Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün Türkiye’de kuraklık analizi ile ilgili verilerine göre ülkemizin neredeyse yüzde 80’i meteorolojik kuraklıkla karşı karşıyadır. Son 60 yılda, 70’e yakın doğal gölün kuruduğu göz önünde bulundurulduğunda ortaya çıkan korkunç tablo daha iyi anlaşılabilir. Yeterince yağmur yağmaması ve kar yağışının nadiren gerçekleşmesi kuraklık tehdidi anlamına geliyor. Kuraklığın nasıl bir felaket olduğunu ve nasıl sonuçlara yol açabileceğini yazdık.
Kuraklık Nedir?
Kuraklık yağışın yıllık ortalamanın altında olmasıyla meydana gelen bir doğal afettir. Herhangi bir zamanda, herhangi bir yerde oluşabilen kuraklık, genellikle uzun bir dönemi kaplar. Su kıtlığı olarak tanımlanan kuraklık bitki örtüsünde azalma, suyun kalitesinin düşmesi, erozyon, balık sahalarında şiddetli daralma ve hayvanların zorunlu göçü gibi sonuçlar yaratır.
Dolayısıyla kuraklık doğal dengeyi bozar ve ekonomiden gıdaya teknolojiden sağlığa hayatımızın tüm aşamasını dolaylı veya doğrudan olumsuz yönde etkiler.
Kuraklık Çeşitleri Nelerdir?
Kuraklık; meteorolojik kuraklık, tarımsal kuraklık ve hidrolojik kuraklık olmak üzere üç farklı türde meydana gelir. Nem oranında düşüşe neden olan yağış azlığı nedeniyle gerçekleşen meteorolojik kuraklık bölgeden bölgeye yayılma gösterir. Toprağın yeterince su almaması nem kaybına ve doğal olarak tarımsal kuraklığa yol açar.
Tarımsal kuraklık tarımsal ürünlerde azalmalar, ürünlerin büyümesinde yavaşlık gibi olumsuz sonuçlara sebebiyet verir. Hidrolojik kuraklık kuraklığın son basamağı olup yağış yoksunluğu ve su kaybının süreklilik göstermesinden kaynaklanır.
Kuraklık Nedenleri Nelerdir?
Kuraklık i yağış ve buharlaşma+terleme arasındaki dengenin bozulmasıyla oluşan bir doğal afet olup tabiat için gizli bir tehlikedir. Yüksek sıcaklıkların nem dengesini etkilemesi veya bozması, yağış azlığı, sıcaklık artışı ve nem dengesindeki değişim, hava basıncı, yükseklik, enlem ve coğrafi yapı kuraklığa neden olur. Bununla birlikte kuraklık nedenleri genellikle insan kaynaklıdır. Bu nedenleri şöyle sıralayabiliriz:
- Sanayi atıklarının çevreye atılması
- Yağmur toplayan bitki örtüsünün tahrip edilmesi
- Yer altı sularının kirletilmesi
- Atık suların geri dönüşümünün yapılmaması
- Temiz su kaynaklarının gereksiz harcanması
- Araba egzozları ve sanayi fabrikalarının sürekli zehirli gaz salarak yağış düzenini etkilemesi
- Verimli toprakların yanlış şekilde kullanılması
- Geri dönüşüme önem verilmemesi
- İnsanların doğaya verdiği zararın sonucu olarak küresel ısınmanın çok hızlı artması
Akdeniz havzası iklim değişikliğinin en çok etkilenen bölgelerden biri olduğundan Türkiye’de, kuraklık tehlikesi artış göstermektedir. Kentsel sorunlar, temiz su kaynağı yetersizliği ve sağlık problemleri gibi son derece kritik sonuçlara neden olan kuraklığı önleyebilmek için ormanlık alanların korunması ve geliştirilmesi, suyun bilinçli kullanımı, sanayi atıklarının doğru şekilde geri dönüştürülmesi, tarım arazilerinin bilinçli şekilde kullanılması önem taşımaktadır.
Kuraklıktan kaynaklanan afetleri önleyebilmek için akıllı tarım sistemlerinden yardım almak ve takip sistemleri geliştirmek de etkili olacaktır.
Kuraklık Nedir? ile ilgili videolar
