5S metodu, işletmelerde düzeni sağlamak ve iş süreçlerini iyileştirmek için kullanılan bir yöntem olarak karışımıza çıkıyor. Bu methot ilk olarak Japonya’da ortaya çıkmış ve beş farklı adımdan oluşuyor. Her adımın baş harfi “S” ile başladığı için 5S ismi verilmiş. İlk başta üretim alanlarında kullanılsa da, ofisler, hastaneler gibi farklı sektörlerde de yaygın hale gelerek pek çok yerde kullanılmaya başlanmış.
İlginizi çekebilir: Kaizen Nedir? Kaizen Uygulamasının İşletmelere Faydaları Nelerdir?
Aslında bu metoda, temizlik ve düzen üzerine kurulu bir yaklaşım desek yanlış demiş olmayız. Çalışanların daha düzenli çalışmasını sağlarken aynı zamanda da israfı azaltıyor. Hem iş yerinde verimliliği artırıyor hem de iş güvenliği yükseltiyor. Süreçler gözle görülür hale geldiği için, sorunları daha çabuk fark edebiliyorsunuz.
5S Adımları Nelerdir?
5S, Japonya terimlerin (S harfi ile başlayan) baş farflerinin temsil eden bir isim. Her adım bir noktaya odaklanarak adım adım iyileştirmeyi amaçlıyor.
1) Seiri (Sınıflandırma)
İlk adım “Seiri” yani sınıflandırma. Ayıklama olarak da söylenir. Gereksiz olan her şeyi ortadan kaldırmak üzerime kurulu. Sadece gerekli malzemeler iş yerinde ya da o ortamda kalması gerek. Kullanılmayan şeyleri ise oradan uzaklaştırmalısınız. Bu şekilde hem alan kazanıyor hem de daha düzenli bir ortama sahip oluyorsunuz.
2) Seiton (Düzenleme)
İkinci adım “Seiton” yani düzenleme. İhtiyacın olan her şeyi yerli yerine koyman gerek. Gerekli malzemeleri sık kullanılan yerlere koyarak zamandan tasarruf edebilir ihtiyacın olduğu zaman o malzemeye aramadan direkt ulaşabilirsin. Buradaki temel amaç, her şeyin ihtiyacınız olduğumda hızlıca bulmak.
3) Seiso (Temizlik)
Üçüncü adımımız ise “Seiso”. Burası da temizlik anlamına geliyor. Bu adımda, iş yerinin sürekli temiz kalmasını sağlıyoruz. Sadece yüzey temizliği olarak anlamayın. Makinelerin de bakımını yapmak buna dahil. Temiz bir iş yeri, kazaların en aza indirilmesi için önemlidir. Ayrıca, temiz ortam çalışana da motivasyon verir. Kimse kirli bir yerde verimli olamaz.
4) Seiketsu (Standartlaştırma)
“Seiketsu” aşaması standartlaştırma adımımız. Yapılan işlemlerin standart hale getirmemiz gerek. Her şeyi sınıflandırdık, düzenledik ve temizledik. Ancak buna bir standar getirmeli ve süreki bir hale sokmalıyız. Bunun için belli kurallar oluşturulmalıyız. Herkesin aynı şekilde çalışmasını sağlamak için bu adım büyük önem taşıyor. Süreçler standart hale geldiğinde karışıklık olmaz ve kurduğumz düzen aynı şekilde devam eder.
5) Shitsuke (Disiplin)
Son adımda ise “Shitsuke” adımı. Disiplin ya da sürdürülebilirlik diyebiliriz. Standartı da oturttuktan sonra bunu bir disiplin içinde sürekli olarak uygulamamız gerek. Çalışanlar bu kurallara uymaya edilmeli. Eğitimler, denetimler yapılarak 5S prensipleri kalıcı hale getirileli ve düzen devam ettirilmeli.
5S Metodu Nasıl Uygulanır?
5S’i uygulamaya başlamak için önce çalışanlar bilgilendirilmeli. İş yerinde neyin eksik olduğu tespit edilmeli. Ardından, 5S’in adımları yavaş yavaş devreye alınır. Görsel işaretler, etiketler kullanarak süreç daha görünür hale getirilebilir. Bu da çalışanların daha kolay takip etmesini sağlar.
5S’i başarılı bir şekilde uygulamak için yönetimin desteği şart. Çalışanların da sürece dahil olması önemli. Düzenli gözden geçirme ve denetimler yapılırsa iş yerinde sürekli iyileştirme sağlanır. Her şeyin planlı ve sistemli ilerlemesi başarıyı getirir.
5S Kuralının Sağladığı Faydalar Nelerdir?
5S kuralının pek çok faydası vardır. Bunlar;
- Verimliliği Artırır: Tertip ve düzene sahip bir çalışma alanı, işleri hızlandırır. Her şeyin yerli yerinde olması, gereksiz aramaları ortadan kalkmasına sebep olacağı için verimliliğini de arttırır.
- İsrafı Azaltır: Gereksiz şeylerin ortadan kaldırmak, kaynakların daha verimli kullanılmasını olanak tanır. Bu da maliyetleri düşürür.
- Güvenliği Artırır: Temiz ve düzenli bir ortam, doğabilecek olası kazaları büyük ölçüde azaltır. Özellikle makinelerle çalışan ortamlarda 5S, iş güvenliği açısından büyük önem arz eder.
- Kaliteyi Yükseltir: Standartlaştırma sayesinde hatalar azalır. Daha kaliteli ürün ve hizmet sunmak mümkün olur.
- Motivasyonu Artırır: Temiz ve düzenli bir ortam, çalışanların işine daha iyi odaklanmasını sağlar. Motivasyon yükselir, iş yapma isteği artar.
5S İle İlgili Videolar
