Bira Teftişçileri
Bir zamanlar resmi bira teftişçileri olan bira tadımcıları, kayıtlı tarihin en sıradışı profesyonel ölçümcü gruplarından biriydi. Bu kişiler, saygın devlet memurlarından çok, Monty Python’un uçan Sirk’inden karakterler gibi davranırlardı. Bir birahane sahibi yeni bir bira getirdiğinde tüm bira tadımcıları davet edilirdi. Bunun için birahane sahibi ilk katın penceresine bir çalı (İngilizcede bush) asardı (İngiliz publarında sıkça kullanılan bush adı da buradan gelir).
Böylece davet edilen tadımcılar, üstlerinde deri şortlar veya kısa paçalı pantalonlarla birahaneye girerlerdi. Bu giysiler ölçüm aletlerinin bir parçasıydı. Ardından değerlendirilecek olan bira, bir bankın üstüne dökülür, bira ince bir tabaka oluşturduğunda ise tadımcılardan biri üstüne otururdu. Birkaç dakika bekledikten sonra yeniden kalkmaya çalışırdı. Eğer kolayca kalkarsa, Biranın bir peni değerinde olduğunu ilan ederdi. Ama banka yapışacak gibi olursa, daha özel bir ağırlığı olan biraya, iki peni gibi daha yüksek bir değer biçilirdi. Ardından, tadımcı büyük bir olasılıkla birayı tatmaya davet edilir, sonra da gidip pantolonunu çıkarırdı!
Geleneksel İngiliz Birasının Ölçümü
İngilizlerin geleneksel damıtılmış alkol testleri ise çok daha iyi bilinir. Bir istihlak memuru içecekten alınan numuneyi az miktarda barutla karıştırır ve karışımı tutuşturmaya çalışırdı. Karışım hararetle yanarsa “normal derece üstü”; yavaş yanarsa 100 alkol derecesi; ve tutuşmazsa, normal altı kabul edilirdi. Test hiç şüphesiz sağlam ve tutarlı değildi ve sonraları testin yerini, hidrometrenin kullanıldığı özel ağırlık (yoğunluk) ölçümü aldı.
(İsmini mucidi, Fransız kimyager Joseph-Louis Gay Lussac’tan alan) hacim başına düşen yüzde mantığını temel alan, metrik alkol ölçüm sisteminde 100 alkol derecesi (proof) yüzde 57 alkole karşılık gelir. Saf alkol yaklaşık 175 alkol derecesine sahiptir, çoğu kanyak ise yaklaşık 70 derecedir ve yüzde 40 alkol içerir. Noel pudinglerinde tutuşmalarının nedeni işte budur.
İlk Alkol Ölçer (Hidreometre)
Alkollü içeceklerin sertliğini ölçmeye yarayan hidrometreler 1802’de, İngiliz İstihlak Kurulu daha iyi bir hidrometre tasarımı için yarışma başlatınca, yeni ürün, kurul çalışanlarından Bartholomew Sikes sayesinde doğdu. 1816’dan 1907’ye kadar Sikes Hidrometre Yasası resmi standardı belirledi. Sikes Hidrometresi ise 1980’e kadar kullanmda kaldı.
Standart versiyonda bir sıvı içi ağırlığı,on tane prinçten ağırlık ve bir cıvalı termometre vardı. İçkinin ya da arpa mayasının içine bırakılan (aşağıda) Sikes hidrometresi, dereceli gövdesi üstündeki sıfır işareti, sıvının yüzeyiyle eşitlenene dek öylece bırakılırdı. Sonra bir yandan eklenen ağırlıkları dönüştürmekte kullanılan tablolardan yararlanılırken, bir yandan da derece ölçülürdü.
