Tüketici Psikoloji Dergisi’nde yapılan araştırmaya göre; IKEA etkisi ya da IKEA effect, isim olarak sadece mobilya sektörü ile ilgili gibi görünür. Aslında bu kavram tüm satış sektörlerini yakından ilgilendiren mükemmel bir pazarlama stratejisidir.
Bilindiği gibi IKEA mağazalarında satılan tüm her şey parçalar halindedir. Size düşen bir dolap dahi aldığınızda; çivisinden kapağına kadar her şeyi bir araya getirerek ortaya bir ürün çıkarmaktır. Peki dünyaca ünlü olan IKEA neden size her şeyiyle yapılmış bir dolap satmıyor da böyle küçük parçalarla sizi uğraştırıyor hiç düşündünüz mü?
Peki IKEA’yı bir kenara bırakarak gıda sektörüne gidelim. Kek yapmanız için; un, şeker ve kabartma tozu hazır olan paketler vardır. Lezzet açısından da harika sonuçlar ortaya çıkarmanızı sağlayan kek malzemelerini satmak yerine keki hazır bir şekilde neden satmazlar hiç düşündünüz mü? Aslında hepsinin altında gayet mantıklı bir sebep yatıyor. İnsanlar bir şey satın aldığında mutlu olmak ister.
Bu durum bir puzzle yapmak gibidir. Hazır tablodan ziyade puzzle almak ve saatlerce uğraşmak insanların çok ama çok hoşuna gider. Çünkü bir şeyleri oluştururken ortaya emek koymak insanlar için çok önemlidir. Bu durum; puzzle yaparken de, dolap yaparken de kek yaparken de aynı histen meydana gelir. Çünkü; tüketici olarak bir ürünün yapımına katkı sağlanması ürünün daha çok satılmasına sebep olur.
IKEA Etkisinin İnsana Hissettirdikleri Nelerdir?
- Başarma duygusu en önemlileri arasında yer alır. Ortaya bir ürün koyan kişiye mükemmel bir his sağlayan başarma duygusu; IKEA ürünleri satın alanların en önemli özelliğidir.
- Eğlenceli vakit geçirme hissi de çok önemlidir. IKEA ürünleri, tıpkı kek karışımı alan kişilerin ki gibi ortaya bir şeyler koyarken eğlence duygusu da hissettirir.
- Kendine güvenme hissi yaşatan IKEA etkisi, kişiye kendisini bir aşçı ya da bir marangoz gibi hissettirir. Özellikle IKEA’dan bir defa olsun alışveriş yaptığınızda ortaya çıkan ürün sizi memnun ettiyse mutlaka bir kez daha ürün alıp yeniden ürün oluşturmanın keyfini yaşamak istersiniz.
IKEA Etkisine Örnek Oluşturabilecek Durumlar
IKEA etkisindeki gibi başarma ve ortaya bir proje çıkarma hissi yaşatan birçok durum vardır. Bu durumlardan bazıları:
1- Kendin yap akımları:
DIY akımlarına sıkça rast gelmişsiniz. Hatta içlerinden birkaç tanesini mutlaka denemişsinizdir. Aslında kendin yap akımlarının da size hissettirdiği şey IKEA etkisine örnek oluşturabilir.
2- Minyatür Evler:
Minyatür sanatı son yıllarda oldukça popülerdir. Özellikle Dollhouse yaparken ki gibi tahtasından kağıdına kadar her şeyi bir araya getirerek ortaya çıkarılan projeler insana kendin yap mutluluğu hissettirir.
3- Ev dekorasyonu:
Dekorasyonda bir uzmandan yardım almaktan ziyade en ufak detaylara kadar kendi oluşturan insanlar da IKEA etkisindeki gibi hisseder. Bu sebeple mutlaka en küçük detaya kadar özenle seçim yaparak dekorasyonu tamamlama gayesine girerler.