Vücudumuz tüm işlevini sorunsuz şekilde gerçekleştirebilmek, enerji ihtiyacını karşılayabilmek için besinlere ihtiyaç duyar. Bunu karbonhidrat, protein, vitamin, yağ ve mineraller gibi temel besinlerden karşılar. Hücrelerimizin de ana enerji kaynakları karbonhidratlardır. Gündelik yaşantımızda en çok tükettiğimiz besinler Karbonhidrattır. Hemen hemen her besinin içerisinde bulunan karbonhidrat çok tüketildiğinde sağlık problemlerine yol açabilmektedir.
Karbonhidratların yapılarını bilerek ve doğru beslenmek için ne kadar karbonhidrat almamız gerektiğini öğrenirsek daha kontrollü bir şekilde vücudumuzu idare edebiliriz. İşte karbonhidratlar hakkında önemli bilgiler…
Karbonhidrat Nedir?
Karbonhidrat, karbon, hidrojen ve oksijen elementlerinden oluşur. Bu organik bileşiklere verilen genel isimdir. Karbonhidratlar, vücudumuzdaki enerji ihtiyacını karşılamakla görevli ana besin maddelerdir.
Günlük enerji ihtiyacının yaklaşık yüzde 55’i karbonhidratlardan karşılanmaktadır. Yeterli miktarlarda karbonhidrat alınmadığında ise vücut enerji ihtiyacını depoladığı yağlardan yakar.
Karbonhidratın Çeşitleri
Karbonhidratlar üçe ayrılmaktadır.
- Monosakkaritler: Monosakkaritler yapıca en basit karbonhidratlardır.Glikoz, früktoz ve galaktoz olarakta bilinirler.
2. Disakkatitler: İki monosakkaritin bağlanmasıyla disakkaritler oluşur. En çok canlılarda bulunan disakkaritler; maltoz yani arpa şekeri, çay şekeri , laktoz(süt şekeri)dir.
3. Polisakkaritler: Birçok monosakkaritin bir araya gelmesiyle oluşan büyük moleküllü karbonhidratlardır. Nişasta ve selüloz bitkilerde bulur.
Hangi Yiyeceklerde Karbonhidrat Bulunur?
Çoğunlukla paketlenmiş ve işlenmiş gıdalarla birlikte olarak, en fazla unlu mamüllerde bulunur. Karbonhidratı içeren tüm besinler şunlardır.
- Tüm ekmek çeşitleri
- Tüm tahıllı gıdalar
- Makarna
- Pirinç
- Yulaf
- Baklagiller (nohut, börülce, bakla gibi)
- Mısır gevreği ve diğer kahvaltılık gevrekler
- Hurma
- Muz
- Elma
- Ananas,
- Armut,
- çilek,
- karpuz,
- siyah kuru üzüm
- Kayısı gibi meyveler
- Patates, tatlı patates,
- Havuç, mısır
- Toz şeker, şekerli gıdalar
- Hamur işleri
- Çikolatalı ürünler
- Yağsız süt
Çok Fazla Tüketildiğinde Ne Olur?
En az 130 g karbonhidratın genel olarak günlük tavsiye edilen miktar olduğu bilinmektedir. Vücut enerjisi için hücreler için, en önemli besin kaynağı olsa da fazlası çeşitli kronik hastalıklara sebep olmaktadır. Kan şekeri üzerinde etkili olduğunda sık olarak kan şekerinizin düşüp yükselmesine neden olur.
Az Tüketildiğinde Ne Olur?
Günlük olarak yeterli miktarda besin alınmadığında kan değerlerinde düşüklük görülebilmektedir. B vitamini, aminoasitler ve lif eksikliği görülebilir. Aynı zamanda kişi gerekli enerjiyi almadığından halsiz ve yorgun hisseder.
Vücut İçin En Önemli Besinlerdir
Karbonhidratlar genel olarak yenildiğinde kilo aldıran besinler olarak bilinmektedir. Her şeyin fazlası zarar olduğu gibi bu besinlerde de fazlası zararlı olmaktadır. Ancak düzenli, planlı tüketildiklerinde karbonhidratların kilo vermeye yardımcı olduğu bilinir.
Gram/kalori oranı en düşük besinlerden olduğundan kilo vermek için sağlıklı bir seçenek oluşturur.
Basit karbonhidratlar yani şeker ve asitli içecekler gibi besinler vücut tarafından hızlıca sindirilebilmektedir. Ancak yeşil sebzeler ve tahıllı gıdalar gibi kompleks olarak belirtilen karbonhidratlar yavaş sindirilmektedir.
Karbonhidrat Tüketimi Hakkında Videolar
