Cinsel yolla bulaşan hastalıklar bir bireyden sağlıklı bir bireye cinsel temas yoluyla yayılır; en yaygın bulaşma şekli korunmasız cinsel ilişkidir.
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Nelerdir?
Frengi
Treponema pallidum adlı bir bakterinin neden olduğu cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur. Hastalığın dış genital, vajina, anüs, rektum, ağız ve dudaklarda oluşturduğu yaralarla vajinal, oral ve anal temas yoluyla kolaylıkla yayılan bir hastalıktır. Doğru kullanılmadığı takdirde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Ayrıca hamilelik ve doğum sırasında anneden bebeğe geçebilir.
Klamidya
Üreme sistemindeki bakterilerin neden olduğu bakteriyel bir enfeksiyon olan klamidya, cinsel yolla bulaşan en yaygın enfeksiyonlardan biridir. Her iki cinsiyeti de etkiler ve her yaşta ortaya çıkabilir. Hem erkeklerde hem de kadınlarda üretrit ve proktite neden olabilir. Erken belirtiler hafif olabilir ancak tedavi edilmezse erken doğum, servikal enfeksiyon, pelvik inflamatuar hastalık, kısırlık, dış gebelik ve kronik pelvik ağrı gibi sorunlara yol açabilir ve gebelik sırasında bebek için ciddi riskler oluşturabilir.
Ureaplasma ve Mycoplasma
Cinsel yolla bulaşan; kadın ve erkeklerde genital ve idrar yolu enfeksiyonlarına neden olan mikroorganizmalardır. Genellikle herhangi bir semptom göstermezler. Oral seks yoluyla genital bölgeden genital bölgeye veya genital bölgeden ağza yayılabilir. Özellikle bağışıklık sistemi zayıflamış kadın ve erkeklerde ve yeni doğan bebeklerde ortaya çıkan hastalığın etkisi oldukça fazladır.
HIV/AIDS
İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü, bağışıklık sistemini zayıflatan ve uygun tedavi ile kontrol altına alınmasını imkansız hale getiren “İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü” adı verilen bir hastalıktır. AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome) “Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği Sendromu” olarak tanımlanmaktadır. HIV/AIDS pozitif bireylerde tedavi edilmediği takdirde ciddi enfeksiyonlar ve çeşitli kanserler gelişebilir.
Hepatit B ve Hepatit C
Karaciğerdeki hücrelerde iltihaplanmaya ve hasara neden olan bulaşıcı bir hastalıktır. Kişilerarası etkileşimler, kan, meni , vajinal sıvı ve salgılar (adet kanaması dahil); dövmeler, piercingler, traş aletleri, diş fırçaları vb. gibi vücut sıvıları ve doğumda, perinatal dönemde bebeğe bulaşma da mümkündür. Ayrıca siroz ve karaciğer kanserine de yol açabilir.
Bel Soğukluğu
Neisseria gonorrhoeae bakterisinin neden olduğu cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur. Seks sırasında meni ve vajinal sıvılar yoluyla yayılır. En sık cinsel organları, idrar yollarını, rektum veya boğazı etkiler; kadınlarda servikse de bulaşabilir. Anne enfekte ise, bebeğe doğumda bulaşabilir ve çoğunlukla bebeğin gözlerini etkiler. Bel soğukluğu olan erkeklerde sıklıkla idrar yolu iltihabı görülür ve kadınlarda sıklıkla rahim ağzı iltihabı görülür.
Kimler Tehlike Altındadır?
Cinsel partner sayısı arttıkça, cinsel yolla bulaşan herhangi bir hastalığa yakalanma riski de artar.
- Korunmasız cinsel ilişkiye giren insanlar,
- Cinsel yolla bulaşan herhangi bir hastalığı olan kişiler,
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan birine sahip olan ve iyileşen kişiler, mikroplar genellikle birlikte taşındığından, bir cinsel yolla bulaşan hastalığı olan kişilerde diğerini geliştirme riski daha yüksektir.
- Cinsel olarak aktif kişiler,
- Genital bölgede semptomları olan kişiler,
- Birden fazla cinsel partneri olan insanlar,
- Madde bağımlıları (HIV, hepatit B, hepatit C, sifiliz gibi ağır hastalıklar şırınga paylaşılarak bulaşabilir.)
Cinsel Yolla Buluşan Hastalıkların Belirtileri Nelerdir?
Cinsel yolla bulaşan hastalıkların birçok farklı semptomu vardır ve bu semptomların çeşitli kombinasyonları enfekte kişilerde görülebilir. Erken semptomlarının birkaç hafta içinde düzelebileceğini unutmamak önemlidir. Ancak hastalık devam eder ve ileride geç komplikasyonlara neden olabilir.
- Ateş
- Kas veya eklem ağrısı
- Döküntü
- Baş ağrısı
- İshal
- Mide bulantısı ve kusma
- Anormal kanama
- Vajinal kaşıntı
- Penis akıntısı
- İdrar yaparken yanma veya ağrı
- Genital bölgede siğiller
- Seks sırasında ağrı
- Testis şişmesi
Test yoluyla cinsel yolla bulaşan hastalıkların erken tespiti; bu hastalarda olası komplikasyonları önlemek ve hastalığın başkalarına yayılmasını önlemek için önemlidir.
