Kanlı 1 Mayıs Olayı Nedir? 1 Mayıs 1977 tarihinde kutlanan İşçi Bayramı’nda Taksim Meydanı’nda gerçekleşen olayda, maalesef 34 kişinin hayatını kaybetmesine ve 136 kişinin yaralanmasına sebep oldu. Bu acı verici hadise, Kanlı 1 Mayıs olarak anılmaktadır.
Türkiye’de 1 Mayıs İşçi Bayramı kutlamaları, ilk kez 1911 yılında Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde yer alan Selanik’te gerçekleştirildi. İstanbul’da ise ilk kutlama 1912 yılında yapıldı. Ancak, 1923 yılında İşçi Bayramı’nın yasal olarak ilan edilmesinden bir yıl sonra hükümet, kutlamaların kitlesel olarak yapılmasını yasakladı. Takrir-i Sükûn Kanunu’nun 1925 yılında çıkarılmasıyla da İşçi Bayramı kutlamaları tamamen yasaklandı.
Cumhuriyet dönemiyle birlikte işçi hareketinin yükselişi de beraberinde gelerek uzun yıllar kutlanamayan 1 Mayıs, nihayet 1976 yılında Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) öncülüğünde Taksim Meydanı’nda gerçekleştirildi. Yıllar sonra yapılan ilk kutlamalara yaklaşık 200 bin kişi katıldı. Ancak, 1977 yılında DİSK daha büyük bir kutlama yapmaya karar verdi ve hazırlıklara başladı.
Kutlamanın komitesi, İstanbul Valiliği ve Emniyeti ile görüşerek iç güvenliği DİSK’in, dışarıdan gelebilecek güvenlik sorunlarını ise emniyet güçlerinin sağlaması konusunda anlaştılar. Taksim Meydanı’nın da ulaşım açısından kolay olması ve merkezi bir konumda bulunması sebebiyle kutlama yerinin burası olması fikrinde birleşildi.
1 Mayıs kutlamalarında, DİSK’in politikalarına karşı çıkan bazı Maoist sol gruplar da katılmak istediklerini dile getirdi. Ancak DİSK, bu grupların olay çıkarma olasılığı ve kendi disiplinlerini bozabileceği endişesiyle kutlama alanına almama kararı aldı. Fakat daha sonra bu grupların da katılımını kabul etmek zorunda kaldılar.
Kanlı 1 Mayıs Olayı Nasıl Gerçekleşti?
1 Mayıs 1977’de İşçi Bayramı kutlamalarına katılmak üzere Türkiye’nin çeşitli illerinden yaklaşık 500 bin kişi Taksim Meydanı’na akın etti. Yüksek katılım sebebiyle kortejlerin alana girmesi uzun sürdü. Bu yüzden konuşmalar da uzamaya başladı. O dönemin DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler’in konuşmasını tamamlamak üzere iken silah sesleri duyuldu.
Sular İdaresi binasının çatısından ve meydandaki otellerden açılan ateş sebebi ile, binlerce insan panik ile kaçışmaya başladı. Kısa bir süre içinde Intercontinental Oteli’nin (bugünkü adıyla The Marmara Oteli) üst katlarından da ateş açıldı. Olay sonrasında insanlar panik yaptı.
Kalabalık özellikle Kazancı Yokuşu’na doğru yönelirken bir kamyonun yolu tıkaması sonucu yığılmalar yaşandı. Buna bağlı olarak da ezilmeler meydana geldi. Olay sonrasında toplamda 34 kişi hayatını kaybetti. 28 kişi ezilme ya da boğulma, 5 kişi silahla vurulma ve 1 kişi de panzer çarpması sebebi ile vefat etti. Yaklaşık 130 kişi ise yaralandı. DİSK tarafından yayınlanan listede ise 36 kişinin öldüğü söylendi.
Olayın ardından 470 kişi gözaltına alındı. Ancak hiçbirinin olayla ilgisi kurulamayarak serbest bırakıldı. Kutlama komitesi, bazı sendika ve sol gruplardan 98 kişi için dava süreci başladı. Davalar toplamda 14 sene boyunca sürdü. Fakat bu yargılamalardan kimse ceza almadı. Ne emniyet ne de devlet yetkililerinden herhangi biri yargılanmadı. Dava bir süre sonra zaman aşımına uğrayarak düştü. Bunun üzerine dava, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne intikal etti. Bugüne kadar olayın nasıl başladığı tam olarak belirlenemedi ve aydınlatılamadı.
Kanlı 1 Mayıs Olayı İle İlgili Videolar
