Doktora Eğitimi Nedir? Doktora Nasıl Yapılır?
Doktora kelimesi, “doctorate” kelimesinden türetilen Fransızca bir kelimedir. İngilizce, “Doctor of Philosophy” olarak kısaltılan PhD olarak kullanılır. Türk Dil Kurumu’nun açıklamasına göre doktora, bir yüksekokul ya da fakülteden mezun olduktan sonra o bilim dalında sınavlar ve bilimsel çalışmalarla elde edilen derecedir. Diğer bir deyişle özgün ve bağımsız araştırma sonuçlarını sözlü olarak savunarak kazanılan akademik unvandır.
Bütünleşik Doktora Nedir?
Lisans derecesi olarak doktora başvurusu da yapabilirsiniz. Bu doktora türüne bütünleşik doktora denir. Bütünleşik doktora derecesi için başvuruları için;
- Bir lisans programının hazırlık dersleri hariç en az ilk dört yarıyılını tamamlamış olması, programın başvurulduğu yarıyıldan önce alınan derslerde veya genel not ortalamasına göre sınıfının ilk üç derecesinde alınan derslerin genel not ortalaması 3.00 (yüzdelik dilime göre 80 üzerinden) olması gerekmektedir. Bölüm tarafından yapılan mülakatlarda başarı şart koşulmuştur.
- Ayrıca yüksek lisans için gerekli olan ALES ve dil puanlarına sahip olmanız gerekmektedir. Bu sınavlar için alt limitler üniversitenin resmi web sitesinde bulunabilir. Bu siteyi ziyaret ederek bilgi edinebilirsiniz.
Doktoraya Başvuru Şartları Nelerdir?
Ülkemizde lisansüstü eğitim ve öğretim Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) tarafından organize edilmektedir. Yükseköğretim Kurulu Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği uyarınca doktora programlarına başvurabilmek için adayların;
- Bir tezli yüksek lisans gereklidir.
- ALES puanı, ALES başvurusu yapılan program puan türünde 55 puandan az olmamak kaydıyla ilgili Senato kararı ile belirlenir.
- Ayrıca yabancı dil sınavından en az 55 puan alınması gerekmektedir. (YDS ve YÖKDİL sınavları kabul edilmektedir.)
Doktora Nasıl Yapılır?
Doktora derecesi aldıktan sonra, önce ders aşamasına dahil edilir. Zorunlu ve seçmeli dersler güz ve bahar olmak üzere iki yarıyıla ayrılır. Bu eğitim tamamlandıktan sonra bilgi yeterliliğinin ölçülmesi için doktora yeterlilik sınavına girilir. Yeterlik sınavını geçtikten sonra tez önerinizi sunarak tez aşamasına geçiyoruz. Tez çalışması sırasında belirlenen zamanda tez izleme komitesi ile görüşülerek tez çalışmasının ilerleyişi hakkında bilgi verilir. Doktora sürecindeki en önemli koşul iyi bir araştırma sürecine sahip olmaktır.
Hem tez çalışmasında hem de doktora sürecinde hazırlanan tüm çalışmalarda (örneğin tezler, makaleler, sunumlar vb.) kapsamlı kaynak araştırması ve literatür taramasına ihtiyacımız vardır. Bu nedenle doktora öğrencilerinin zamanlarının çoğunu kütüphanede geçirmeleri normaldir.
Türkiye’de doktora eğitimi, 2 doktora programı yarıyılı ve 6 tez araştırma yarıyılı yani 8 yarıyıl (4 yıl) diyebiliriz. Doktora programı en fazla 4 yarıyılda başarıyla tamamlanmalıdır. Bu süre içinde dersi tamamlayamayan veya yükseköğretim kurumu (YÖK) tarafından belirlenen asgari not ortalamasını sağlayamayan öğrencinin ilişiği kesilir.
Tüm derslerini başarılı bir şekilde bitiren, yeterlilik sınavında da gerekli puanı alan ve tez önerisi de kabul edilen adayların tez çalışmaları 12 yarıyılda bitmelidir. Aksi takdirde eğitimi ile ilişiği kesilir. Yani doktora eğitimini tamamlayabilmeniz için azami olarak 16 yarıyıl yani 8 seneniz bulunmaktadır.