Deliryum, kişilerde ortaya çıkan, ani bir kafa karışıklığı, çeşitli halisinasyonlar görme, duvarda yürüyen karıncaların görülmesi gibi durumların yaşanmasıdır. Birilerinin belirsiz yere götürmek istediklerini düşünme gibi delüzyon belirtiler bu rahatsızlıkta görülen durumlardır. Bu rahatsızlık, oldukça tehlikeli bir hastalıktır.
Deneyimli hastalara nazaran, hastaneye yatan hastalarda ölüm vakası 3 kat daha fazla görülmektedir. Beyinde kalıcı olarak, hasara neden olan hastaları daha hızlı şekilde alzheimer hastalığına yakalanmaktadır.
Deliryum Hastalığının Nedenleri Nelerdir? Sebepleri Neler?
Deliryum hastalığı çeşitli nedenlere bağlı olabilir. En yaygın sebeplerinden biri, idrar yolu rahatsızlıkları ve pnömonidir. Kullanılan bazı ilaçlar, kabızlık ve dehidrasyon, dolu mesane gibi nedenlerden kaynaklanabilir. Bazen tek başına ile ortaya çıkabilen deliryum, çocuklarda ve gençlerde görülebilir. Halisinasyonlara ani sinir sistemi değişimine sebep olmaktadır.
Uyuşturucu ve alkol kullanımı da bu rahatsızlığı tetikleyen unsurlardan biridir. Deliryum hastalığı, yoğun bakım ünitelerinde, yaygın olan hastalık akut karışıklık yaratmaktadır. Deliryum hastalığının nedenlerini belirlemek için doktorun kan ve idrar tahlillerini araştırması ve hastayı detaylı şekilde kontrol etmesi gerekir. Beyin enfeksiyonları felç gibi durumlar olduğunda, omurilikten sıvı alınması ve beyin taraması rutin muayenelerin yanında ek olarak, yapılan muayenedir.
Deliryum Hastalığı Tanısı Nasıl Koyulur?
Deliryum hastalığı tanısı, oldukça zor konulan bir hastalıktır. Hasta ile kısa geçirilen zamanın deliryumun dalgalanmasına neden olması, zamanla normalden daha ciddi seviyeye geçen deliryum durumu yaşanması gözlenebilir. Normal seviyeye, denk gelinirse de teşhisi koymak oldukça zordur. Hastalığın semptomları arasında ilaçlar ve yaş gibi etkenler mevcuttur.
Deliryum Hastalığının Belirtileri
- Konuşma bozuklukları, dikkat bozukluğu odaklanma sorunu ve unutkanlık gibi durumların olması
- Zor uyanma ya da kolay uyanabilmek
- Etrafında olup bitenleri idrak edememe
- Halisinasyonlar ve görsel işitsel anlamda yanlış duyumlar alma,el becerilerinin kötüleşmesi
- Duygularda değişimler kaygı ve korku yaşama
- Huzursuzluk ve mutsuzluk
- Gerginlik ya da donukluk
- Gereksiz yere neşelenme
- Etrafına zarar veren davranışlar sergilemek
- Hareketlerde ağırlık, aşırı hareketlenme
- Gece yerine gündüz uyuma
- Uykuda bozulma dengesizlik gibi durumlar bu hastalıkta görülen belirtiler arasında yer alır.
Deliryumda İyileştirme İçin Yapılacak Değişimler
1-Hastanın tek kişilik odada kalması ve uyku bölünmesinin engellenmesi gerekir.
2-Hasta yanında tanıdığı bir refakatçi eşlik etmeli
3-Refakatçiye oryantasyon sağlayıcı bilgilendirme yapılmalı
4-Refakat edecek kişi hastanede kalacağı gün saat ve gelen ziyaretçileri söylemelidir.
Perdelerin gündüz açılması, duvar yakınında takvim ve saatin bulunması, televizyon ya da radyonun olması,tanıdık kişilerin resimlerinin bulunması, hastanın refakatçisi yoksa hastanın güvenilir bir alana oturtulması, ışığın gece hafif olarak odayı aydınlatması sağlanmalıdır. Ayrıca, hastayı rahatsız eden aşırı uyaranların gürültüsünü önlemek gerekir.
