştirilmiştir.
Manisa Sultaniye Üzümü Besin Değeri
Aşağıda 100 gram Manisa sultaniye üzümünün besin değerleri verilmiştir.
- Kalori: 294
- Protein: 1,8 gr.
- Karbonhidrat: 65 gr.
- Kolesterol: 0
- Lif: 7 gr.
- Fosfor: 95 mg
- Kalsiyum: 52 mg
- Demir: 1,8 mg
- Bakır: 0,35 mg
- Potasyum: 850 mg
- Magnezyum: 35 mg
- A Vitamini: 30 IU
- B1 Vitamini: 0,1 mg
- B2 Vitamini: 0,08 mg
- B3 Vitamini: 0,50 mg
- B6 Vitamini: 0,38 mg
Manisa Sultaniye Üzümünün Faydaları Nelerdir?
- Kalp atışını düzenler ve yüksek tansiyonu düşürür
- Kansızlığa iyi gelir, kanı temizlemeye yardımcı olur.
- Kanser oluşumunu önleyici maddelerden biri olan antioksidanları içerir.
- Çocuklarda; kemik gelişimini destekler
- yetişkinler; kemik yapısını güçlendirir
- Diş çürümesini önleyen enzimler içerir
- Zeka ve hafızayı geliştirin, stresi ve yorgunluğu azaltır
- Sinir ve kas sistemini güçlendirir
- Beyni ve kalp damarlarını açar, beyni besler
- Hormon düzenleyicidir ve kilo verme programlarının ana ürünlerinden biridir.
- Karaciğeri temizler ve kolesterolü dengeler
- Sindirim sistemine yardımcı olur
- Bağışıklık sistemini güçlendirir
- Göz sağlığını korur
- Cildi güçlendirin ve güzelleştirir
- Diğer atıştırmalıklara göre daha iyi enerji ve tokluk sağlar
- C vitamini aktivitesini artıran biyoflavonoidler içerir.
Sultaniye Üzümün Kurutulması
Sultaniye çekirdeksiz üzümlerinin güneşte kurutularak muhafazası eski çağlardan beri kullanılan bir yöntemdir. 4 kg yaş üzümden 1 kg kuru üzüm verecek şekilde üzümlerin kurutulması için %22-23 kuru madde oluşturduktan sonra hasat edilmelidir. Aksi takdirde 5-6 kg yaş üzüm 1 kg kuru üzüm alacaktır ki bu da yüksek verim kaybıdır.
Üzümlerin kısa bir süre kurumasını sağlamak için, üstlerindeki irin balmumu tabakasını çıkarmak için üzümler bir potasyum çözeltisine bandırılır. Potasyum çözeltisi elde etmek için 5 kg potasyum karbonat ve 1-1,5 litre ekşi zeytinyağı 100 litre suda karıştırılır.
Potasyum tuzu çözeltisine batırılan üzümler kanvas teşhirlere, sergi örtülerine toprağa ya da betona, metrekareye 20 kg (1 sepet-kelter) taze üzüm konur ve kurutulur. Genel olarak çuval adı verilen büyük örtülerin üzerine üzümler serilir.
Sıcaklığa bağlı olarak, çözeltiye batırılmış üzümler 7-10 gün içinde kurur. Bu noktada dünyaca ünlü Manisa’nın kehribar altın sarısı “Sultanlara layık Sultani/Sultaniye kuru üzümü” elde edilir. Kurutulan üzümler makineden geçirilir ve sap ile çöplerinden ayrılır.
Manisa Sultaniye Üzümü, bandırılmadan da kurutulabilir. Bu kurutma tipi genelde ABD’de kullanılır. Bu kurutma türüne “Natürel” adı da verilir. Bu şekilde kurutma tercih edildiğinde kuruma işlemi daha uzun sürer. 15-20 gün üzümün güneşte beklemesi gerekmektedir.
Üzümler bir yandan kurumaya bırakılırken bir yandan da yeni üzümler serilmektedir. Üzümler kurumaya başladıkça yavaş yavaş renk değiştirir. Zamanı gelen üzümler toplanır ve temizlemeye gönderilir. Aşağıdaki resimde gördüğümüz gibi kuruyan üzümler yeşilden kahverengiye dönmektedir. Bu muhteşem görüntüyü sizinle de paylaşmak istedik.
Manisa Sultaniye Üzümü İle İlgili Videolar
