Guatr, troid bezinin çeşitli nedenlerden dolayı hasar görüp simetrik ya da asimetrik olarak büyümesine verilen addır. Bu büyüme troid bezinin tamamında ya da bir bölümünde veya içinde nodüller denilen değişiklikler şeklinde ortaya çıkabilir.
Troid bezi boynumuzun ön kısmında bulunan kelebek şeklindeki salgı bezidir. İnsan vücudunun sağlıklı çalışmasını sağlayan çeşitli fonksiyonlardan sorumludur. Troit bezinin salgıladığı troit hormonu, vücut ısısını dengede tutar, kalp atışlarını düzenler, metabolizmayı hızlandırarak büyüme ve gelişmeye yardımcı olur.
Guatr Belirtileri Nelerdir?
Guatr hastalığının başlıca belirtisi boynun ön tarafında troid bezinden kaynaklı bir şişkinlik olmasıdır. Hafif vakalarda başka herhangi bir belirti olmaz fakat daha ileri boyuttaki rahatsızlıklarda şişmenin dışında yutma, çiğneme ve konuşmada zorluklar yaşanabilir.
Guatr hastalığında en sık karşılaşılan diğer belirtiler ise aşağıdaki gibidir:
- Boyunda Adem elması denilen bölümde şişlik
- Nefes alıp vermede zorluk
- Ses kısıklığı
- Yutkunma zorluğu
- Boyunda ağrı
- Çabuk yorulma
- Horlama
- Cilt kuruluğu
- Ani kilo kaybı
- Saç dökülmesi
- Sinirlilik
- İştah kaybı ya da artışı
- Adet düzensizliği
- Kalp atışlarında hızlanma
- Baş dönmesi
- Boyundaki damarlarda sertlik veya şişme
- Boğaz ağrısı
- Nefes alırken hırıltı oluşması
- Terleme
- Öksürük
- Boğazda bir sıkılık hissi
Guatr Sebepleri Nelerdir?
- İyot eksikliği
- Karalahana, ıspanak soya fasülyesi gibi guatrojen gıdaların fazla tüketilmesi
- Genetik faktörler
- Torid bezinin normalden az veya fazla çalışması
- Troid kanseri
- Troid bezi iltihaplanması
- A vitamini eksikliği
- Troid hormonu üreten enzimlerin eksikliği
Guatr Nasıl Teşhis Edilir?
Guatr tanısı koyabilmek için doktor öncellikle elleriyle hastanın boğazını muayene eder ve şikayetlerini dinler. Sonrasında tanı koyabilmek için hormon testi, antikor testi yapılır ve ultrasonla hastanın boynu muayene edilir.
Guatr Nasıl Tedavi Edilir?
Guatr, hastanın durumuna göre, ilaç tedavisi, radyoaktif ilaç tedavisi ve cerrahi tedavi olmak üzere 3 farklı şekilde tedavi uygulanır.
- İlaç Tedavisi
Guatr, troid hormonu eksikliğinden kaynaklanıyorsa hastaya ilaçla troid hormonu takviyesi yapılır. Eğer fazlalığından kaynaklanıyor ise troid hormonunu baskı altına alacak ilaçlar verilir. Hormon seviyesi normale çekildikten sonra ise ameliyat veya radyoaktif iyot tedavisi uygulanır.
- Radyoaktif İyot
Aşırı aktif troid bezi tedavisi için radyoaktif ilaç tedavisi uygulanır. İyot, ağız yoluyla alınır ve troid bezine ulaştığında ise troid hücrelerini parçalar ve guatr küçülür.
- Guatr Ameliyatı
Guatr, boyunda rahatsız edici boyutta büyümüşse, uygulanan ilaç tedavisine cevap vermiyorsa troit bezinde gelişen yumrular 2-3 cm’den daha büyükse ve bu yumrularda kanser oluşma riski varsa aynı zamanda estetik açıdan da kişiyi rahatsız ediyorsa guatr ameliyatı yapılarak bu yumrular alınabilir.
Bu ameliyat yapılırken dikkat edilmesi gereken iki nokta vardır; birincisi troit bezindeki yumrular çıkartılırken çevresindeki diğer dokulara zarar vermemek, ikincisi ise ameliyat bölgesinde iz bırakmamaktır.
