Histrionik Kişilik Bozukluğu Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Histrionik kişilik bozukluğu olan bireyler, kişilikleriyle ilişkilendirilen duygusal, bilişsel ve işlevsel bozukluklarla mücadele etmektedirler. Bu rahatsızlık, kişinin yaşadığı olayları ya da duygularını aşırı bir biçimde abartarak dikkat çekme isteği ile öne çıkan bir özellik taşır.
Bu durum, bu kişilerin en belirgin özelliğidir. İnsanlarla yakın ilişkiler kurma çabası içinde olan bu bireyler, genellikle yüzeysel ilişkilere yönelirler. Kendilerini çevrelerine kabul ettirebilmek adına, bulundukları ortama uyum sağlamak için o ortamın koşullarına ve beklentilerine uygun davranışlar sergilerler.
Halk arasında fazla bilinmeyen bir rahatsızlık olan histrionik kişilik bozukluğu, nevrotik hastalıklar arasında yer almaktadır. Amerikan Psikiyatri Birliği, bu rahatsızlığı gençlik döneminde başlayan aşırı duygusallık, dikkat çekme isteği ve çevresi tarafından onaylanma arzusu sonucu gelişen bir kişilik bozukluğu olarak tanımlamaktadır.
Uzman psikolog Yeşim Akıncı, son dönemde paylaştığı içerikler ile dikkatleri üzerine çeken ve kara para aklama sebebi ile tutuklanan Dilan Polat‘ın bu hastalığa sahip olduğunu dile getirdi.
Histrionik Kişilik Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Aşağıda belirtileri okuduğunuz zaman kimlerde bu tarz bir psikolojik bir problem olabileceğini anlayacaksınız. Histrionik kişilik bozukluğu belirtileri genel olarak şunlardır;
- Sürekli olarak diğer insanların ilgisini çekme çabası
- Dramatik bir biçimde konuşma ve jestlerde bulunma
- İlişkilerde aşırı derecede duygusal ve dikkat çekici davranma
- Yüzeysel ilişkilerde sık sık değişiklik yapma eğilimi
- Başkalarının onayını ve beğenisini kazanma isteği
- Aşırı derecede duygusal tepkiler verme
- Fiziksel görünüş ve giyim tarzına büyük bir özen gösterme
- Başkaları üzerinde etki bırakmak ve takdir edilmek arzusu
Histrionik Kişilik Bozukluğu Türleri Nelerdir?
Bu rahatsızlık, kişilik özelliklerine ve belirtilere göre farklı tiplere ayrılabilir. Bunlar;
- Dışa Dönük Histrionik Kişilik Bozukluğu: Dışa dönük kişilik bozukluğu, son derece sosyal ve dışa dönük bir kişilik tipini ifade eder. Bu bireyler, sosyal çevrelerde kendilerini oldukça rahat hissederler ve sıkça dikkat çekmeyi hedeflerler. Konuşma tarzları canlı ve etkileyici olabilir.
- İçe Dönük Histrionik Kişilik Bozukluğu: İçe dönük kişilik bozukluğu, aşırı duygusal ve içe kapanık bir kişilik tipini ifade eder. Bu bireyler, genellikle dramatik duygusal tepkiler sergilerler, ancak bunları daha göze batmayan bir şekilde ifade ederler. İçe dönük bireyler, başkalarının onayını kazanma çabalarıyla birlikte iç dünyalarını daha fazla gizlerler.
Histrionik Kişilik Bozukluğu Tedavisi
Histrionik kişilik bozukluğu tedavi edilebilir bir durum olup, genellikle bir terapist veya psikiyatrist tarafından yönetilir. İşbirliği yapma ve düzenli terapi oturumlarına katılma, bu bozukluğun etkili bir şekilde yönetilmesi için kritik önem taşır. İşte histrionik kişilik bozukluğunun tedavisinde tercih edilen yöntemler şunlardır;
- Bilişsel Davranışçı Terapi: Bireyin düşünce ve davranış kalıplarını değiştirme amacı taşır. Kişiler daha gerçekçi düşünceler geliştirme yeteneğini kazanır ve duygusal tepkilerini daha etkili bir şekilde yönetmeyi öğrenirler.
- Psikodinamik Terapi: Bu terapi, bireyin geçmiş deneyimlerini ve bilinçdışı süreçlerini keşfetmeye odaklanır. Histrionik kişilik bozukluğunun temelinde yatan nedenleri anlama ve bu nedenlerle ilgili çalışmalara odaklanma amacını taşır.
- İlaç Tedavisi: Zaman zaman semptomları hafifletmek ve duygusal dengeyi sağlamak için ilaçlar reçete edilebilir. Ancak, genellikle ilaç tedavisi terapi ile birlikte kullanılır ve tek başına bir tedavi yöntemi olarak tavsiye edilmez.