Burun Kanaması (Epistaksis) Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?
Burun kanaması, her yaştan insanda meydana bir sağlık sorunudur. Tıpta epistaksis olarak da bilinir. Burun mukozasının herhangi bir yerinde kanama olabilir. Burun bölgesindeki kanamalar genelde o kısma darbe alındığı zaman oluşur. Fakat başka sebeplerden dolayı da burun kanaması görülebilir. Bu durum, ön ve arka burun kanamaları şeklinde sınıflandırılabilir.
Ön burun kanamaları, burunun orta bölümünde bulunan ve kılcal damarlardan yoğun olan bölgeden kaynaklanan kanamalardır. Bu bölgedeki damarlar oldukça ince ve yüzeyseldir. Bu nedenle kolaylıkla kanayabilirler. Bu türde bir kanama çoğunlukla çocuklar ve genç erişkinlerde görülür.
Arka burun kanamaları ise, sıklıkla orta ve ileri yaşlı kişilerde, özellikle de damar sertliği veya hipertansiyon gibi rahatsızlıkları olan kişilerde meydana gelir. Kanama, burunun arka üst bölgesinden kaynaklanır ve hastaneye yatış gerektirebilir.
Burun Kanamalarının Nedenleri Nelerdir?
Burun kanamalarının nedenleri genel olarak şunlardır;
- Burunda çok fazla kaşıntıya yol açan alerjiler
- Burun kuruluğu
- Burunda yer alan damarlarda çatlama
- Hipertansiyon
- Travma
- Burun karıştırmak
- Burun tümörleri
- Sinüzit
- Kuvvetli sümkürme
- Üst solunum yolu enfeksiyonları
- Pıhtılaşma bozuklukları
- Uyuşturucu madde ve alkol kullanımı
- Burun kemiği eğriliği
- Kortizonlu burun ilaçları
- Kan sulandırıcı ilaçlar
- Hormonel durumlar (Gebelik vb.)
- K vitamini eksikliği
- Aşırı ya da uzun süreli burun damlası kullanmak
- Karaciğer hastalıkları
- Yüksek irtifa
Daha önce sizler için sitemizde yayınladığımız “Burun Kanamalarının Dikkat Etmeniz Gereken 8 Sebebi“ adlı yazımıza da göz atabilirsiniz.
Hangi Durumlarda Doktora Başvurulmalı?
Eğer;
- Kanama sürekli olarak tekrar ediyorsa,
- Kanama yoğun ise,
- Kanama yorgunluk, halsizlik, göz kararması ya da bulantıya sebep oluyorsa,
- Kanlı tükürük ya da kan kusma durumu varsa,
- İdrar ya da dışkıda kan görülüyorsa,
- Kanama artık solunum güçlüğüne sebep oluyorsa
- Kanın daha çok burun arkasından boğaza doğru aktığını hissediyorsanız
mutlaka kulak-burun-boğaz (KBB) doktoruna görünün.
Burun Kanaması Nasıl Durdurulur?
Kanama durumunda insanlar arasında yaygın olarak yapılan yanlış bir uygulama bulunmaktadır. Burnu kanayan kişi ya da çevresindekiler kanamayı durdurmak için başlarını geriye yaslayarak yanlış bir yönteme başvurmaktadırlar. Bu uygulama sadece kanın genizden geriye akmasına sebep olur. Kanama halinde, hasta sakin bir şekilde tutulmalıdır. Çünkü heyecan tansiyonun yükselmesine neden olarak kanamanın artmasına sebep olabilir.
Doğru uygulama ise dik oturmak ve gerekiyorsa başın yukarıda kalacak şekilde uzanmaktır. Burun kanatları, baş ve işaret parmakları ile kavranarak 5-10 dakika boyunca sıkılı bir şekilde tutulmalıdır. Bu süreçte üzerine buz da konulabilir. Kanama sona erdikten sonra kalan kanı almak için burun peçete ile zorlanmamalıdır. Aksi takdirde kanama tekrardan başlayabilir.
Kanama sona erdikten sonra sümkürmemeye özen göstermek son derece önemlidir. Ayrıca ağır bir şey kaldırmak gibi zorlayıcı hareketler yapmamalı, sıcak yiyecek veya içeceklerden kaçınılmalıdır. Eğer kanama hala devam ederse, burun içi soğuk su ile yıkanmalı ve tekrar iki parmakla burun kanatları bastırılarak 5 dakika boyunca sıkılı tutulmalıdır. Bu işlem birkaç kez tekrarlanabilir. Ancak tüm bu önlemlere rağmen kanamayı durduramadıysanız, bir doktora başvurmanız gerekmektedir.
Burun Kanamasının Tedavisi
Burun kanaması, genellikle zararsız olmakla birlikte, bazı durumlarda tehlike arz edebilir. Özellikle ön burun kanamalarında, kanama kontrol altına alınamadığında müdahale gerekebilir. Bu tür durumlarda, damarın pıhtılaşması için küçük bir müdahale yeterli olabilir.
Ayrıca, özel tamponlar kullanarak kanamanın durması sağlanabilir. Kanayan bölge koterize edilebilir. Arka burun kanamaları ise daha ciddi bir sorun olarak değerlendirilmelidir. Burun kanamaları genellikle altta yatan bir nedenin ortadan kaldırılmasıyla tedavi edilir.