Artçı Deprem (Aftershock) Nedir? Ne Kadar Sürer?
Artçı deprem, ana depremi takip eden daha küçük ve daha az güçlü depremlerdir. Aftershock olarak da bilinir. En büyük artçı deprem ana depremden bir boy daha düşük olabileceği söylenir. Yani 7,5 şiddetinde ana depremin en yüksek artçısı 6,5 şiddetinde olabileceği uzmanlar tarafından belirtilmektedir. Artçı depremler, ana depremi tetikleyen stres serbest kaldıktan sonra yer kabuğundaki gerilim yeniden dengelendiğinde meydana gelir. Bu depremler zamanla ana depremin etkisi azaldıkça azalır.
Depremler yer kabuğunda ani enerji salınımlarıdır. Bu deşarj sırasında, sismik dalgalar olarak bilinen titreşimler yaratarak çevreye bir miktar enerji salınır. Ana şok sırasında oluşan bu şoklar genellikle depremden sonra da oluşmaya devam eder ve artçı şoklar olarak adlandırılır.
Artçı sarsıntılar genellikle ana depremden daha küçük oldukları için genellikle zarar vermezler. Bununla birlikte, birkaç istisna dışında, artçı sarsıntılar tahmin edilemez ve genellikle ani olma eğilimindedir. Bu nedenle ana şoku takip eden artçı sarsıntılar tehlikeli olabilir.
Bir diğer önemli nokta ise artçı sarsıntıların ana depremden farklı bir bölgede ya da aynı bölgede oluşabilmesidir. Aynı bölgede meydana gelen artçı sarsıntılar, ana depremden önce hasar görmüş yapıları daha da zayıflatarak kurtarma çalışmalarını zorlaştırabilir.
Bu nedenle, artçı depremler genellikle ana depremi takip eden daha küçük ve daha az güçlü depremlerdir. Ana depremin neden olduğu gerilim dengesi nedeniyle oluşurlar ve genellikle tahmin edilemezler. Ancak artçı sarsıntılar, depremden sonra yardım çalışmalarını ve yapıları daha fazla zayıflatma riski taşıdıkları için yakından izlenmelidir.
Artçı Depremler Ne Kadar Sürer?
Büyük depremlerle yer değiştiren levhalar birbiriyle kesişerek yeni şekiller oluşturur. Ancak bazen bu çökme hareketi bir anda olmaz. Plakalar birden çok kez hareket eder. Bu artçı şokların meydana geldiği zamandır.
Artçı sarsıntılar olarak bilinen bu çökme sürecinin ne kadar süreceği belirsiz. Kandilli rasathanesinin açıklamalarına göre artçı depremler 1 ay da sürebilir 2 yıl da. Tam bir aralık vermek maalesef ki mümkün değildir. Bu yüzden büyük depremlerden sonra hemen binalara girmemek gerekir. Yeni oluşan artçı depremler hasar görmüş mevcut binaların yıkılmasına sebep olabilir.