Bademciklere Gerçekten İhtiyacınız Var Mı?
‘Bademciklere Gerçekten İhtiyacınız Var Mı?’ isimli paylaşımımızda sizler için bademciklerin aslında ihtiyaç olup olmadığını araştırdık. Bademciklerimiz, vücudumuzun virüsler ve bakteriler gibi yabancı istilacılara karşı birincil savunma mekanizmalarından biridir. Bu organizmalar vücudumuza girmeden önce boğazımızda bademciklerimiz ile karşılaşmak zorundadır.
Bununla birlikte, vücudumuzu korumaya yardımcı olacak birkaç başka bağışıklık mekanizmasına da sahibiz. Böylece bademciklerimiz olmadan da sağlıklı bir hayat yaşayabiliriz. İşte sorularımız ve cevapları;
Bademciklere Gerçekten İhtiyacınız Var Mı?
Bademcikler gerçekten ne yapar?
İnsanlar genellikle bademcik deyince boğazlarının arkasında bulunan ve palatine bademcikler olarak bilinen lenfoid doku kitlelerinden bahsederler. Boğazınızı her iki tarafta da koruyan bir palatine bademcik var. Bulundukları stratejik konumları, kaleci gibi hareket etmelerini sağlar. Ve vücudunuza ağzınızdan girmeye çalışan bulaşıcı patojenleri yakalayabilirler.
Palatine bademcikler, yuttuğunuz veya soluduğunuz patojenlere karşı savunma yapar. Ancak, bekçi olarak görev yapan birden fazla bademcik tipiniz vardır. Palatine bademcikler aslında farinkste Waldeyer halkası adı verilen bir lenfoid yapı halkasının parçasını oluşturur.
Waldeyer halkası, palatin bademcikler, faringeal bademcikler, lingual bademcikler ve tubal bademciklerden oluşur. Bu yapılar birlikte, burnunuzdan ve ağzınızdan vücudunuza girmeye çalışan mikroorganizmaların neden olduğu enfeksiyonlar ile savaşır.
Bademcikler nasıl çalışır?
Bademcikler, adeta mikropların sisteminize girmesini engelleyen bir filtre görevi görür. Gelen mikroplara karşı vücudunuzun ilk savunma mekanizmalarından da biridir. Bademcikler savunma sistemi için bağışıklık hücreleri içerir. Patojenler ağzınıza veya burnunuza girdiğinde, bağışıklık hücreleriniz önce onları tanımlamakla başlar.
Daha sonra ise bu bağışıklık hücreleri patojenleri öldürmek ve yok etmek için antikorlar üretir. Bademcikler, lenfatik sistem olarak bilinen vücudunuzda dolaşan bir sıvı sisteminin de parçasıdır. Lenfatik sistem yolu ile vücudunuz enfeksiyonları temizler.
Bademcikleriniz olmadan yaşayabilir misiniz?
Bademcikleriniz olmadan da yaşayabilirsiniz. Bademcikler, akciğerleriniz veya kalbiniz ile aynı kategoride değildir. Bu sebeple sizi hayatta tutmak için gereksizdirler. Vücudunuzun savunma sisteminin önemli bir parçalarıdır, ancak onlarsız da sağlıklı bir hayat yaşayabilirsiniz.
Bademcikleriniz olmadan, vücudunuzun diğer bağışıklık savunmaları enfeksiyonlar ile savaşmanıza yardımcı olmak için harekete geçer. Bademcik ameliyatından sonra solunum yolu enfeksiyonları, sinüzit veya kulak iltihabı riski daha yüksek olabilir. Tabii bademciklerinizi aldırmış olmanız savunmasız olduğunuz anlamına gelmez. Doktorunuz vücudunuzun bağışıklığını güçlendirmek için sizlere önerilerde bulunabilir.
Bademciklerinizin ne zaman alınmasına ihtiyacınız var?
Bademcik ameliyatları eskisi kadar yaygın olmasa da hala çocuklar için en yaygın cerrahi prosedürlerden biri olmaktadır. Bademcikleriniz patojenler ile savaşmaya yardımcı olur, ancak enfekte olduklarında sorunlu hale gelebilirler.
Enfekte bademcikler bademcik iltihabı olarak bilinen iltihaplardır ve sorunlara neden olabilir. Viral enfeksiyonlar genellikle bademcik iltihabının nedenidir, fakat bakteriyel enfeksiyonlar da sorumlu olabilir. Boğaz ağrısı ise bademcik iltihabının ana semptomlarından biridir. Ayrıca ateş, yutma güçlüğü veya ağız kokusu yaşayabilirsiniz.
Doktorunuzun muayenehanesine gittiğinizde ağzınızın içine bakarak “Ahh” demenizi istediğinizde genellikle bademciklerinizi kontrol ederler. Doktorunuz genellikle bademcik iltihabı için nedene uygun bir şekilde tedavi planı geliştirir. Bununla birlikte de tekrarlayan bademcik iltihabı, tekrarlanan kulak enfeksiyonları veya aşırı şişmiş bademcikleri olan kişilerin bademciklerini aldırması gerekebilir.
Bademciklerin aşırı derecede şişmesi, solunum yollarını tıkadığı için kişilerin uyku sorunları yaşamasına da neden olabilir. Bu nedenle, bademciğin alınması, iltihaplı bademciklerin neden olduğu uyku apnesinin hafifletilmesine yardımcı olabilir.
Dondurma bademcik alınmasından kurtulmanıza yardımcı olabilir mi?
Çocukken bademciklerinizi aldırmadıysanız, muhtemelen ameliyat olup aldıran en az bir kişi tanıyorsunuzdur. Prosedür genellikle güvenlidir ve kişiler kısa süre sonra evlerine gidebilirler.
Çocuklar genellikle cerrahi müdahaleden birkaç gün sonra kendilerini daha iyi hissederler. Bu iyileşme döneminde, daha fazla ilgi görürler ve kendilerini daha iyi hissetmelerine yardımcı olmak içinde istedikleri kadar dondurma yerler.
İlginç bir şekilde, araştırmalar, dondurma ve buzlu şeker gibi yumuşak soğuk yiyeceklerin tonsillektomi (bademcik alınması) sonrası ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabileceğini gösteriyor. Öte yandan, yetişkinler için tonsillektomi iyileşmesi biraz daha uzun sürebilir yaklaşık iki haftaya kadar. Ağrı ilk birkaç gün şiddetlenir, fakat günler geçtikçe azalır.
Elbette bademcikler tamamen yararsız değildir çünkü vücudunuzu patojen istilacılardan korumaya yardımcı olurlar. Fakat diğer bağışıklık sistemi bileşenleri sayesinde onlarsız da sağlıklı bir hayat yaşayabilirsiniz. Ayrıca, tonsillektomi sonrası da iyileşmeniz için dondurma stoklamak isteyebilirsiniz.