Kişilerin hali hazırda söz konusu malı alabilecek yeterli maddi imkana sahip olmasına rağmen bu davranışı ortaya koyduğu gözlenmiştir. Bu davranış şekli daha önceden hiçbir hazırlık ve plana yer vermeksizin aniden ortaya çıkar ve eyleme dönüşür. Bu davranış şekli birisinden intikam almak adına yapılan bir eylem değildir. Söz konusu kişi davranışın yanlış ve uygunsuz olduğunun bilincindedir ve bu eylemi gerçekleştirirken bir başkasından yardım istemezler. Geçmiş dönemler incelendiğinde Sardunya Kralı Victor ve Fransa Kralı IV. Henry’nin bu özelliklere sahip olduğu bilinmektedir. Çocuk yaşta edinildiği tahmin edilen bu davranışı gerçekleştiren kişi eylem anında müthiş bir gerginlik hisseder. Davranışın sonunda ise büyük bir rahatlama, haz duyguları ve hisleri hasıl olmaktadır.
Söz konusu rahatsızlık hakkında bilgi stoku kısıtlıdır. Davranışı gerçekleştiren kişinin herkesten gizlemesi, ortaya çıktıktan sonra da sağlık birimlerince değil de adli makamlarca işlemlerinin yapılması ortaya net bir yüzde çıkaramamaktadır. Araştırmalar net sonuçlar vermese de 1000/6 olarak belirlenebilmiştir. Yakalanan kişilerin de %5-25’lik kesiminde rastlanmıştır.
Hastaların Genel Özellikleri:
Kadınlarda erkeklere oranla 4 kat daha sık görülen bu davranış bozukluğunun cinsiyetler arasındaki büyük farkın nedeni bu tarz durumlarda erkeklerin hastaneler yerine cezaevlerine gönderilmeleri olabilir. Erkeklerde ortalama 50-55 yaş, kadınlarda ise 30-35 yaş aralığında daha sık görülmektedir. Erkeklerde daha sık olarak (piromani) hastalık derecesinde kumar düşkünlüğü ve patlayıcı şiddette davranım bozukluğu ile ilintiliyken, kadınlarda ise (trikotilomani) dürtü sonucu beden ve saç tüylerini yolma hastalığı ile ilintilendirilmektedir.
Rahatsızlığın sosyoekonomik durumla bir ilgisi bulunmayabilir. Çünkü bu durumda olan birisinin maddi durumu oldukça yüksek de olabilmektedir. Kişiler bu davranışlarına engel olabilmek adına çevresiyle kopukluk yaşar ve sosyal ilişkileri zedelenebilir ve alışveriş yapmaktan imtina edebilirler.
Hastalığa Neden Olabilecek Etmenler:
Çocukluk yıllarında yaşanabilen olumsuz koşullar kişiyi erişkinliğe erdiğinde bu gibi davranışlara sevk edebilmektedir. Kleptomanik davranışlar çocukluk yıllarında o yaşadığı olumsuz koşulları unutmak etkisini gidermeye yöneliktir. Bilinçaltında beliren ve kişinin hatırlamasına neden olmasıyla oluştuğu düşünülmektedir. Bu kişilerin aile ilişkileri de oldukça tramvatik dönemlerin olduğuna işaret etmektedir. Bu kişilerde narsisistik bozulmaların, özgüven kayıplarının bir sonucu olarak ortaya çıktığı tahmin edilmektedir.
Kleptomani yaşanılan bir kayıp hadisesinden donra da sirayet edebilir. Bu durumdayken kadınlarda çocuklarının evlerinden uzaklaşması; erkeklerde ise andropoz dönemlerine denk gelebilir. Kadınların en gergin ve stresli olduğu dönem olan hamilelik ve adet dönemlerinde bu tarz eylemlerin sayısı artabilmektedir.
Tedavi
Davranış bozukluğu yaşayan kişinin geçmişi ve şimdiki zamanda yaşadığı kötü olayların belirlenip, bu sorunlara yönelik düşünce şemalarının ortaya konması, toplum içindeki savunma sistemlerinin değiştirilmesini hedef alan terapiler, ve kaygısal durumların azaltılmasına yönelik tıbbi tedavi ve ihtiyaç duyulması halinde hipnoz yöntemi ile başarılı ve etkili sonuçlar elde edilebilmektedir.
Prof. Dr. Bengi Semerci: Kleptomani
STRES, ÇALMA HASTALIĞI; KLEPTOMANİ
