Bursa ilinde yer alan Ulu Camii, Osmanlı Devleti’nin dördüncü padişahı olan Yıldırım Beyazıd tarafından mimar Ali Neccar’a yaptırılmıştır. 1396 – 1399 yılları arasında. Bursa’nın Ayasofya’sı der Evliya Çelebi bu önemli tarihi yapı için.
Peki yapımına nasıl karar verildi?
Haçlı ordusuyla savaşacağı Niğbolu Savaşı öncesi adak adayan Yıldırım Beyazıd eğer savaştan zaferle dönerse, savaştan elde edeceği ganimet ile 20 tane camii inşa ettireceğini söyler. Bunun üzerine damadı olan Emir Sultan Yıldırım Beyazıd’a 20 camii yapımı yerine 20 kubbeli camii yaptırmasını tavsiye eder. Emir Sultan aynı zamanda Hz. Peygamberin soyundan gelir ve Bursa Evliyası’ndandır.
Yıldırım Beyazıd bu fikri doğru bulur ve bu şekilde yaptırmaya karar verir. Fakat Beyazıd camiyi daha yaptıramadan yaşanan tatsız olaylardan dolayı 1402’de yapılan Ankara Savaşı ile Yıldırım Beyazıd Timur’a esir düşer. Ve Timur camiyi ahır olarak kullanmaya başlar.
Moğol şeyhi Emir Behrüddin ise 1403 yılında camiiyi yaktırmıştır. 1413’te Karamanoğlu Mehmet Bey’in Bursa’yı kuşattığı sırada camii tekrar yanmıştır. Yıldırım Beyazıd’ın oğlu 1.Mehmet onarımını gerçekleştirmiştir. Sonunda Ulu Camii 1421 yılında ibadet için kapılarını açmıştır. Ulu Camii’nin talihsiz kaderi burada bitmiyordu. Bursa’da 1855 yılında meydana gelen büyük depremde 18 kubbesi çöküyor ve tekrar onarılıp ibadete açılması ise 1862 yılında oluyor. Fakat 1889 yılında tekrar başından yangın felaketi geçiyor.
Ulu Camii’nin içerisinde tam olarak orta kısmında şadırvan yer almaktadır. Bu şadırvan için farklı rivayetler dolaşmaktadır. Derler ki Yıldırım Beyazıd Niğbolu Savaşı’ndan elde edeceği ganimetler ile güzel bir camii yaptıracağı sırada mimarlarına camii yapımı için yer bulmasını ister. Bunun üzerine şuan Ulu Camii’nin bulunduğu yeri camii yapımı için belirleyen mimarlar orada oturan insanlarla anlaşarak evlerini almaya başlarlar.
Fakat tam olarak şadırvanın bulunduğu yerde ikamet eden yahudi bir teyze evini vermek istemez. Evinin değerinin kat be kat üstünü teklif etseler de kabul görmez. Bu durum Beyazıd’ a kadar uzanır ve padişah gider yaşlı kadının yanına. Kelamlarıyla kadını padişah dahi ikna edemez.
Bir süre sonra yaşlı teyze istemese de evini verir fakat Yıldırım Beyazıd herkesin ibadet edeceği bu camiide evini istemeden verdiği için Yahudi teyzenin evinin olduğu yere şadırvan yapılmasını emretmiştir. Rivayette anlatılan bu şekildedir.
Kimine göre ise şadırvanın rivayetle bir ilgisinin bulunmadığı yönündedir. Gerçek manada şadırvanın yapılma sebebi şu şekildedir. Eski zamanda elektrik olmadığı için gaz lambaları kullanılırdı. Bu gaz lambalarından çıkan is ise leke ve kötü koku yayardı. Ulu Camii’nin 3 kapısı her zaman açık tutulur ve çok fazla hava sirkülasyonu olur. Aynı zamanda çok kalabalık olduğu için ses ve gürültü çok fazla olur.
İşte şadırvanın amacı suyun bu kötü koku, ses ve isi hapsetmesi içindir. Yani tamamen gerçeklik üzerine kuruludur. Aynı zamanda şadırvandan akan su 33 farklı yerden akmaktadır. Bu sayıda dinimizde tesbihteki taş sayısını temsil eder. Camiinin gök kubbesinin tepesinin açık olmasının sebebi de hava sirkülasyonu sağlayarak klima görevi görür.
Ulu Camii’yi diğer camiilerden ayıran 4 özelliği vardır ;
- 20 kubbeli bir yapıya sahiptir.
- Osmanlı’daki ilk Camii Kebir’dir.
- Zengin bir hat sanatı örneklerine sahiptir.
- İçerisinde büyük bir şadırvana sahiptir.
Ayrıca ilk imamı Süleyman Çelebi(Mevlid’in yazarıdır), ilk namaz kıldıran hocası Somuncu Baba(Ulucamii’nin 3 kapısından aynı anda çıktığı görüldüğü için sırlara karışmıştır), müezzini Üftade Hazretleri’dir.
Evet Ulu Camii’nin çok farklı ve etnik bir yapısı vardır. Her gün sayısız turiste ev sahipliği yapan önemli yapı taşımızın dinimizdeki yeri oldukça önemlidir.
