Lityum iyon pil, günümüzde cep telefonlarından dizüstü bilgisayarlarına kadar geniş bir yelpazedeki elektronik ürünlerde kullanılan son derece önemli bir enerji depolama çözümüdür. Bu piller, hem hafifliği hem de yüksek enerji verimliliği sayesinde elektronik cihazların vazgeçilmez bir bileşeni haline gelmiştir Lityum iyon piller, diğer kimyasal bileşenlere dayalı pillerle karşılaştırıldığında belirgin bir avantaj sunar. Bu piller, kullanım esnasında hafıza etkisi sorunu yaşatmayan bir avantaja sahiptir.
Bu özelliği sayesinde, bu pilleri tamamen boşalmalarını beklemeye gerek kalmadan rahatlıkla şarj edebilirsiniz. Ayrıca, şarjı yarıda kesmek de pilin ömrü üzerinde olumsuz bir etkiye yol açmaz. Bu, lityum iyon pillerin kullanılmadığı dönemlerde enerji kaybının oldukça düşük olduğu anlamına gelir.
Ancak, bu pillerin dikkate alınması gereken belirli kusurları vardır. En belirgin olanı, üretim tarihlerinden itibaren kullanım ömürlerinin başlamasıdır. Bu nedenle, bu pilleri depoda tutup kullanmamış olsanız bile, zamanla ömürlerinin azaldığını unutmayın. Örneğin, tipik bir dizüstü bilgisayar pili, genellikle yüzde 100 şarj seviyesinde ve 25 derece sıcaklıkta bulunsa da, her yıl kapasitesinin yaklaşık yüzde 20’sini geri dönüşü olmayacak şekilde kaybeder.
Lityum iyon piller, depolama ve saklama sıcaklıklarının pil ömrü üzerinde belirgin etkiler yarattığı bir gerçeğe sahiptir. Bu nedenle, pilinizi en iyi şekilde korumak için uygun sıcaklık koşullarını göz önünde bulundurmak önemlidir. Örneğin, depolama sıcaklıkları farklılıklar gösterdiğinde pil ömrü kayıpları da değişkenlik gösterir. 0 derecede depolama, yüzde 6’lık bir yıllık kapasite kaybına neden olabilirken, 25 derecede bu kayıp yüzde 20’ye çıkabilir. 40 derecede depolama sıcaklığında yüzde 35’e kadar artabilir.
Ancak, lityum iyon pillerin yüzde 40 dolu olarak depolanması, bu kayıpları önemli ölçüde azaltabilir. Örneğin, yüzde 40 dolu bir pilin 0 derecede saklanması, yıllık kapasite kaybını yüzde 2’ye düşürebilirken, 25 derecede bu kayıp yüzde 4’e ve 40 derecede ise yüzde 15’e kadar düşebilir.
Lityum İyon Pil Özellikleri Nelerdir?
Lityum iyon pil, taşınabilir cihazların kullanım süresini uzatmada önemli bir rol oynayan bir pil türüdür. Lityum iyon piller, geleneksel pillere göre daha uzun ömürlüdür. Aynı zamanda daha yüksek enerji yoğunluğuna sahiptir ve ayrıca daha hızlı bir şekilde şarj edilebilme yeteneği sunar. Bu piller ayrıca daha hafif bir yapıya sahiptirler.
Li-ion pillerinde artık pilin tamamen boşaltılması gerekliliği gibi klişe bir gereklilik bulunmamaktadır. Bu piller istenildiği zaman şarj edilebilir ve kullanıcılar istedikleri seviyede şarjdan çekilebilirler. Lityum-iyon piller, yıllık olarak %20 ile %30 arasında bir kapasite kaybına uğrarlar.
Ortalama ömürleri beş yıldır. Bu piller, doğrudan güneş ışığı ve aşırı ısıdan korunmalıdır. Şu an için kullanılan en yaygın ve verimli pil türüdür. Tesla’nın sahibi Elon Musk ve iş ortağı Panasonic, dünyanın en büyük lityum-iyon pil üretim tesisi olan Gigafactory’yi ortak bir projeyle hayata geçirdiler.
Lityum İyon Pillerin Avantajları Nelerdir?
Lityum iyon pil, diğer yüksek kaliteli şarj edilebilir pil teknolojileriyle karşılaştırıldığında bir dizi avantaja sahiptir. Bu avantajların başında, günümüzde mevcut olan en yüksek enerji yoğunluğuna sahip olmaları gelmektedir (100-265 Wh/kg veya 250-670 Wh/L aralığında). Ayrıca, Lityum-iyon pil hücreleri, Ni-Cd veya Ni-MH gibi teknolojilere göre 3 kat daha yüksek olan 3.6 Volt’a kadar güç sağlayabilirler. Bu özellikler, Lityum-iyon pillerini pil teknolojileri arasında önemli bir tercih sebebi haline getirir.
Lityum iyon piller, yüksek güç gereksinimi olan uygulamalar için büyük miktarda akım sağlayabilme yeteneğine sahipken, aynı zamanda düşük bakım ihtiyacı ve programlı döngülere gerek duymadan pil ömrünü koruma özelliği sunarlar. Lityum iyon piller, hafıza etkisiyle baş etme gerekliliği olmadığı için, tekrarlanan kısmi boşaltma veya şarj işlemlerinin pilin kapasitesini olumsuz etkilemesini önlerler. Bu, Ni-Cd ve Ni-MH pillere göre bir avantajdır. Lityum iyon piller aylık yaklaşık %1,5-2 düşük kendi kendine deşarj oranına sahiptirler. Ayrıca, toksik kadmiyum içermediği için Ni-Cd pillerine göre çevre dostu bir seçenektirler.
Lityum iyon piller, bu avantajları nedeniyle taşınabilir elektronik cihazlarda Ni-Cd pillerin yerini almış ve pazar lideri konumuna gelmiştir. Ayrıca lityum iyon pil, ağırlığın önemli bir maliyet faktörü olduğu modern ve çevreci Boeing 787 gibi havacılık uygulamalarında elektrik sistemlerine güç sağlamak amacıyla kullanılmaktadır. Temiz enerji açısından bakıldığında, lityum iyon teknolojisinin vaat ettiği birçok fırsat, elektrikli araçlardaki potansiyel uygulamalardan kaynaklanmaktadır. Günümüzde en çok satılan elektrikli araçlar olan TOGG T10X, Nissan Leaf ve Tesla Model S, ana enerji kaynağı olarak lityum iyon pillerini kullanmaktadır.
