Kronik böbrek hastalığı, uzun bir süre boyunca kademeli olarak böbrek fonksiyon kaybı ile karakterizedir. Bu fonksiyon kaybı kritik boyutlara ulaştığında tüm organları etkileyen ciddi sağlık sorunları gelişir. Kronik böbrek hastalığı olan kişilerde, sağlıklı insanlara göre 10-30 kat daha fazla ölüm ve sakatlık riski vardır. Bu durumun yol açtığı yaşam kalitesinin düşmesi, hastanın aile ve sosyal hayatını da olumsuz etkiler.
Dünya çapındaki yetişkinlerin yaklaşık %10’u böbrek hastalığından muzdariptir. Ne yazık ki, ülkemde durum daha da kötü. Türk Nefroloji Derneği’nin Türkiye’nin 23 ilinde 10.750 yetişkini kapsayan 2009 CREDIT çalışmasında oran %15,7 idi. Yani Türkiye’de yaklaşık 7,5 milyon insan var, yani her 6-7 yetişkinden biri kronik böbrek hastası. Bu bakımdan kronik böbrek hastalığı önemli bir halk sağlığı sorunudur. Kronik böbrek hastalığı genellikle sessizce son aşamalarına kadar gelişir.
Kronik Böbrek Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Kronik böbrek hastalıklarında uzun süreli evrelerde tüm vücut sistemini etkilediği belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtiler şunlar olabilir;
- Hipertansiyon
- Geceleri sık idrara çıkma
- Göz kapaklarında ya da bacaklarda şişlik
- Halsizlik
- Güçsüzlük
- Çabuk yorulma
- İştahsızlık
- Cilt renginde değişiklik
- Uyku bozuklukları
- Kaşıntı
- Bulantı
- Kusma
- Nefes darlığı
Kronik böbrek hastalığı sinsidir ve bu semptomların çoğunun hastalığın ileri evrelerinde ortaya çıktığı unutulmamalıdır. Bu nedenle, kronik böbrek hastalığı açısından yüksek risk grubuna aitsek, bir doktora görünmek için bu semptomların ortaya çıkmasını beklemeyin. Semptomların kontrolü ele geçirmesini beklerseniz çok geç olabilir.
Kronik Böbrek Hastalığı Nedenleri Nelerdir?
Böbreklerin normal işleyişini engelleyen bazı durumlar vardır. Bunlar, çevre kirliliğine ya da bazı toksik ilaçlara maruz kalma, bazı akut ve kronik hastalıklar, uzun süreli susuzluk ve böbrek travmasını içerir. Böbrek yetmezliğinin nedeni genellikle böbrek yetmezliğinin tipini de belirler.
Böbrek yetmezliği, böbreklere giden kan akışı aniden durduğunda meydana gelme olasılığı yüksektir. Böbreklere giden kan akışını azaltabilecek bazı durumlar arasında kalp krizi, kalp krizi, karaciğer dokusu hasarı veya karaciğer yetmezliği, dehidrasyon, ciddi yanıklar, alerjik reaksiyonlar ve ciddi enfeksiyonlar yer alır. Kan basıncı ve antienflamatuar ilaçlar da kan akış modellerini bozabilir.
İdrar vücuttan atılmadığında biriken toksinler böbreklere aşırı yük bindirebilir. Bazı kanser türleri idrar yolunu bloke ederek buna neden olabilir. Bunlar arasında erkeklerde en sık görülen türler olan prostat, kolon, rahim ağzı ve mesane kanseri türleri yer alır.
Kronik Böbrek Hastalığı Tedavisi
Kronik böbrek hastalığı, erken teşhis edilir ve uygun şekilde tedavi edilirse önlenebilir bir durumdur. İlerlemesini önlenir veya yavaşlatılırsa, neden olduğu yüksek ölüm riski büyük ölçüde azalır. Genel olarak, kronik böbrek hastalığının tedavisi diyet ve bir takım tıbbi ilaçları içerir. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa, fayda o kadar büyük olur. Aksi takdirde, kaçınılmaz olarak son dönem böbrek hastalığı gelişecek ve bu durumda diyaliz veya böbrek nakli gerekecektir.
Böbrek hastalığından korunmak için bazı önlemlerde alabilirsiniz. Bu önlemler genel itibari ile şu şekilde olabilir;
- Düzenli hareket edin ve spor yapın
- Sağlıklı beslenin
- Kilonuzu koruyunuz
- Tuz tüketimini büyük ölçüde azaltın ya da hiç kullanmayın
- Yeterli sıvı alın.
- Sigara içmeyin.
- Aşırı alkol tüketiminden uzak durun
- Ağrı kesici ilaçlardan doktor vermedikçe kaçının
- Kan basıncınızı düzenli olarak kontrol ettirin.
Kronik Böbrek Hastalığı İle İlgili Videolar
