Politika

Askeri Darbe Nedir? Darbe Yapılan Ülkeler

Askeri darbe, bir ülkede silahlı kuvvetlerin mensubu olan askerlerin ülke yönetimine zorla el koymasına verilen bir isimdir. Genellikle hükümetlerin sosyal ve ekonomik problemleri çözmekte başarısız kaldıkları iddia edilerek başlayan bir süreçtir.

Bazen ordu tarafından hükümete muhtıralar verilir. Bu da darbeye benzer sonuçlar yaratabilir.  Darbeciler, çoğu zaman orduyu eylemlerine karşı tarafsız tutma, iktidarı ele geçirme, liderleri devirme, radyo ve televizyon gibi iletişim kanallarını ele geçirerek devlet kurumları üzerinde iktidar kurma ve santraller gibi temel altyapıyı kontrol etme fırsatını yakalar.

Darbeden sonra ordu, hükümet biçimiyle ilgili sorunlarla karşı karşıya kalır. Latin Amerika’daki darbelerden sonra, farklı rütbelerdeki askerlerden oluşan askeri cuntalar oldukça yaygındır. Afrika ve Türkiye’de de askeri hükümet ile işbirliği içinde devrimci parlamentoların oluşturulması ve bu üyelerin askeri hükümet tarafından seçilmesi yaygın olarak kullanılmaktadır.

Askeri darbe

27 Mayıs 1960 ve 12 Eylül 1980 darbeleriyle iktidarı ele geçiren askeri cunta olan Milli Birlik Komitesi ya da Milli Güvenlik Kurulu, ülkeyi mutlak surette yönetti. Danışma Meclisi adına seçilmiş sivil temsilcilerden oluşan ancak adil bir şekilde temsil edilen bir meclisti. Anca kMilli Birlik Komitesi ya da Milli Güvenlik Kuruluna karşı zayıf direnç gösterdi.

Türkiye Cumhuriyeti Gazi Mustafa Kemal Atatürk liderliğinde 1923 senesinde kuruldu. O günden bu yana toplamda 8 olay yaşandı Bunlar;

Türkiye’de darbe ile hükümetin başına geçen Cumhurbaşkanları ise şunlardır;

  • Cemal Gürsel (27 Mayıs 1960 – 28 Mart 1966)
  • Kenan Evren (9 Kasım 1982 – 9 Kasım 1989)

Askeri darbe

Yakın Zamanda Dünyada Askeri Darbe İle Yönetime Gelenler

Askeri darbe olayları tüm dünyada olabilmektedir. Son 50-60 yılda pek çok kez darbe ile karşı karşıya kalındı. Bu ülkeler ve darbe ile başa gelen kişiler şunlardır;

Yıl Ülke Darbeci
1960 Türkiye Türkiye Cemal Gürsel
1960 Güney Kore Güney Kore Hoe Jeong
1963 Suriye Suriye Luay el-Attasi
1967 Yunanistan Yunanistan Yorgo Papadopulos
1968 Irak Irak Saddam Hüseyin
1969 Libya Libya Muammer Kaddafi
1970 Umman Umman Kâbus bin Seyd El Ebu Seyd
1970 Suriye Suriye Hafız Esad
1973 Şili Şili Augusto Pinochet
1978 Pakistan Pakistan Ziya ül Hak
1979 Ekvator Ginesi Ekvator Ginesi Teodoro Obiang Nguema Mbasogo
1980 Türkiye Türkiye Kenan Evren
1980 Güney Kore Güney Kore Chun Duhwan
1984 Gine Gine Lansana Conté
1985 Uganda Uganda İdi Amin
1987 Burkina Faso Burkina Faso Blaise Compaoré
1987 Tunus Tunus Zeynel Abidin Bin Ali
1988 Myanmar Myanmar Than Shwe
1989 Sudan Sudan Ömer el-Beşir
1991 Gürcistan Gürcistan Tengis Kitovani
1994 Gambiya Gambiya Yahya Jammeh*
1994 Sırbistan Sırbistan Ratko Mladiç*
1995 Katar Katar Hamad bin Halife es-Sani
1999 Pakistan Pakistan Pervez Müşerref
2003 Orta Afrika Cumhuriyeti Orta Afrika Cumhuriyeti François Bozizé*
2006 Fiji Fiji Frank Bainimarama
2008 Moritanya Moritanya Muhammed Veled Abdül Aziz
2009 Madagaskar Madagaskar Andry Rajoelina
2009 Honduras Honduras Roberto Micheletti
2013 Mısır Mısır Abdülfettah El Sisi
2014 Tayland Tayland Prayuth Chan-ocha
2019 Venezuela Venezuela Juan Guaido
2020 Mali Mali Asimi Goita
2021 Sudan Sudan Abdülfettah el-Burhan
2021 Myanmar Myanmar Min Aung Hlaing

Avrupa’da Hiç Darbe Olayları Yaşanmadı Mı?

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi darbe olayları her ülkenin başına gelebilir. Tarihte Avrupa ülkeleri de darbe olayları ile mücadele etmiştir. Aşağıdaki listede Türkiye’de dahil Avrupa’da meydana gelen darbe olaylarının yaşandığı ülkeleri ve yılları görebilirsiniz;

  • Bulgaristan Bulgaristan: 1934-1935/ 1944-1946
  •  Fransa: 1940–1944
  • Yunanistan Yunanistan: 1925-1926/1936-1941/1967-1974
  • İtalya İtalya: 1943-1945
  • Polonya Polonya: 1926-1935/1981-1983
  • Portekiz Portekiz: 1926-1933/1933-1974
  • Romanya Romanya: 1940-1944
  • Rusya Rusya: 1918-1920
  • İspanya İspanya: 1923-1930/1936-1975
  • Türkiye Türkiye: 1960-1961/1980-1983-2016

Askeri darbe

Askeri Darbe İle İlgili Videolar

https://www.youtube.com/watch?v=Ys-WbL496JM

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu